توانبخشی فعال

ایران پس از کشورهایی مثل ایالات متحده، انگلستان، فنلاند، استرالیا، بلژیک، دانمارک ،آلمان ،سوئیس ،سوئد، نروژ ،هلند لوگزامبورگ و ایتالیا بیست و هفتمین کشور در دنیا است که به زنجیره کلینیک های فوق تخصصی توانبخشی فعال ضایعاتی عضلانی اسکلتی ستون فقرات و شانه ملحق شده است. از سال 1991 که اولین کلینیک DBC در اروپا افتتاح گشت تاکنون کلینیک های فراوانی در سطح دنیا افتتاح شده است، از آن جمله می توان به افتتاح DBC کالیفرنیا واقع در یکی از بهترین و معتبرترین کلینیک های ستون فقرات (Spine One) آمریکا اشاره کرد. هدف DBC درمان موثر و علمی برای بیماران مبتلا به دردهای کمر، گردن و شانه و در آینده نزدیک مفصل هیپ و زانو می باشد. مرور مقالات متعدد به نقل از Cochrane Library 2004 از بین روشهای درمانی فراوان، درمان فیزیکی فعال و درمان رفتاری – شناختی را موثرترین درمان برای ضایعات مزمن گردن و کمر اعلام کرده است، بخصوص وقتی که بوسیله گروه پزشکی آموزش دیده و دستگاه های تخصصی اعمال گردد که این سه اصول اساسی درمان در کلینیکهای DBC می باشند.

مجموعه این کلینیک ها با بررسی بیش از 000/50 بیمار در سر تا سر دنیا، ضمن درمان بیماران جهت ارتقا کیفیت دستگاه های خود به امر تحقیق و پژوهش میپردازند. ارائه مقالات فراوان در مجلات معتبر نشانه این فعالیت علمی است. DBC آمادگی درمان و توانبخشی ضایعات طول کشیده و مزمن، راجعه، بعد از تروما را دارا می باشد و بهبود عملکرد ستون فقرات شامل تصحیح نواقص عملکردی را مورد نظر دارد. بیمار به موازات کاهش درد آماده برگشت به فعالیت های روزانه می شود. موفقیت اثبات شده DBC بالغ بر 83% بهبود درد و بازیابی فعالیتهای روزمره می باشد. درصورت ادامه فعالیت روزمره همراه ورزشهای منظم پس از پایان درمان در کلینیک های DBC، اثرات درمانی تا سالها باقی می ماند. وجود بیش از 16 کلینیک در آمریکا، 56 کلینیک در اروپا و 19 کلینیک در آسیا آموزش کار درمانی، امکانات تشخیص درمانی On – line نرم افزار بسیار پیشرفته و دستگاه های منحصر بفرد، بررسی آماری مداوم تمام کلینیک ها در دنیا، ارائه مقالات علمی فراوان و تاکید بر بهبود مشکلات روحی – روانی در موارد دردهای طول کشیده مسائلی است که DBC را در دنیا بی نظیر کرده است.

چرا DBC؟

 

چون بر مبنای درمانهای Evidence based می باشد.

• Patients- بیماران DBC را انتخاب می کنند زیرا روش علمی اثبات شده بی ضرر با اثر درمانی طولانی مدت است، حتی زمانی که برنامه های دیگر پاسخ نمی دهند.
• Physicians- پزشکان DBC را توصیه می کنند به علت اطمینان از اداره بیماران با کیفیت بالا و وجود مدارک علمی قویobjective .
• Safa treatment- هیچ گزارشی از صدمه به بیمار گزارش نشده است.
• Durable- پاسخ حداقل برای دو سال باقی می ماند.
• Detailed Reports– در شروع، وسط و پایان درمان.
• Holistic view– درمان همزمانی رفتاری – شناختی
• Research and Evidence results– اثر بخشی برنامه DBC در تحقیقات علمی متعدد به اثبات رسیده است.

سوالات رایج در مورد DBC

مبانی درمانی DBC چیست؟

درمان DBC بر مبنای تمرین درمانی توام با درمان رفتاری- شناختی می باشد. دستگاه های اختصاصی DBC عضلات به خصوصی را ایزوله کرده و به بیمار اجازه می دهند این عضلات را در یک محدوده حرکتی ویژه و مقاومت محاسبه شده تمرین دهد. تمرین این عضلات آن ها را از چرخه ی معیوبی که درد __ بیحرکتی__ ضعف عضله باشد، نجات می دهد و آنها را وارد چرخه عالی استفاده از عضله __ تقویت عضله __ کاهش درد خواهد کرد. بر خلاف ورزشهای آزاد، DBC عضلات عمقی ستون فقرات را فعال می کند.

اصولاً DBC تنها متدهای درمانی بر اساس تحقیقات را می پذیرد و خود مقالات فراوانی را در این زمینه به صورت مستمر به چاپ می رساند. در DBC کلیه ی فیزیوتراپ ها و پزشکان، دوره آموزشی اختصاصی را گذرانده و دارای تاییدیه بین المللی می باشند. ضمناً بیمار در این مراکز از حمایت شبکه بین المللی DBC برخوردار بوده و بصورت رایگان از امکانات مشاوره ای در اروپا و آمریکا استفاده می نماید.

درمان DBC شامل چه قسمت هایی است؟

تمام بیماران در مورد بررسی اولیه قرار می گیرند. این بررسی 90 دقیقه ای شامل معاینه دقیق فیزیکی، پرسشنامه 11 صفحه ای، انجام EMG سطحی اختصاصی و تعیین دامنه حرکتی با دستگاه های پیشرفته DBC می باشد.

کلیه ی اطلاعات با برنامه کامپیوتری مخصوص آنالیز شده و بر اساس تشخیص اولیه پزشک معالج و تجربه بیش از 000/50 بیمار در دنیا، برنامه درمانی شخصی بیمار تدوین می گردد. این برنامه شامل 2 جلسه درمانی در هفته برای مدت 12-6 هفته می باشد.

چه بیمارانی را می توان به DBC معرفی کرد؟

روش درمانی DBC برای بیماران دچار دردهای مزمن و تکرار شونده طراحی شده است. بنابراین بیمارانی که دچار دردهای مداوم و مستمر یا حملات مکرر درد در نواحی کمر، گردن و شانه می باشند می توانند از این روش بهره ببرند. ضمناً از آنجا که پروتکل های درمانی DBC بسته به نوع بیماری متفاوت میباشد تعیین نوع بیماری توسط پزشک ارجاع دهنده به درمان بهتر و دقیقتر بیمار کمک می نماید.

بدیهی است که پزشک ارجاع دهنده به وجود علائم هشدار مثل تومور و عفونت و … که کنتراندیکاسیون تلقی می شوند توجه دارد.

مشکلات ناحیه کمر، گردن و توراسیک

زمانی که به سمت مزمن شدن رفته باشند (بیش از شش هفته) شامل:

• بیماریهای التهابی و روماتیسمی
• بعد از تروماهای ستون فقرات شامل ماکروتروماها مثل تروماهای ورزشی و شغلی و میکروتروماها که در جریان کارهای تکرار شونده ایجاد می شوند مثل خانمهای خانه دار یا کسانی که کار سنگین انجام می دهند. عمده ترین دلیل بیرون زدگی دیسک گردن و گردن درد ، نشستن به مدت طولانی در وضعیت سر رو به جلو است. این مسئله به ندرت ناشی از یک اسیب است و معمولاً ماه ها و سال ها طول می کشد تا این مشکل بروز کند. اغلب علت آن، از دست دادن انعطاف پذیری و آمادگی جسمانی است.
• بعد از جراحی های ستون فقرات: مطالعات جدید حاکی از بهتر بودن نتایج درمان در کسانی است که بعد از عمل وارد یک برنامه توانبخشی فعال می شوند.
• فشار روی ریشه عصبی ناشی از دیسکوپاتی یا اسپوندیلوز مهره ای
• تنگی کانال نخاعی
• اسپوندیلولیستزیس و اسپوندیلولیزیس.
• دردهای پائین کمر و لگن Pelvic pain .
• دردهای غیر اختصاصی ستون فقرات.

مشکلات ناحیه شانه

• شانه منجمد Frozen Shoulder
• آسیب های روتاتورکاف و Impingment شانه
• در رفتگی شانه
• عدم ثبات شانه Instability
• بعد از جراحی های ناحیه شانه
• آرتروز DJD شانه

آیا روش توانبخشی فعال DBC همان فیزیوتراپی است؟

خیر، بین این روش و فیزیوتراپی معمولی تفاوتهای زیادی وجود دارد که عبارتند از:

• روش های فیزیوتراپی متعارف مثل IR، US،TENS، لیزر و غیره اکثراً روشهای غیر فعال می باشند و بیمار هیچ نقش فعالی در برنامه درمانی خود ندارد. در حالی که در توانبخشی فعال DBC، مسئولیت درمان عمدتاً به عهده خود بیمار است که مشارکت فعال در برنامه دارد. همین مشارکت فعال بخشی از درمان شناختی – رفتاری او نیز می باشد. در حقیقت در این روش بیمار همزمان با اصلاح ساختار فیزیکی بدن خود (شامل قدرت، بالانس، هماهنگی و استقامت عضلانی)می آموزد که نگرش ها، اعتقادات و باورهای خود درباره ی درد و نیز نوع رفتارش در مقابل آنرا نیز گام به گام و به تدریج تغییر داده و اصلاح نماید، در حالی که فیزیوتراپی عادی به کلی فاقد این جنبه می باشد.
• زمان هر جلسه درمان در روش توانبخشی DBC یک ساعت می باشد در حالی که در فیزیوتراپی عادی به سختی به سی دقیقه می رسد.
• کارشناسان سیستم توانبخشی فعال DBC برای درمان بیماران دچار دردهای مزمن، آموزش خاص می بینند و این آموزش مستمراً به روز می شود. توانبخشی فعال DBC یک روش مبتنی بر شواهد می باشد در حالی که روشهای عادی و فیزیوتراپی در بیماران دچار درد مزمن فاقد مستندات علمی کافی است.
• استاندارد اجرائی توانبخشی فعال DBC با بکارگیری سیستم تضمین کیفیت در تمام کشورها یکسان بوده و مطابق بالاترین استانداردهای جهانی است و این سطح استاندارد مرتباً کنترل می گردد. بنابراین بیمار همان سطح کیفی درمان در لندن، میلان و کالیفرنیا را دریافت خواهد کرد.
• در عین حال توانبخشی فعال DBC و فیزیوتراپی متعارف می توانند مکمل یکدیگر باشند. در کلینیک DBC تهران خدمات فیزیوتراپی عادی نیز به عنوان یک خدمت مجزا از توانبخشی فعال قابل ارائه می باشد.

آیا روش توانبخشی فعال DBC فقط برای بیمارانی است که قصد جراحی ندارند؟

خیر، ولی باور عمومی براین است که قبل از انجام جراحی باید راههای غیر تهاجمی مورد بررسی قرار گیرد. DBC در بیش از 50% مواردی که به نظر می آید جراحی تنها راه حل است موثر واقع شده است، بدیهی است بعد از انجام عمل جراحی با انجام روشهای توانبخشی DBCبیمار سریعتر بهبود می یابد، یکی از ویژگیهای جالب این روش وجود پروتکل درمانی خاص برای بیماری است که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. به این ترتیب این روش فعال نه تنها برای درمان بیماری که قصد جراحی ندارند مناسب است بلکه روشی ایده آل برای بیمارانی است که کمر، گردن یا شانه خود را جراحی کرده اند زیرا در بازگشت توانایی و سرعت بهبودی و بهتر کردن نتایج عمل جراحی نقش موثری دارد.

تفاوت توانبخشی فعال DBC با روشهای ورزش درمانی متداول مثل ورزش در خانه یا باشگاههای ورزشی یا آموزش ورزش در فیزیوتراپی چیست؟

مسلما تمام روشهای ورزش درمانی بدرجاتی برای بیمار مفیدند. ولی در روش توانبخشی فعال ورزشها توسط دستگاههای پیشرفته با قابلیت تنظیم و کنترل دقیق شدت، دامنه حرکت، تعداد و فرکانس حرکت با نظارت مستقیم و مستمر کارشناس آموزش دیده انجام می شود که مسلما موثرتر از روشهایی است که بدون نظارت مستقیم و مستمر کارشناس آموزش دیده انجام می شود.

ورزش های ارائه شده در توانبخشی فعال DBC شامل مجموعه کاملی از ورزشهای هماهنگی ،تقویتی، کششی و آرامشی می باشد که بخوبی سازماندهی شده و برای هر بیمار جداگانه تنظیم می شود. لازم به توضیح است که انجام ورزش در منزل نیز بخشی از روش توانبخشی فعال است و به بیمار برای انجام ورزش در منزل آموزشهای کافی داده می شود.

چه بیمارانی مناسب درمان به روش توانبخشی فعال DBC نمی باشند؟

با توجه به ماهیت فعال بودن درمانهای DBC، مسلماً بیمارانی که به علت مشکلات سیستمیک و یا مشکلات موضعی در ناحیه مورد درمان از انجام هرگونه ورزش باید خودداری کنند نباید مورد درمانDBC قرار بگیرند.

تفاوت DBC و روشهای مشابه Active Physical Therapy چیست؟

دستگاه های موجود در DBC کنترل بسیار بهتری را بر فعال شدن و مقاومت در مقابل عضلات هدف اعمال می کند. احتمال فعال شدن عضلات عمقی Para – Spinal در روشهای دیگر اثبات شده نیست.

این دستگاه ها اطمینان بیمار را در انجام تمرینات مخصوص افزایش می دهد. ضمناً DBC بررسی رفتاری – شناختی را هم مد نظر قرار می دهد. انتشار دهها مقاله علمی از سوی کلینیک های DBC در دنیا و درمان بیش از 000/50 بیمار بر اعتبار روش درمانی DBC افزوده است.

آیا روش درمانی برای تمام بیماران مشابه است؟

خیر، در DBC بیمار با توجه به نوع بیماری در یکی از گروههای درمانی هفت گانه قرار می گیرد. پروتکل درمان در هر گروه متفاوت می باشد، با توجه به درجه درد، ناتوانی قبلی و … درمان برای بیمار به شکل فردی individualized تعیین می گردد.

چه مقدار بهبود برای بیماران در DBC می توان انتظار داشت؟

از وظایف کلیه ی کلینیک های DBC در سر تا سر دنیا، اندازه گیری و اعلام میزان موفقیت در درمان، برای تمام بیماران است.

علاوه بر برسی اولیه، بیمار بعد از 6 و 12 هفته، مجدداً مورد بررسی قرار می گیرد و با حالت بدو ورود مقایسه می گردد. این کار خود بخشی از درمان رفتاری – شناختی (CBT) می باشد. این اطلاعات با حفظ اسرار بیمار، مورد بررسی در سطح کلینیک و بعد مورد بررسی در شبکه جهانی DBC قرار می گیرد. ضمناً بیمار برای 2 سال از طرف DBC مورد پیگیری قرار دارد. بطور کلی 83% بیماران احساس کاهش درد و 75% احساس افزایش قدرت و تحرک پذیری دارند. مقالات منتشر شده پایداری این روشها را برای سالیان بعد اثبات کرده است.

آیا هزینه درمان در سیستم DBC با روشهای فیزیوتراپی عادی متفاوت است؟

اگرچه هزینه های درمان سیستم DBC از فیزیوتراپی عادی کمی بالاتر است اما باید به این نکته توجه داشت که مدت زمان جلسات در درمان DBC طولانی تر از فیزیوتراپی معمولی است.

بیمار در DBC از امکاناتی بهره مند است که افراد مشابه او در اروپا یا آمریکا از آن امکانات استفاده می کنند، حال آنکه از نظر میزان هزینه با پرداخت کسری از آن مقدار این خدمات را دریافت می کند. به علاوه باید به این نکته نیز دقت کرد که بخشی از بیماران طی مراحل درمانی DBC از انجام عمل جراحی معاف می شوند که مقایسه هزینه های DBC با هزینه انجام عمل جراحی بی شک مزیت اقتصادی استفاده از این روش را به وضوح نشان می دهد.

در مقام مقایسه، با توجه به استفاده از بالاترین استانداردهای جهانی، زمان طولانی، تراپیست و روش درمانی علمی و مبتنی بر دانش روز، در قیاس با سایر روشهای در دسترس مثل فیزیوتراپی عادی، لیزر درمانی، درمانهای کایروپراکسی و جلسات آئروبیک و بدنسازی و نیز اعمال جراحی از هر حیث مناسب تر و مقرون به صرفه می باشد.

آیا DBC مورد توجه شرکت های بیمه می باشد؟

آنچه مورد توجه شرکتهای بیمه قرار دارد درمان افراد تحت پوشش با روش درمانی است که بیمار را سریعتر و با تضمین ادامه سلامت به سر کار برگرداند. این همه در DBC مهیا است. شرکت بین المللی DBC متعلق به یک شرکت بیمه در فنلاند است.

آیا DBC برنامه خاصی برای آموزش به بیماران دارد؟

بله با توجه به وجود شواهد علمی به نفع اهمیت آموزش و بالا بردن سطح آگاهی بیماران برای جلب همکاری و کمک به ادراه بیماری و کنترل آن، در DBC علاوه بر آموزش عمومی بیمار از طریق کتابچه آموزشی DBC برنامه های آموزشی خاصی نیز با استفاده از ابزار مالتی مدیا در قالب: neck school، back school، osteoporosis school و … برای بیماران ارائه می شود.

DBC انتخاب پزشکانی است که به درمانهای evidence based اعتقاد دارند.