جراحی دیسک کمر به روش بسته بهتر است یا باز؟

دیسک کمر یکی از شایع ترین بیماری های ستون فقرات است که سالانه افراد زیادی را مبتلا می کند. پارگی دیسک کمر زمانی اتفاق می افتد که یکی از دیسک های بین مهره ای به دلیل فرسایش یا ضربه آسیب دیده باشد. آسیب پیشرفته تر دیسک باعث پارگی لایه بیرونی و بیرون آمدن ماده ژله ای داخل غضروف می شود. در این حالت می گوییم بیرون زدگی یا بیرون زدگی دیسک رخ داده است. تا انتهای این مقاله با کلینیک دکتر یزدانی همراه باشید تا در ارتباط با این صحبت کنیم که جراحی دیسک کمر به روش بسته بهتر است یا باز؟

دیسک کمر در مراحل اولیه نیاز به درمان خاصی ندارد و با استراحت، فیزیوتراپی و راه حل های ساده بهبود می یابد. اما اگر دیسک به موقع شناسایی نشود، دشوارتر شده و اگر به نخاع و ریشه‌های عصبی فشار وارد کند، مشکلات پیچیده‌تری را برای افراد ایجاد می‌کند. جراحی دیسک کمر آخرین راه حل درمانی است که در صورت عدم نتیجه گیری از روش های قبلی برای رفع اختلال ایجاد شده و کاهش درد ارائه می شود. در این قسمت به معرفی انواع روش های جراحی دیسک کمر و توضیح هر یک می پردازیم.

جراحی دیسک

جراحی دیسک کمر آخرین راه درمانی است که در صورت خطرناک بودن وضعیت بیمار انجام می شود. ابتدا پزشک راه حل های ساده تری مانند استراحت، ورزش، فیزیوتراپی، ماساژ، گرما درمانی و … را به بیمار توصیه می کند. از او می خواهد که با تغییر سبک زندگی و محدود کردن فعالیت های شدید، بیشتر مراقب ستون فقرات و کمر خود باشد. اگر راه حل های پزشکی جواب نداد و بیمار همچنان کمردرد را تجربه کرد، در نهایت پزشک جراحی را پیشنهاد می کند.

جراحی دیسک کمر روش های مختلفی دارد که با توجه به شرایط بیمار و شدت آسیب توسط پزشک پیشنهاد می شود. این روش ها به طور کلی به دو دسته جراحی باز (روش های تهاجمی) و جراحی بسته (روش های کم تهاجمی) تقسیم می شوند. با توجه به اینکه جراحی بسته خطرات کمتری را برای بیمار به همراه دارد، پزشک سعی می کند از این روش جراحی در مراحل اولیه استفاده کند. اما در صورتی که عارضه جدی و خطرناک باشد و جراحی بسته امکان پذیر نباشد، پزشک از روش های تهاجمی تری برای درمان بیماری استفاده خواهد کرد.

جراحی باز دیسک کمر

در جراحی باز دیسک کمر، پزشک محل درمان را به طور کامل باز می کند تا به ناحیه آسیب دیده دسترسی پیدا کند و آن را ترمیم اساسی کند. این روش زمانی استفاده می شود که دیسک به طور کامل از بین رفته و فشار زیادی به نخاع و ریشه های عصبی وارد می کند. جراحی باز دیسک کمر با چندین روش انجام می شود که رایج ترین آنها عبارتند از:

لامینکتومی: لامینکتومی یکی از قدیمی ترین روش های جراحی است که برای رفع تنگی کانال نخاعی و کاهش فشار روی نخاع انجام می شود. در واقع این روش زمانی توصیه می شود که پزشک علائم آسیب کانال نخاعی را در بیمار مشاهده کند. این علائم شامل درد، ضعف و بی حسی، اختلالات حرکتی، خشکی دست و پا، عدم تعادل و مشکل در راه رفتن است. در این روش جراح مقداری از استخوان لامینا و رباط را برای دسترسی به کانال نخاع جدا می کند و سپس دیسک برآمده را خارج خواهد کرد.

میکرودیسککتومی: میکرودیسککتومی یک جراحی کم تهاجمی بوده که در این روش یک برش بسیار کوچک در حدود 2 تا 3 سانتی متر در امتداد خط وسط پشت ایجاد می شود و پزشک برای دیدن بهتر دیسک آسیب دیده و ریشه های عصبی از میکروسکوپ استفاده می کند. میکرودیسککتومی مانند لامینکتومی برای رفع تنگی کانال نخاعی و برداشتن دیسک آسیب دیده با برداشتن بخشی از استخوان لامینا و رباط انجام می شود. این روش نسبت به لامینکتومی, تهاجمی کمتری دارد و آسیب کمتری را به استخوان و بافت اطراف وارد می کند.

جراحی آندوسکوپی: برخلاف دو روش قبلی، آندوسکوپی نیازی به تخریب استخوانی ندارد و با استفاده از سوزن مخصوص انجام می شود. این سوزن مجهز به دوربین و نور است و تصاویر ناحیه آسیب دیده را بر روی مانیتور جلوی چشم جراح نمایش می دهد. جراح سوزن را از طریق سوراخ های بین مهره ها به داخل دیسک هدایت کرده و دیسک پاره شده را ترمیم می کند. این روش در 90 درصد موارد موفق بوده و نسبت به دو روش قبلی ریسک کمتری دارد. به همین دلیل، بیمار زمان بهبودی کوتاه تری دارد و با سرعت بیشتری به زندگی روزمره خود باز می گردد.

کیفوپلاستی و جراحی ورتبروپلاستی: کیفوپلاستی و ورتبروپلاستی دو روش کم تهاجمی در جراحی دیسک کمر هستند که در موارد شکستگی ستون فقرات مورد استفاده قرار می گیرند. اگر پزشک تشخیص دهد که پارگی دیسک ناشی از شکستگی مهره های ستون فقرات و آسیب آنهاست، از این دو روش برای نگه داشتن مهره ها و در نتیجه درمان دیسک کمر استفاده می کند. در ورتبروپلاستی، پزشک با استفاده از اشعه ایکس، سوزن را به سمت مهره آسیب دیده هدایت می کند و سیمان را به استخوان تزریق خواهد کرد. در روش کیفوپلاستی مانند ورتبروپلاستی از تزریق سیمان برای تثبیت استخوان استفاده می شود که تنها تفاوت در روش تزریق است.

جراحی فیوژن دیسک کمر: فیوژن یا خشک شدن مهره یکی از روش های جراحی دیسک کمر است. در این روش حرکت بین مهره های آسیب دیده از بین رفته و درد و بی ثباتی بیمار بسیار کاهش می یابد. در روش فیوژن، پزشک دو یا چند مهره را به هم متصل کرده و برای این منظور از پیچ های تیتانیومی استفاده زیادی می کند.

جراحی بسته دیسک کمر

در جراحی بسته دیسک کمر، جراح فقط یک برش بسیار کوچک روی بدن ایجاد می کند. به همین دلیل میزان خونریزی بسیار کمتر و در نتیجه عفونت و درد بعد از عمل نیز کاهش می یابد. جراحی بسته به صورت سرپایی انجام می شود و دوره نقاهت کوتاه تری دارد. در نتیجه بیمار سریع تر بهبود می یابد و می تواند زودتر به فعالیت های عادی روزانه خود بازگردد. جراحی بسته دیسک کمر روش های مختلفی دارد که مهمترین آن ها عبارتند از:

جراحی رفع فشار: رفع فشار یک روش کم تهاجمی است که با استفاده از یک سوزن بسیار نازک به نام کانولا انجام می شود. در این روش، جراح بخشی از دیسک را که باعث فشار بر نخاع و ریشه های عصبی می شود، شناسایی و برمی دارد. برای این منظور از کمپرسور مخصوص استفاده می کنند. این دستگاه دارای یک سر چرخان است که به کانولا متصل می شود. کانولا با استفاده از اشعه ایکس به ناحیه مورد نظر هدایت می شود و در نهایت در این مرحله دستگاه روشن می شود و قسمت مورد نظر دیسک را بریده و بیرون می کشد.

جراحی نوکلئوتومی: در روش نوکلئوتومی، پزشک سعی می کند قسمتی از دیسک بین مهره ای را که باعث فشار بر نخاع و اعصاب شده است بردارد و این کار را با کمک دستگاهی به نام نوکلئوتوم انجام می دهد. این دستگاه یک لوله بسیار باریک است که به داخل هسته مرکزی دیسک هدایت می شود. سپس با استفاده از فشار آب تولید شده توسط دستگاه، جراح تمام یا بخشی از هسته دیسک را خشک می کند. این کار باعث کاهش فشار و در نهایت کاهش درد و ناراحتی ناشی از بیمار می شود. با توجه به اینکه سوزن نوکلئوتومی کمی ضخیم تر از روش رفع فشار است، برش ایجاد شده روی بدن بیمار نیز بزرگتر است.

جراحی لیزری: در روش لیزری نیز مانند روش کوبولاسیون از تبخیر مایع خارج شده برای کاهش فشار روی کانال نخاعی استفاده می شود. در اینجا پزشک ابتدا لیزر را به فضای بین دیسک ها هدایت کرده و نور تولید شده توسط دستگاه لیزر پس از تماس با بافت دیسک به گرما تبدیل می شود و در نتیجه باعث تبخیر مایع می شود. تبخیر مایع منجر به باز شدن فضای کانال نخاعی می شود و فشار را از ریشه های عصبی خارج می کند.

ازون تراپی: ازون تراپی یا تزریق گاز ازن یک روش درمانی نسبتاً جدید است که برای درمان اختلالات عضلانی و مفصلی استفاده می شود. در این روش گاز ازن با استفاده از سوزن به ناحیه آسیب دیده تزریق می شود. تزریق این گاز باعث کاهش حجم مایع دفع شده و در نتیجه کاهش فشار ایجاد شده بر روی کانال نخاعی می شود.

نتیجه گیری

در این مقاله در مورد بیرون زدگی دیسک صحبت کردیم و روش های جراحی دیسک کمر را بررسی کردیم. دیسک کمر یکی از شایع ترین علل کمردرد است که سالانه افراد زیادی را در نقاط مختلف دنیا گرفتار می کند. این بیماری در مراحل اولیه با استراحت، فیزیوتراپی و روش های مختلف غیرتهاجمی دیگر قابل درمان است. اگر بیمار تمام روش های غیر تهاجمی را امتحان کرده باشد و نتیجه ای نداشته باشد، پزشک جراحی را به عنوان آخرین راه حل پیشنهاد می کند. در صورتی که مدت زیادی را از این بیماری رنج می برید, می توانید با مراجعه به مطب دکتر یزدانی, یک بار برای همیشه از شر این عارضه دامن گیر خلاصی یابید.