سندرم تونل کارپال (نشانگان مجرای مچ دستی) 2022

اگر در دست خود احساس کرختی، ضعف یا مورمو شدن می کنید از پزشک خود بخواهید شما را برای یافتن نشانه های سندرم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome) معاینه کند. سندرم تونل کارپال یا نشانگان مجرای مچ دستی، مشکلی است که به علت فشار به عصب مدیان هنگام عبور از درون تونل مچ دستی ایجاد می شود. تونل کارپال، لوله ای در مچ است که عصب میانی در آن قرار دارد. این عصب به انگشت اشاره، انگشت میانی، انگشت شست و قسمتی از کف دست که به این انگشت منتهی می شود، و نیمی از انگشت سوم حس می دهد. وقتی مچ دست در وضعیت نامناسبی قرار بگیرد، فضای کافی برای عصب مدیان وجود نخواهد داشت و به آن فشار می آید. به علاوه وقتی این لوله ملتهب شده و صدمه ببیند، به عصب هم آسیب وارد می آید که منجر به سوزش و خارش، بی حس  شدن، ضعف یا درد در انگشتان می شود.

علت فشار روی عصب مدیان، تورم و یا هر مسئله ایست که تونل کارپال را کوچک تر کند. شرایطی که می تواند موجب این تورم شوند، عبارت اند از:

• انجام یک حرکت تکراری با دست (مثل تایپ کردن) به مدت طولانی، خصوصاً اگر مچ دست خم شده باشد. (طوری که دست پایین تر از مچ قرار بگیرد.)
• بیماری هایی مانند کم کاری تیروئید، آرتریت روماتوئید، اضافه وزن و دیابت.
• بارداری.

خواب رفتگی مداوم دست، گزگز کف دست، کاهش قدرت و انعطاف انگشتان از نشانه های این بیماری هستند. بروز طولانی مدت و مداوم این نشانه ها می تواند بیانگر ایجاد سندروم تونل کارپال باشد. گاهی به دلیل از بین رفتن قدرت انعطاف انگشتان، انجام کارهای شخصی هم برای فرد سخت می شود.

اگر به این سندروم دچار شده اید سریع تر به فکر درمان باشید، چرا که در غیر این صورت علائم وخیم تر خواهند شد، حتی ممکن است علایم مدتی از بین بروند و دوباره بازگردند. اگر پزشک بیماری شما را زودتر تشخیص دهد، درمان آن راحت تر خواهد بود.

علائم بیماری اغلب در انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی از انگشت حلقه رخ می دهد. اگر در همه انگشت های خود به غیر از انگشت کوچک دست دچار مشکل هستید ممکن است به سندرم تونل کارپال دچار باشید؛ زیرا عصب متفاوتی به انگشت کوچک وارد می شود.

• ممکن است علائم برای نخستین بار شب هنگام رخ بدهند و با تکان دادن دست برطرف شوند. متخصص در مورد شرایط پزشکی شما و این که آیا به تازگی مچ، بازو، یا گردن شما صدمه دیده است از شما سؤالاتی خواهد پرسید. او در مورد فعالیت های روزمره تان و هر عملی که ممکن است به مچ شما آسیب وارد بکند، می پرسید.

در طول معاینه، پزشک ظاهر، قدرت و حس گردن، شانه ها، بازوها، مچ و دست های شما را بررسی خواهد کرد. او ممکن است برای شما انجام آزمایش خون یا عملکرد عصبی را تجویز کند. نشانه های خفیف این بیماری معمولاً با مراقبت در منزل بهبود پیدا می کنند. بهتر است:

• از انجام فعالیت هایی که باعث بی حسی و درد در دستتان می شود، خودداری کنید. بین فعالیت هایتان به دست خود کمی استراحت بدهید.
• چند بار در روز به ‌مدت 10 تا 15 دقیقه کیسه آب یخ بر روی مچ دست خود بگذارید.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) را برای تسکین درد و کاهش تورم امتحان کنید.
• در طول شب از آتل یا نوارهای مخصوص استفاده کنید تا فشار روی عصب مدیان کمتر شود.

هر چه زودتر درمان را شروع کنید، شانس توقف علائم بیشتر خواهد شد و از آسیب طولانی مدت به عصب جلوگیری می شود.

چه کسانی بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند؟

این عارضه در افرادی بین سنین 30 تا 60 سال رواج بیشتری دارد. همچنین شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است، به طوری که زنان چیزی حدود پنج  برابر بیش از مردان به این بیماری دچار می شوند. این حالت ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و به هم خوردن تعادل مایعات بدن رخ بدهد. شرایطی مانند بارداری و برخی بیماری ها مانند پرکاری تیروئید، فشار خون بالا، پوکی استخوان، اضافه وزن و دیابت نیز با ابتلا به نشانگان تونل کارپال مرتبط هستند.

درمان سندروم تونل کارپال

خوشبختانه این بیماری دردناک، درمان پذیر است. راه های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد. اولین اقدام درمانی، ممکن است بستن انگشتان با آتل یا نوارهای مخصوص هنگام خواب به مدت چند هفته باشد، اگر نتیجه موفقیت آمیز نبود، در طول روز هم توصیه می شود این نوارها و آتل ها را ببندید. در صورت عدم بهبودی، بهتر است درمان های دارویی آغاز شود. نشانه های سندروم معمولاً با درمان های دارویی بهبود پیدا می کند، اما دست آخر در نیمی از موارد نیاز به جراحی وجود دارد. جراحی تا 85 درصد موفقیت آمیز است، اما تا بهبودی کامل چند ماه طول می کشد.

برای جلوگیری از عود مجدد سندرم تونل کارپال، باید از سلامت عمومی خود مراقبت کنید. وزن مناسبی داشته باشید، سیگار نکشید، برای افزایش قدرت و انعطاف پذیری ورزش کنید. اگر مبتلا به بیماری طولانی مدتی همچون دیابت یا آرتروز هستید، با پیروی از دستورات پزشک، بیماری خود را کنترل کنید.

برای مراقبت از مچ و دست های خود، این توصیه ها را در نظر داشته باشید:

• سعی کنید مچ دست خود را در موضع طبیعی نگه دارید.
• برای گرفتن اشیاء به جای استفاده از انگشتان، از تمام دست خود استفاده کنید.
• هنگام تایپ کردن، مچ خود را راست نگه داشته و دست خود را کمی بالاتر از مچ نگه دارید.
• وقتی با دست خود فعالیتی تکراری را انجام می دهید اگر ممکن است دست خود را مرتباً عوض کنید.

توصیه به زنان خانه دار

1. هنگام انجام کارهای خانه مثل تمیزکاری، شستن ظروف و جارو کردن، ممکن است دست شما در حالت نامناسبی قرار گیرد و این حالت، باعث ایجاد آسیب های اسکلتی عضلانی شود. از این رو توصیه می شود هنگام انجام کارهای خانه به وضعیت و نحوه قرار گرفتن مچ دست تان توجه کنید.
2. تا جای ممکن از انجام حرکات تکراری و کارهایی که نیاز به فشار و نیروی زیادی دارند، اجتناب کنید.
3. از وسایل و تجهیزاتی که برای سهولت انجام کارهای منزل طراحی شده اند – مثل ماشین  لباسشویی، ماشین ظرفشویی و جارو برقی- استفاده کنید..
4. سعی کنید کارها را به روش آسان تری انجام دهید؛ مثلاً برای شست و شوی لباس و یا ظروف با دست بهتر است لباس ها و یا ظرف ها را چند دقیقه در آب گرم و مواد شوینده قرار دهید.
5. دست تان را در معرض لرزش قرار ندهید. برخی وسایل برقی مانند آبمیوه گیری و چرخ گوشت ممکن است هنگام کار ارتعاش ایجاد کنند؛ بنابراین دست تان را روی بدنه آن ها قرار ندهید.
6. به مدت طولانی و در یک حالت فعالیت نکنید. هنگام کار مرتباً به دست خود استراحت بدهید.
7. هر زمان در دستان خود احساس درد و کرختی کردید، دست از کار بکشید.
8. در صورت احساس هرگونه ناراحتی و وجود نشانه هایی که ذکر شد، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید و دستورات لازم را دریافت کنید.

Source: www.webmd.com