قوز کمر و پشت (کیفوز): علت و درمان

کیفوز، که به قوز کمر یا قوز پشت نیز شناخته می شود، به مشکلی اطلاق می شود که در آن ستون فقرات در ناحیه فوقانی کمر دارای انحنای بیش از حد است. قسمت فوقانی پشت یا ستون مهره سینه ای، به طور طبیعی دارای انحنای کمی است. ستون فقرات به طور طبیعی به سمت گردن، قسمت فوقانی کمر، و قسمت تحتانی کمر انحنا پیدا می کند تا بدین صورت به جذب شوک و تحمل وزن سر کمک کند. قوز کمر زمانی ایجاد می شود که قوس طبیعی کمر بیش از حد نرمال باشد.

افرادی که دارای قوز کمر و پشت هستند ظاهری خمیده دارند و در شانه های آنها دارای گردی قابل توجهی هستند. قوز کمر(کیفوز) می تواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کرده و باعث ایجاد درد شود. همچنین به دلیل فشاری که به شش ها وارد می کند باعث سخت شدن تنفس می شود. اگرچه قوز کمر می تواند در هر زمانی رخ دهد اما اکثرا در زنان کهن سال ایجاد می شود.  

قوز کمری که به سن ارتباط دارد اغلب پس از پوکی استخوان ایجاد می شود و منجر به ضعف استخوان های ستون فقرات شده، تا حدی که استخوان ها یا ترک برمی دارند و یا فشرده می شوند. انواع دیگر قوز کمر در نوزادان و نوجوانان مشاهده می شود که به دلیل بدشکلی ستون فقرات یا از هم جدا شدن استخوان های ستون فقرات به مرور زمان، ایجاد می شود.

قوز کمر خفیف مشکلات کمی را به همراه دارد، اما نوع حاد آن می تواند باعث درد و ظاهری بد شکل شود. درمان قوز کمر(کیفوز) به سن، علت قوز کمر، انحنا و اثرات آن، بستگی دارد.

انواع کیفوز (قوز کمر)

انواع مختلفی از کیفوز وجود دارد. سه مورد که بیشتر کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد عبارتند از:

  • کیفوز وضعیتی
  • کیفوز شوئرمن
  • کیفوز مادرزادی

 

کیفوز وضعیتی

کیفوز وضعیتی ، شایع ترین نوع کیفوز ، معمولاً در دوران نوجوانی قابل توجه است. از نظر بالینی به عنوان وضعیت ضعیف یا خم شدن دیده می شود اما با ناهنجاری های ساختاری شدید ستون فقرات همراه نیست.

منحنی ناشی از کیفوز وضعیتی معمولاً گرد و صاف است و اغلب هنگامی که از بیمار خواسته می شود صاف بایستد ، می تواند آن را اصلاح کند.

کیفوز وضعیتی در دختران بیشتر از پسران شایع است. به ندرت دردناک است و چون منحنی پیشرفت نمی کند ، معمولاً در زندگی بزرگسالان مشکلی ایجاد نمی کند.

کیفوز شوئرمن

کیفوز شوئرمن به نام رادیولوژیست دانمارکی که اولین بار این بیماری را توصیف کرد ، نامگذاری شده است.

مانند کیفوز وضعیتی ، کیفوز شوئرمن اغلب در دوران نوجوانی آشکار می شود. با این حال ، کیفوز شوئرمن می تواند منجر به تغییر شکل شدیدتر از کیفوز وضعیتی شود.

کیفوز شوئرمن ناشی از ناهنجاری ساختاری در ستون فقرات است. در بیمار مبتلا به کیفوز شوئرمن ، اشعه ایکس از پهلو نشان می دهد که به جای شکل معمولی مستطیل ، سه یا چند مهره متوالی شکل مثلثی تری دارند. این شکل نامنظم باعث می شود که مهره ها به سمت جلوی ستون فقرات به هم چسبیده و فضای نرمال دیسک را کاهش داده و انحنای مبالغه آمیزی رو به جلو را در قسمت بالای پشت ایجاد کند.

منحنی ناشی از کیفوز شوئرمن معمولاً تیز و زاویه دار است. همچنین سفت و سخت است. بر خلاف بیمار مبتلا به کیفوز وضعیتی ، بیمار مبتلا به کیفوز شوئرمن نمی تواند منحنی را به سادگی با ایستادن مستقیم تصحیح کند.

کیفوز شوئرمن معمولاً ستون فقرات سینه را تحت تأثیر قرار می دهد اما گهگاه در ستون فقرات کمری ایجاد می شود. این بیماری در پسران بیشتر از دختران شایع است و پس از تکمیل رشد ، پیشرفت آن متوقف می شود.

کیفوز شوئرمن گاهی اوقات می تواند دردناک باشد. در صورت وجود درد ، معمولاً در برجسته ترین قسمت یا راس منحنی احساس می شود. همچنین ممکن است بیمار در ناحیه کمر احساس درد کند. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که ستون فقرات سعی می کند با افزایش منحنی طبیعی داخلی کمر ، قسمت گرد پشت را جبران کند. فعالیت می تواند درد را بدتر کند ، همچنین ایستادن یا نشستن طولانی مدت.

کیفوز مادرزادی

کیفوز مادرزادی در بدو تولد وجود دارد. زمانی رخ می دهد که ستون فقرات به طور طبیعی در حالی که نوزاد در رحم مادر است رشد نکند. ممکن است استخوان ها آنطور که باید شکل نگیرند یا چندین مهره با هم ادغام شوند. کیفوز مادرزادی معمولاً با افزایش سن کودک بدتر می شود.

بیماران مبتلا به کیفوز مادرزادی اغلب در سنین پایین نیاز به درمان جراحی دارند تا پیشرفت منحنی متوقف شود. در بسیاری از مواقع ، این بیماران دارای نقایص مادرزادی اضافی می شوند که بر سایر قسمت های بدن مانند قلب و کلیه ها تأثیر می گذارد.

علت ها و دلایل قوز کمر


قوز کمر می تواند در هر سنی بر افراد تأثیر بگذارد. با این وجود، به ندرت در نوزادان ایجاد می شود زیرا معمولا به دلیل حالت نامناسب کمر است که در این صورت ‹کیفوز وضعی› نامیده میشود.

دیگر دلایل بالقوه قوز پشت عبارتند از:

  • پیری (به خصوص اگر کمر حالت نامناسبی داشته باشد)
  • ضعف ماهیچه ای در ناحیه فوقانی کمر
  • بیماری شوئرمن (در کودکان اتفاق می افتد و دلیل مشخصی ندارد)
  • آرتریتیا دیگر بیماری هایدژنراسیوناستخوانی
  • آسیب به ستون فقرات
  • دیسک های ضعیف
  • اسکولیوز (انحنای ستون فقرات)
  • سندروم متقاطع فوقانی

علل دیگری نیز وجود دارند که کمتر باعث ایجاد قوز کمر می شوند:

  • عفونت در ستون فقرات
  • نقائص هنگام تولد،ماننداسپینا بیفیدا
  • تومورها
  • بیماری هایسیستم غدد درون ریز
  • بیماری هایبافت همبند
  • فلج اطفال
  • بیماری پاژه
  • دیستروفی عضلانی

عوارض


قوز کمر عوارض زیر را به همراه دارد:

  • مشکلاتی در شکل بدن
  • درد بدن
  • کاهش اشتها: در موارد حاد، انحنای ایجاد شده باعث فشردگی در ناحیه شکم شده و در نتیجه اشتها را کاهش می دهد.

مدت درمان


در صورتی که قوز کمر با موارد زیر همراه بود باید به دنبال درمان و رفع قوز کمر خود باشید:

  • درد
  • مشکلات تنفسی
  • خستگی

تشخیص


در طی معاینات فیزیکی، پزشک قد شما را چک خواهد کرد و از شما میخواهد که از ناحیه کمر به جلو خم شوید تا وی از پهلو وضعیت ستون فقرات شما را مشاهده کند. اگر به قوز کمر مبتلا باشید، خمیدگی ناحیه کمر در این وضعیت بیشتر به نظر می رسد. پزشک شما برای بررسی قدرت عضلانی و انعطاف بدنی شما، یک معاینه عصبی انجام خواهد داد.

آزمایشات عکس برداری

بسته به علائم و نشانه هایی که دارید به موارد زیر نیاز خواهید داشت:

  • اشعه ایکس: برای تعیین درجه انحنا و تشخیص تغییر شکل مهره ها از اشعه های ایکس ساده استفاده می شود
  •  (سی تی اسکن): اگر نیازی به دانستن جزئیات بیشتر باشد، پزشک شما دستور سی تی اسکن خواهد داد. در این صورت از زوایای مختلف تصاویر اشعه ایکس گرفته خواهد شد و سپس از ترکیب انها تصاویری مقطعی از ساختار داخلی به دست خواهد آمد.
  • تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی): اگر پزشک شما عفونت یا توموری را تشخیص دهد، از شما می خواهد که از ستون فقرات خود ام آر آی بگیرید. در ام آر آی از امواج رادیویی و مغناطیس های بسیار قوی برای تولید تصاویر دقیق تر از بافت ها و استخوان ها، استفاده می شود

آزمایشات عصبی

اگر تجربه بی حسی یا ضعف عضلانی داشته باشید، پزشک شما توصیه خواهد کرد که چند آزمایش عصبی انجام دهید تا مشخص شود ایمپالس های عصبی چگونه در بین نخاع و اندام های شما در حرکت اند.

راه ها و روش های درمان قوز کمر (قوز پشت)


درمان قوز پشت به شدت و علت آن بستگی دارد. در مورد بیماری شوئرمن در کودکان، ممکن است درمان فیزیکی، بریس یا جراحی ترمیمی انجام شود. در صورت وجود عفونت، به بیماران آنتی بیوتیک داده می شود. در صورت وجود تومور، انجام جراحی برای برداشتن آن بسیار محتمل است. در صورت وجود پوکی استخوان، درمان تخریب استخوانی برای جلوگیری از بدتر شدن کیفوز، مفید است.

درمان غیر جراحی قوز کمر

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)از جمله آسپرین ، ایبوپروفن و ناپروکسن ، می توانند به تسکین کمردرد کمک کنند.

درمان فیزیکی: فیزیوتراپ شما می تواند در خصوص انواع گزینه های درمانی نظیر ورزش رفع قوز کمر مخصوص، آموزش هماهنگی ساختمان و حالت بدن، کشش، تمرینات قدرتی، تمرینات تنفسی، مدیریت درد با استفاده از تسکین دهنده هایی نظیر گرما، یخ و تحریک الکتریکی نظیر تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)، درمان دستی بافت نرم یا عضلات و تاندون (با استفاده تکنیک های دستی)، بریس های مخصوص، نوار درمانی و آموزش هایی در خصوص بهبود فعالیت های زندگی روزانه و تسهیل کارکرد فیزیکی و تمرینات مربوط به برقراری توازن و پیاده روی در رفع قوز کمر به شما کمک کند.

کاهش وزن : رژیم مناسب با کلسیم و ویتامین D و آزمایشاتی برای تراکم استخوانی کم ، بخصوص در صورتیکه در خانواده سابقه پوکی استخوان و شکستگی وجود داشته، میتواند به افراد مسن تر در پیشگیری از ضعف استخوانی و شکستگی مهره کمر ناشی از فشار استخوانی و قوز کمر، کمک کند.

بریس ها: این ابزار به عنوان راهنمایی برای هماهنگی صحیح عضلات شانه، گردن و قسمت تحتاتی و فوقانی کمر عمل می کند. بریس ﭘﻮﺳﭽﺮ در کشیدن و نگهداشتن شانه ها به سمت پشت و تحریک بدن برای صاف و راست ماندن کمک می کند. قوزبند طبی برای افراد تمامی سنین که دارای مشکلاتی در خصوص حالت نامناسب کمر و هماهنگی نادرست دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین می توان با پوشاندن بریس پوسچر(در زمان رشد استخوانی) به کودکانی که به بیماری شوئرمن مبتلا هستند از پیشرفت قوز کمر جلوگیری کرد.

 کایروپراکتیک(درمان دستی) : درمان کایروپراکتیک همانند ورزش برای قوز پشت روشی غیرجراحی برای درمان قوز کمر است. این روش می تواند به درمان درد، سفتی بافت، و دیگر علائم قوز کمر کمک کند. درمان کایروپراکتیک برای قوز کمر میتواند به موارد زیر کمک کند: رفع التهاب، کاهش اسپاسم عضلانی، کمک به حفظ سلامت ستون فقرات، بهبود حرکتی درستون فقرات از طریق افزایش قدرت عضلات، کاهش درد مزمن، کند کردن فرایند دژنراسیون درناحیه میانی کمر، درمان دیسک های بین مهره ای.

کایروپراکتیک همچنین از درمان های دیگر برای کمک به کاهش تورم ناشی از کیفوز، استفاده میکند.

جراحی

جراحی ستون فقرات برای رفع قوز پشت برای بیمارانی پیشنهاد می شود که انحنای کمر آنها به پیشرفت خود ادامه می دهد یا باعث علائمی می شود که با درمان غیر جراحی قابل برطرف شدن نیستند. جراحی اغلب برای بیماران مبتلا به کیفوز مادرزادی توصیه می شود. جراحی اصلاحی برای کیفوز معمولاَ زمانی توصیه می شود که انحنای کمر بیش از ۸۰ -۹۰ درجه است (زمانیکه با اشعه ایکس اندازه گیری می شود). قوز کمر میتواند به قسمت میانی یا تحتانی کمر سرایت کرده و در این صورت زمانیکه انحنای کمر بیش از ۶۰ – ۷۰ درجه باشد، جراحی توصیه می شود. جراحی همچنین برای بیمارانی توصیه می شود که درد کمر فلج کننده ای دارند یا زمانیکه کیفوز به فشردگی ستون فقرات و اعصاب منجر می شود. هدف از جراحی این است که درد بیمار را کاهش داده و ستون فقرات را در وضعیت طبیعی تری قرار دهد. مرسوم ترین روش که همجوشی نخاعی نامیده می شود، دو یا چند مهره آسیب دیده رابه طور دائم به هم متصل می کند.

روش جراحی

فیوژن ستون فقرات در اصل یک فرایند جوشکاری است. ایده اصلی این است که مهره های آسیب دیده را با هم ادغام کنید تا به یک استخوان واحد و جامد تبدیل شوند. جوش خوردن مهره ها باعث کاهش درجه منحنی می شود و چون حرکت بین مهره های آسیب دیده را از بین می برد ، ممکن است به کاهش کمردرد نیز کمک کند.

در طول عمل ، پزشک معمولاً از پیچ و میله فلزی برای کمک به موقعیت مهره ها در تراز بهتر استفاده می کند. اغلب ، هدف اصلاح جزئی جزئی ایمن است – منحنی را کوچکتر می کند اما همیشه عادی نمی شود. در حالت ایده آل ، منحنی 50 درصد از مقدار اولیه خود کاهش می یابد. هنگامی که مهره ها بهتر تراز می شوند ، قطعات کوچک استخوان – که پیوند استخوان نامیده می شوند – سپس در فضاهای بین مهره ها قرار می گیرند تا جوش بخورند. با گذشت زمان ، استخوان ها با هم رشد می کنند ، شبیه نحوه بهبود استخوان شکسته.

میزان دقیق ستون فقرات بستگی به اندازه منحنی فرزند شما دارد. فقط مهره های خمیده به هم چسبیده اند. سایر استخوان های ستون فقرات هنوز می توانند حرکت کرده و به خم شدن ، راست شدن و چرخش کمک کنند. انحناهای بزرگتر مستلزم ادغام مهره های بیشتر است ، به این معنی که مهره های متحرک کمتری باقی می مانند تا ستون فقرات خم و پیچ بخورد.

نتایج بلند مدت

اگر کیفوز زود تشخیص داده شود ، بسیاری از بیماران را می توان با موفقیت بدون جراحی درمان کرد و به زندگی سالم و فعال ادامه داد. با این حال ، پیشرفت منحنی می تواند به طور بالقوه منجر به مشکلات در بزرگسالی شود. بیماران مبتلا به کیفوز به طور منظم نیاز به نظارت بر وضعیت و بررسی پیشرفت منحنی دارند ، خواه با جراحی درمان شود یا نه.

نویسنده : دکتر یزدانی، متخصص طب فیزیکی

* - لطفا نظر خود را در خصوص این مقاله بیان بفرمایید: