فیلم آموزشی دیسک کمر :

درمان فتق دیسک کمر چیست؟ انواع، علت و علائم فتق دیسک کمر

فتق دیسک کمر هنگامی اتفاق می افتد که مرکز ژل مانند دیسک در ناحیه ضعیف دیواره بیرونی که در یک قسمت نرم ژله ای فشرده می شود، پراکنده شود. درد دیسک کمر یا پا، بی حسی، سوزن شدن و سوزش پا ممکن است در اثر لمس یا فشردن عصب نخاعی به وجود بیاید. درمان با استراحت، مصرف داروهای ضد درد، تزریق در ستون فقرات و فیزیوتراپی اولین قدم برای بهبودی است. بیشتر افراد طی 6 هفته بهبود می یابند و به فعالیت طبیعی باز می گردند. در صورت ادامه علائم ، ممکن است عمل دیسک کمر با لیزر یا عمل جراحی باز دیسک کمر توصیه شود. 

 آناتومی دیسک ها

ستون فقرات شما از 24 استخوان متحرک به نام مهره ساخته شده است. بخش کمری (پایین کمر) ستون فقرات بیشتر وزن بدن را تحمل می کند. 5 مهره کمری به شماره L1 تا L5 وجود دارد. مهره ها توسط دیسک هایی از هم جدا می شوند، که به عنوان کمک فنر عمل می کنند و مانع از مالش مهره ها به یکدیگر می شوند. حلقه بیرونی دیسک، آنولوس نامیده می شود. هر دیسک دارای یک مرکز پر از ژل به نام هسته است. در سطح دیسک، یک جفت اعصاب نخاعی از نخاع خارج شده و به بدن شما منتقل می شوند. نخاع و اعصاب ستون فقرات شما به عنوان یک “رابط” عمل می کند، به شما امکان می دهد پیام ها یا تکانه ها را برای حرکت و احساس حرکت و کنترل حرکت بین مغز و بدن خود انجام دهید. 

 

فتق دیسک کمر چیست؟

فتق دیسک کمر چیست؟ این عارضه هنگامی رخ می دهد که مرکز ژل مانند دیسک شما از طریق پارگی در دیواره دیسک سخت بیرون بیفتد. ماده ژل تحریک کننده اعصاب ستون فقرات شما است و باعث ایجاد چیزی مانند یک تحریک شیمیایی می شود. درد، ناشی از التهاب عصب نخاعی و تورم ناشی از فشار فتق دیسک است. با گذشت زمان، فتق تمایل به کوچک شدن دارد و ممکن است درد جزئی یا کاملی را تجربه کنید. در بیشتر موارد در حدود 6 هفته کمردرد و درد پا برطرف می شود. ممکن است اصطلاحات مختلفی برای توصیف فتق دیسک استفاده شود. دیسک شکاف (برآمدگی) وقتی اتفاق می افتد که حلقه دیسک دست نخورده باقی بماند، اما یک خروجی بوجود می آید که می تواند به اعصاب فشار آورد. یک فتق دیسک واقعی (که به آن دیسک پارگی یا لغزش نیز گفته می شود) هنگامی رخ می دهد که دیسک ترک خورده یا پاره می شود و باعث می شود مرکز پر از ژل خارج شود. گاهی اوقات فتق به حدی شدید است که در یک قطعه آزاد اتفاق می افتد ، به این معنی که یک قطعه کاملاً عاری از دیسک شکسته می شود. بیشتر فتق دیسک در ستون فقرات کمری اتفاق می افتد، جایی که اعصاب نخاعی بین مهره های کمری خارج می شود، و سپس دوباره به هم می پیوندند تا عصب سیاتیک را تشکیل دهند.

 

علائم فتق دیسک کمر چیست؟

علائم فتق دیسک کمر بسته به محل فتق و درد شما بسیار متفاوت است. اگر فتق دیسک کمر دارید، ممکن است دردی را احساس کنید که از کمر شما تا یک یا دوپای شما کشیده می شود. ممکن است شما در شرایطی مثل ایستادن، راه رفتن یا نشستن، احساس درد کنید. فعالیت هایی مانند خم شدن، بلند کردن، پیچ خوردن و نشستن ممکن است باعث افزایش درد شود. دراز کشیدن بر روی پشت شما و خم کردن زانوها ممکن است بهترین راه برای کاهش فشار دیسک باشد.گاهی اوقات درد همراه با حس بی حسی و سوزن شدن در پا همراه است. همچنین ممکن است گرفتگی عضلات در کمر یا پا را تجربه کنید.علاوه بر درد ، ممکن است ضعف عضلات پا یا زانو یا مچ پا را داشته باشید. در موارد شدید، ممکن است قادر به راه رفتن درست نباشید(به کمک دست ها راه بروید) و یا ممکن است کنترل روده و یا مثانه را از دست بدهید. اگر ضعف شدید پا یا مشکل در کنترل عملکرد مثانه یا روده را تجربه می کنید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

علت و دلایل فتق دیسک چیست؟

 

دیسک ها به دلیل آسیب دیدگی و بلند کردن نادرست اجسام می توانند باعث برآمدگی یا فتق شوند یا ممکن است این مشکل به صورت خودبخود رخ دهد. پیری نقش مهمی در ایجاد این مشکل ایفا می کند. با بزرگتر شدن، دیسک های شما خشک و سخت تر می شوند. همچنین ممکن است دیواره بیرونی فیبروز دیسک ضعیف شود. هسته ژل مانند ممکن است از طریق پارگی در دیواره دیسک برآمدگی یا پارگی داشته باشد و هنگام لمس یک عصب باعث ایجاد درد شود. ژنتیک، سیگار کشیدن و تعدادی فعالیت شغلی و تفریحی ممکن است منجر به انحطاط زودرس دیسک شود. 

چه کسی درگیر فتق دیسک کمر می شود؟

فتق دیسک در افراد 30 و 40 ساله بیشتر است، اگرچه افراد میانسال و سالخورده اگر درگیر فعالیت بدنی شدید باشند، کمی بیشتر در معرض خطر هستند.

فتق دیسک کمر یکی از شایع ترین دلایل کمردرد است که همراه با درد پا است و 15 برابر بیشتر از فتق دیسک گردن که سبب گردن درد می شود ، رخ می دهد.  

تشخیص فتق دیسک کمر چگونه است؟

وقتی اولین بار درد را تجربه کردید ، با پزشک خانواده خود مشورت کنید. پزشک برای درک علائم ، هرگونه صدمات یا شرایط قبلی ، را در نظر می گیرد و تاریخچه پزشکی را کامل بررسی می کند و تعیین می کند که آیا عادات سبک زندگی باعث ایجاد درد می شود یا خیر. در مرحله بعد یک معاینه فیزیکی برای تعیین منبع درد و آزمایش هرگونه ضعف یا بی حسی عضلانی انجام می شود.

پزشک شما ممکن است یک یا چند مورد از مطالعات تصویربرداری زیر را دستور دهد:

اشعه ایکس ، اسکن MRI  ، میلوگرام، سی تی اسکن یا EMG.

براساس نتایج ، ممکن است برای معالجه به یک متخصص مغز و اعصاب ، ارتوپدی یا جراح مغز و اعصاب ارجاع داده شوید.اسکن تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) یک آزمایش غیر تهاجمی است که از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی فرکانس استفاده می کند تا نمای دقیقی از بافتهای نرم ستون فقرات شما داشته باشد. برخلاف اشعه ایکس، اعصاب و دیسک ها به وضوح قابل مشاهده هستند. ممکن است این روش با تزریق یک ماده به خون شما انجام شود یا ممکن است نیازی به تزریق نباشد. MRI می تواند تشخیص دهد که دیسک آسیب دیده است یا خیر و آیا فشرده سازی عصبی وجود دارد. همچنین می تواند رشد استخوانی ، تومورهای نخاعی یا آبسه را تشخیص دهد.

میلوگرام یک پرتونگاری تخصصی است که در آن رنگ از طریق راه نخاعی به کانال نخاع تزریقی انجام می شود. سپس یک فلوروسکوپ اشعه ایکس تصاویر تشکیل شده توسط رنگ را ثبت می کند. رنگی که در میلوگرام به کار رفته است، روی اشعه ایکس رنگ سفید نشان می دهد و به پزشک این امکان را می دهد تا نخاع و کانال را به طور دقیق مشاهده کند. میلوگرام می تواند عصبی را که توسط دیسک فتق می شود، رشد استخوانی، تومورهای نخاعی و آبسه نشان دهد.

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یک تست غیر تهاجمی است که از یک پرتوی اشعه ایکس و یک رایانه برای ساخت تصاویر 2 بعدی از ستون فقرات شما استفاده می کند. این روش ممکن است با یک رنگ تزریق شده به جریان خون شما انجام شود. این تست مخصوصاً برای تأیید آسیب دیدن دیسک مفید است.

مطالعات الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصب (NCS)

آزمایشات EMG فعالیت الکتریکی عضلات شما را اندازه گیری می کند. سوزن های کوچک در عضلات شما قرار می گیرد و نتایج در دستگاه مخصوص ثبت می شود. آزمایش NCS مشابه این آزمایش است، اما این آزمایش اندازه گیری می کند که اعصاب شما چگونه یک سیگنال الکتریکی را از انتهای عصب منتقل می کند. این آزمایشات می توانند آسیب عصبی و ضعف عضلات را تشخیص دهند.

پرتوهای ایکس مهره های استخوانی را در ستون فقرات شما مشاهده می کند و می تواند در صورت نزدیک بودن هر یک از مهره ها یا اینکه دچار تغییرات آرتریت، پیوند استخوان یا شکستگی هستید به پزشک نشان دهد. تشخیص فتق دیسک تنها با این آزمایش امکان پذیر نیست.

چه درمانی وجود دارد؟

درمان غیر جراحی محافظه کارانه اولین قدم برای بهبودی است و می تواند شامل دارو، استراحت، فیزیوتراپی، تمرینات خانگی، هیدروتراپی، تزریق استروئید اپیدورال (ESI)، دستکاری کیروپراکتیک و مدیریت درد باشد. با شروع درمان، 80٪ از افراد مبتلا به کمردرد در حدود 6 هفته بهبود می یابند و به فعالیت طبیعی باز می گردند. اگر به درمان محافظه کارانه پاسخ ندهید، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.

 

درمان های غیر جراحی فتق دیسک کمر

 

مراقبت از خود: در بیشتر موارد، درد ناشی از فتق دیسک در طی دو روز بهتر می شود و طی 4 تا 6 هفته کاملاً برطرف می شود. محدود کردن فعالیت و مصرف داروهای ضد دارویی به بهبود شما کمک می کند.

داروها: پزشک ممکن است داروهای تسکین دهنده درد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، شل کننده های عضلانی و استروئیدها را تجویز کند.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند آسپرین، ناپروکسن (Alleve ، Naprosyn)، ایبوپروفن (Motrin ، نوپرین ، Advil) و celecoxib ، برای کاهش التهاب و تسکین درد استفاده می شوند.

مسکن ها، مانند استامینوفن (Tylenol)، می توانند درد را تسکین دهند اما اثر ضد التهابی NSAID ها ندارند. استفاده طولانی مدت از مسکن ها و NSAID ها ممکن است باعث زخم معده و همچنین مشکلات کلیوی و کبدی شود.

برای مهار اسپاسم عضلات ممکن است داروهای شل کننده عضلانی، مانند متوکاربامول (روباکسین)، کاریزوپودول (سوما) و سیکلوبنزاپرین (فلکسریل) تجویز شود.

استروئیدها ممکن است برای کاهش تورم و التهاب اعصاب تجویز شوند. آنها به صورت خوراکی با دوز کاهش یافته در طی یک دوره 5 روزه مصرف می شوند. این دارو این مزیت را دارد که در مدت زمان 24 ساعته ، تسکین درد تقریباً فوری را فراهم کند.

تزریق استروئید: این عمل تحت فلوروسکوپی با اشعه ایکس انجام می شود و شامل تزریق کورتیکواستروئیدها و یک ماده بی حس کننده در فضای اپیدورال ستون فقرات است. این دارو برای کاهش تورم و التهاب اعصاب در کنار ناحیه دردناک استفاده می شود. حدود 50٪ از بیماران پس از تزریق استروئید اپیدورال متوجه تسکین می شوند، اگرچه نتایج به نظر موقت است. برای رسیدن به اثر کامل ممکن است تزریقات تکرار شود. مدت زمان تسکین درد متفاوت است، و ممکن است هفته ها یا سالها ادامه داشته باشد. تزریق ها همراه با یک تمرین فیزیوتراپی و یا برنامه ورزش خانگی انجام می شود.

فیزیوتراپی: هدف از فیزیوتراپی کمک به شما در بازگشت هر چه سریعتر به فعالیت های کامل و جلوگیری از آسیب دیدگی مجدد است. فیزیوتراپی ها می توانند به شما درمورد وضعیت مناسب بدن ، بلند شدن و تکنیک های پیاده روی آموزش دهند و آنها با شما همکاری می کنند تا عضلات کمر، پا و شکم را تقویت کنید. آنها همچنین شما را تشویق به کشش ستون فقرات یا تراکشن و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و پاها می کنند. تمرینات ورزشی و تقویتی عناصر اصلی در درمان شما هستند و باید بخشی از آمادگی جسمانی شما شوند.

روشهای درمانی کامل: برخی از بیماران طب سوزنی ، رژیم غذایی و مراقبه را در کنترل درد و همچنین بهبود سلامت کلی مفید می دانند.

درمان های جراحی

در صورتی که علائم شما به طور قابل توجهی با درمان های محافظه کارانه بهبود نیابد ، جراحی برای فتق دیسک کمر، به نام دیسککتومی ممکن است گزینه ای درمانی باشد. در صورت بروز علائم آسیب عصبی مانند ضعف یا از دست دادن احساس در پاها ممکن است جراحی نیز توصیه شود.جراحی میکروسکوپی: جراح برش 1 تا 2 اینچی را در وسط کمر شما ایجاد می کند، برای رسیدن به دیسک آسیب دیده ، عضلات ستون فقرات را جدا کرده و به سمت جلو حرکت می کند تا مهره ها را در معرض دید خود قرار دهد. بخشی از استخوان برای مشخص شدن ریشه عصب و دیسک برداشته می شود. بخشی از دیسک پاره شده که عصب نخاعی شما را لمس می کند با استفاده از ابزارهای ویژه به دقت برداشته می شود. حدود 80-85٪ از بیماران با موفقیت از یک دیسککتومی بهبود می یابند و در حدود 6 هفته قادر به بازگشت به کار عادی خود هستند.

دیسککتومی میکروآندوسکوپی با حداقل تهاجم: جراح برش جزئی در قسمت کمر ایجاد می کند. بخشی از استخوان برای مشخص شدن ریشه عصب و دیسک برداشته می شود. جراح از یک آندوسکوپ یا میکروسکوپ برای جدا کردن دیسک پاره شده استفاده می کند. این روش نسبت به دیسکتومی سنتی باعث آسیب دیدگی عضلات کمتری می شود.

آزمایشات بالینی

آزمایشات بالینی مطالعاتی است که در آن درمانهای جدید – داروها، تشخیص، روشها و سایر روشهای درمانی – در افراد آزمایش می شود تا مشخص شود که آیا آنها بی خطر و مؤثر هستند. همواره تحقیقات در جهت بهبود استاندارد مراقبت های پزشکی انجام می شود.

پیشگیری

کمردرد در برخی مواقع افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و معمولاً طی 6 هفته برطرف می شود. نگرش مثبت ذهنی، فعالیت منظم و بازگشت سریع به کار، همه عناصر بسیار مهم بهبودی هستند. پزشک شما می تواند برای مدت زمان محدودی تجویز چنین فعالیت هایی را انجام دهد.

 

نکته اصلی جلوگیری از بازگشت درد

 

• تکنیک های مناسب بلند کردن اجسام
• حالت خوب در هنگام نشستن ، ایستادن ، حرکت و خوابیدن
• برنامه ورزشی مناسب برای تقویت عضلات ضعیف شکم و جلوگیری از آسیب دیدگی مجدد
• وزن سالم
• نگرش مثبت و مدیریت استرس
• سیگار کشیدن ممنوع

 

مقالات مرتبط و مکمل زیر را مطالعه نمایید:

درمان سیاتیک در خانه 2022

علت درد پا بعد از عمل دیسک کمر

بهترین ورزش برای درمان سیاتیک

آیا پیاده روی برای درد سیاتیک خوب است؟