مفصل لگن که نقش حیاتی در حرکت و تحمل وزن بدن دارد، به دلیل آرتروز ممکن است بهطور قابلتوجهی تخریب شود. اگرچه این بیماری معمولاً در افراد مسن شایع است اما میتواند در هر سنی و به دلایل مختلف مانند آسیبهای قبلی، چاقی یا عوامل ژنتیکی ایجاد شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روشهای درمانی آرتروز لگن خواهیم پرداخت تا با این بیماری بیشتر آشنا شویم و بتوانیم به مدیریت آن کمک کنیم.
آرتروز لگن چیست؟
آرتروز لگن یک بیماری است که در آن غضروف مفصل لگن شروع به فرسایش میکند. غضروف بافت نرم و صاف است که انتهای استخوانها را پوشش میدهد و به حرکت نرم مفصل کمک میکند.
به نقل از سایت: medischcentrumjanvangoyen.nl
آرتروز لگن باعث بروز مشکلات مختلف میشود و میتواند فعالیتهای روزمره شما را محدود کند. بنابراین تشخیص بهموقع آرتروز و درمان آن بسیار مهم است.
برای درمان آرتروز لگن چه باید کرد؟ علت درد مفصل ران، علائم آرتروز لگن و آرتروز مفصل ران، درمان آرتروز لگن با دارو و قرص مخصوص آرتروز لگن، فیزیوتراپی و ورزش در زنان و مردان و در بارداری، همگی از مباحثی هستند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
استئوآرتریت (Osteoarthritis) یک بیماری پیشرونده و تحلیل برنده مفاصل است که میتواند تمامی مفصلهای بدن شما را درگیر کند، از جمله مفصل لگن و یا ران. باگذشت زمان، به دلیل افزایش سن، ضربه یا تروما و یا عوامل دیگر، غضروفهای مفاصل که استخوانها را پوشش میدهند، استحکام و قوام خود را از دست میدهند. بدون غضروف، استخوانهای که در مفصل به یکدیگر میرسند، هنگام حرکت با یکدیگر اصطکاک پیداکرده و دچار سایش میشوند. سایش استخوانها بر روی یکدیگر باعث ایجاد درد و خشکی مفصل شده، تحرک و دامنه حرکتی مفصل را محدود مینمایند.
این امر بهویژه در خصوص استئوآرتریت ران یا آرتروز لگن مشهودتر است، زیرا که مفصل ران یکی از بزرگترین مفصلهای بدن بوده و فشار زیادی را تحمل میکند. با هر قدمی که برمیدارید، فشار زیادی ناشی از وزن، بر آن تحمیل میشود. گزینههای درمانی متعددی برای درمان آرتروز مفصل ران و آرتروز لگن وجود دارد، ازجمله، تغیر سبک زندگی، مدیریت درد، برنامههای ورزشی و حتی عمل جراحی. دررفتگی لگن ممکن است با آسیب عصبی و از دست دادن مقادیر زیادی از خون و همچنین ایجاد لختههای خونی بزرگ همراه باشد. این لختههای خونی میتوانند رشتههای عصبی را تحتفشار قرار داده و منجر به ایجاد درد لگن شوند.
علت آرتروز مفصل لگن و ران چیست؟
آرتروز لگن و مفصل ران یک علت مشخص و خاصی ندارد، اما عواملی وجود دارند که میتوانند علت آرتروز لگن باشند و شانس شما را در ابتلای به این بیماری افزایش دهند، ازجمله موارد زیر:
- افزایش سن
- سابقه خانوادگی آرتروز لگن
- آسیب قبلی به مفصل ران
- چاقی
- تشکیل نادرست مفصل ران در زمان تولد، یک بیماری خاص که تحت عنوان ” دیسپلازی تکاملی ران” شناخته میشود.
حتی اگر شما هیچکدام از عوامل خطر ذکرشده در بالا را نداشته باشید، هنوز هم شانس مبتلا شدن به آرتروز لگن و مفصل ران در شما وجود دارد.
علائم و نشانههای آرتروز لگن
شایعترین علامت آرتروز مفصل ران، بروز درد در اطراف مفصل لگن است. معمولاً، درد به آرامی توسعه مییابد و در طول زمان بدتر میشود، هرچند ممکن است بهصورت حمله ناگهانی نیز در افراد ظاهر شود. ممکن است درد و خشکی مفصل، در هنگام صبح و یا پس از نشستن یا استراحت کردن کوتاهمدت، بدتر شود. باگذشت زمان، شدت درد افزایش مییابد و ممکن است در هنگام استراحت و شب نیز بیمار را درگیر نماید.
علاوه بر آن ممکن است بیماران علائم آرتروز لگن زیر را نیز تجربه نمایند:
- تیر کشیدن درد لگن یا کشاله ران که ممکن است تا باسن و یا زانو امتداد یابد.
- شعلهور شدن درد همگام با انجام فعالیتهای شدید.
- خشکی در مفصل ران، که راه روفتن و یا خم کردن آن را برای بیمار دشوار میسازد.
- “قفلکردن” و یا “چسبندگی” مفصل و ایجاد سروصدا (کریپتوس) در طول حرکت مفصل. این صدا ناشی از شل شدن بافت غضروف و تداخل اجزاء دیگر مفصل، هنگام حرکت است.
- کاهش دامنه حرکتی مفصل ران که بر توانایی راه رفتن افراد تأثیر گذاشته و میتواند باعث لنگ زدن آنها شود.
- افزایش درد مفصل در آبوهوای مرطوب
چه افرادی به آرتروز مفصل ران مبتلا میشوند؟
آرتروز مفصل ران با نسبتی تقریباً برابر میتواند هم مردان و هم زنان را درگیر کند، معمولاً این بیماری از اواخر دهه 40 زندگی افراد شروع میشود. اگر شما در زمان تولد دچار مشکلاتی در خصوص مفصل ران (دررفتگی مادرزادی) خود شده باشید و یا در دوران کودکی مبتلا به برخی از بیماریها ، مانند بیماری “پرتس” شده باشید، شانس ابتلای به آرتروز در شما افزایش مییابد. کارهای فیزیکی مانند کشاورزی نیز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد، اما در اغلب موارد علت آن کاملاً واضح نیست.
روشهای تشخیص آرتروز لگن
برای تشخیص آرتروز لگن، پزشکان از چندین روش استفاده میکنند تا بهطور دقیق وضعیت مفصل لگن را ارزیابی کنند. این روشها شامل:
معاینات پزشک
در طول جلسه معاینه، پزشک شما علائم و سابقه پزشکی شمار را بررسی میکند، یک معاینه فیزیکی از مفصل شما انجام داده و در صورت نیاز، آزمایش تصویربرداری مثل اشعه ایکس را نیز تجویز مینماید.
معاینه فیزیکی
- در طول معاینه فیزیکی، پزشک شما در جستوجوی موارد زیر خواهد بود:
- حساسیت به لمس در اطراف مفصل ران
- دامنه حرکتی مفصل بهصورت فعال (توسط خود شما) و غیرفعال (توسط پزشک).
- ایجاد سروصدا در مفصل هنگام حرکت آن (کریپتوس).
- ایجاد درد هنگام واردکردن فشار بر مفصل ران.
- اختلال در راه رفتن (ایجاد مشکل در نحوه راه رفتن شما).
- وجود نشانههایی حاکی از و جود هرگونه آسیب در عضلات، تاندونها و رباطهای اطراف مفصل ران.
تصویربرداری
اشعه ایکس. این آزمایش کمک میکند تا تصاویر دقیقی از ساختارهای متراکم بدن، مانند استخوانها به دست آید. اشعه ایکس میتواند، باریک شدن فضای مفصلی، تغییرات در استخوانها و یا تشکیل خارهای استخوانی (استئوفیت) ر ا نشان دهد.
دیگر آزمایشات تصویربرداری: گاهی اوقات، ممکن است برای بررسی دقیقتر استخوانها و بافتهای نرم اطراف مفصل، ازمایشات تصویربرداری دیگری نیز نیاز باشد، مانند: تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، و یا اسکن استخوان.
درمان قطعی آرتروز لگن
آرتروز لگن یک بیماری تخریبی مفصل است که باعث نازک شدن غضروف و آسیب به استخوانها و بافتهای مفصلی میشود. متأسفانه، در حال حاضر درمان قطعی برای آرتروز لگن وجود ندارد، اما روشهای مختلفی برای کاهش درد، بهبود عملکرد مفصل و جلوگیری از پیشرفت بیماری وجود دارد. درمانها معمولاً شامل درمانهای غیرجراحی و جراحی هستند که بسته به شدت بیماری و وضعیت بیمار انتخاب میشوند.
درمانهای غیرجراحی
در مراحل اولیه یا متوسط آرتروز لگن، درمانهای غیرجراحی معمولاً مؤثر هستند و میتوانند کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشند.
داروهای مسکن و ضد التهاب
مسکنها: داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن میتوانند به کاهش درد کمک کنند.
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): این داروها مانند ایبوپروفن یا دیکلوفناک به کاهش التهاب مفصل کمک میکنند و میتوانند درد را تسکین دهند.
تزریق استروئید: تزریق استروئید به داخل مفصل میتواند به طور موقت التهاب و درد را کاهش دهد، بهویژه در مواردی که درمان دارویی به تنهایی کافی نیست.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روشها برای تقویت عضلات اطراف مفصل و بهبود دامنه حرکتی آن است. تمرینات فیزیوتراپی میتوانند به تسکین درد و افزایش تحرک مفصل لگن کمک کنند. این تمرینات شامل:
-
تمرینات کششی برای افزایش انعطافپذیری
-
تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات اطراف مفصل
-
تمرینات تعادلی برای بهبود ثبات مفصل
کفشهای حمایتی و وسایل کمکی
استفاده از کفشهای طبی و حمایتی میتواند فشار وارد بر مفصل را کاهش دهد و به حفظ تحرک فرد کمک کند. استفاده از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر نیز میتواند به کاهش فشار روی مفصل آسیبدیده کمک کند.
کاهش وزن
اگر فرد دارای اضافهوزن باشد، کاهش وزن میتواند فشار وارد بر مفصل لگن را کاهش دهد و به کاهش درد کمک کند. کاهش وزن از طریق تغذیه مناسب و ورزش میتواند تاثیر زیادی در بهبود وضعیت بیمار داشته باشد.
درمانهای جراحی
در مواردی که درمانهای غیرجراحی مؤثر نباشند و بیماری پیشرفت کند، ممکن است جراحی لازم باشد.
آرتروپلاستی لگن (تعویض مفصل لگن)
آرتروپلاستی لگن، که به نام تعویض مفصل لگن نیز شناخته میشود، رایجترین جراحی برای درمان آرتروز پیشرفته لگن است. در این جراحی، مفصل آسیبدیده با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود. این روش میتواند به طور مؤثری درد را کاهش دهد و دامنه حرکتی را بهبود بخشد.
آرتودز (جراحی تثبیت مفصل)
در صورتی که جراحی تعویض مفصل مناسب نباشد، آرتودز میتواند یک گزینه باشد. در این روش، دو استخوان مفصل با هم جوش میخورند تا از حرکت مفصل جلوگیری کنند و درد را کاهش دهند. این جراحی معمولاً در افرادی که نمیتوانند از تعویض مفصل بهرهمند شوند، انجام میشود.
آرتروسکوپی
در برخی موارد اولیه یا مواردی که تخریب غضروف شدید نیست، پزشک ممکن است آرتروسکوپی را توصیه کند. این روش به پزشک کمک میکند تا بافتهای آسیبدیده را ترمیم یا بردارد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
درمان خانگی آرتروز لگن
همانند آرتروزهای دیگر، درمان اولیه آرتروز مفصل ران نیز، درمانهای غیرتهاجمی میباشد. ممکن است پزشک شما طیف وسیعی از گزینههای درمانی را برای شما توصیه نماید.
تغییر سبک زندگی
برخی تغییرات در زندگی روزانه شما میتواند، از مفصل ران محافظت کرده و پیشروی آرتروز لگن را کاهش دهد.
- به حداقل رساندن فعالیتها: کاهش فعالیتهایی که باعث تشدید بیماری میشوند، مانند بالا رفتن از پلهها میتواند به شرایط بیمار کمک نماید.
- تغییر دادن فعالیتها: جایگزین کردن فعالیتهایی که فشار زیادی بر مفصل وارد میکنند (مانند دویدن یا تنیس) با فعالیتهای ملایمتر (مانند شنا یا دوچرخهسواری) میتواند در کاهش فشار بر مفصل ران مؤثر باشد.
- استراحت: فعالیتهایی که باعث تشدید علائم میشوند را کاهش دهید، بخصوص هنگامیکه درد به سراغ شما میآید.
- کاهش وزن: از دست دادن وزن میتواند فشار وارده بر مفصل ران را کاهش دهد. درنتیجه درد کاهشیافته و عملکرد مفصل افزایش مییابد.
- رژیم غذایی: تحقیقات نشان میدهد که یک رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 میتواند، علائم وجود آرتریت در غضروف را کاهش دهد. بشقاب خود را با غذاهای سالم مانند میوهها، سبزیجات و غلات سبوسدار پر نمایید.
- کمپرس سرد و یا گرم: در صورت خشکی مفصل ران از کمپرس گرم و در صورت و جود تورم از کمپرس سرد استفاده نمایید.
ورزشهای مؤثر برای مدیریت آرتروز لگن
ورزشهای خاص میتوانند به افزایش دامنه حرکتی، انعطافپذیری مفاصل و همچنین تقویت عضلات لگن و پا کمک نمایند. پزشک شما یا متخصص طب فیزیکی، میتواند بر اساس شرایط، نیازها و سبک زندگی شما، مختص به خودتان یک برنامه ورزشی طراحی نماید، تا به بهبودی شما منجر شود.
کشش ران به منظور درمان آرتروز
کشش ران در افراد مبتلا به آرتریت مفصل ران سودمند است. بسیاری از مبتلایان به استئوآرتریت، هنگام حرکت دادن مفصلشان- با توجه به خشکی و دردناک بودن آن – با مشکل مواجه میشوند. کشش ران بهصورت منظم انعطافپذیری شما را افزایش میدهد و کمک میکند تا دامنه حرکتی مفصل لگن افزایشیافته و حرکات
آن نرمتر گردد. ورزش یوگا – که شامل تمرینات کششی بسیاری است – میتواند راهحل بسیار مناسبی برای کشش مفصل ران و کاهش فشار بر روی مفصل باشد. همه تمرینات کششی باید به آرامی انجام شوند و در صورت بروز درد باید تمرین متوقف گردد. همچنین قبل از انجام هرگونه تمرینی باید با پزشک خود در خصوص آن، مشورت نمایید.
در زیر چند نمونه از تمرینات کششی را معرفی مینماییم:
کشش زانو: به پشت دراز بکشید، زانوی خود را خم کرده و پاها را به سمت قفسه سینه بکشید، تا چایی که کشش را حس نمایید.
کشش در حالت نشسته: بر روی زمین نشسته، کف پاها یکدیگر را لمس کرده و زانوها از هم فاصله بگیرند. در این حالت پاها شکلی شبیه به الماس به خود میگیرند. به آرامی پاهای خود را به سمت پایین فشار داده تا کشاله ران و لگن شما تحت کشش قرار بگیرد.
کشش تعادلی پا: این ورزش شبیه ورزش کشش زانو میباشد، با این تفاوت که در این روش، تمرین در موقعیت ایستاده اجرا میشود.
تمرینات تقویتی
تقویت عضلات اطراف مفصل لگن به کاهش فشار وارد بر مفصل کمک میکند و درد را کاهش میدهد. این تمرینات باید بهطور تدریجی انجام شوند تا از ایجاد آسیب جلوگیری شود.
-
تمرینات اسکوات: با ایستادن در حالت صاف و بهطور آهسته پایین رفتن به وضعیت نشسته، عضلات ران و باسن تقویت میشوند.
-
تمرینات پل: روی پشت دراز کشیده، زانوها را خم کرده و پاها را بر روی زمین قرار دهید، سپس باسن را بالا برده و برای چند ثانیه نگه دارید.
شنا و آب درمانی
شنا یکی از بهترین ورزشها برای افراد مبتلا به آرتروز است. آب درمانی کمک میکند تا فشار کمتری به مفصل وارد شود و حرکت راحتتر شود. شنا در استخرهای گرم میتواند به کاهش درد و التهاب مفصل لگن کمک کند.
پیادهروی
پیادهروی آرام و منظم میتواند به تقویت عضلات اطراف مفصل لگن کمک کند و در عین حال به حفظ تحرک و دامنه حرکتی مفصل کمک کند. این فعالیت باید با شدت پایین شروع شده و به تدریج افزایش یابد.
دوچرخهسواری
دوچرخهسواری میتواند یک ورزش عالی برای تقویت عضلات ساق پا و ران باشد و فشار کمتری به مفصل لگن وارد کند. دوچرخهسواری بهویژه برای افرادی که به دنبال کاهش وزن و تقویت عضلات اطراف مفصل لگن هستند، مفید است.
جمع بندی
آرتروز لگن یکی از بیماریهای شایع مفصلی است که باعث تخریب غضروفها و التهاب در مفصل ران میشود و منجر به درد، محدودیت حرکت و کاهش کیفیت زندگی میگردد. علائم شامل درد مفصل ران، سفتی و کاهش دامنه حرکتی است. درمانها بسته به شدت بیماری میتواند شامل فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهاب و تزریقات باشد، و در موارد پیشرفتهتر ممکن است جراحی نیاز باشد. در کلینیک دکتر یزدانی، تشخیص زودهنگام و درمانهای مؤثر میتواند به کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.
دو سال پیش متوجه شدم که توی راه رفتن و حتی نشستن با درد زیادی توی لگنم مواجه هستم. بعد از مراجعه به دکتر یزدانی و شروع فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی، کمکم وضعیت بهبود پیدا کرد و الآن خیلی راحتتر حرکت میکنم.
اگر کسی مشکلات مشابه شما رو داره، میتونه با روشهای غیرجراحی مثل فیزیوتراپی و تمرینات خاص به راحتی درد رو کنترل کنه. برای مشاوره با ما تماس بگیرید.