ورم پشت زانو: علت، درمان کیست بیکر، تورم زیر زانو نشانه چیست
ورم پشت زانو: علت، درمان کیست بیکر، تورم زیر زانو نشانه چیست
ورم و درد پشت زانو (کیست بیکر زانو) یک کیست پر از مایع است که موجب برآمدگی و احساس سفتی در پشت زانو میشود. درد آن میتواند زمانی بدتر شود که شما در حال فعالیت هستید و یا زانوی خود را به طور کامل کشیده و یا خم میکنید. ورم پشت زانو، کیست بیکر یا رکبی نیز نامیده میشود و معمولاً ناشی از مشکلات مفصل زانو مانند التهاب مفصل (آرتریت) و یا پارگی غضروف زانو است. هر دو عارضه میتواند موجب شود که زانوی شما مقدار بیش از حدی مایع تولید کند که این نهایتاً منجر به ورم پشت زانو (کیست بیکر) میشود. کیست پشت زانو ممکن است باعث تورم و احساس درد و ناراحتی شما شود، اما درمان کیست بیکر زانو، معمولاً موجب تسکین و رهایی شما از درد میشود.
کلینیک تخصصی دردهای ستون فقرات و مفاصل، به عنوان یک مرکز تخصصی با هدف درمان بیماریهای ارتوپدی و مرتبط با ورزش تأسیس گردیده است. در این کلینیک، ما آماده رفع نیازهای منحصر به فرد بیماران ارتوپدی و ارائه برنامههای توانبخشی فردی جهت کاهش، برطرف کردن و جلوگیری از اختلالات بیشتر، کاهش ناتوانی بیماران و به حداکثر رساندن قابلیت عملکردی آنها درهستیم. در این کلینیک، تیم متخصصان مجرب در رشتههای تخصصی مختلف، یک برنامه درمانی منسجم و هماهنگ و متناسب با وضعیت، اهداف و انتظارات شخصی شما، تنظیم و ارائه مینمایند.
ورم پشت زانو (کیست بیکر یا رکبی) چیست؟
ورم پشت زانو (کیست زانو) یک کیسه پر از مایع است که به صورت یک توده در پشت زانو ظاهر میشود. این زائده، کیست رکبی نیز نامیده میشود. در زیر تصویر ورم پشت زانو را مشاهده میکنید.
علائم و نشانههای ورم پشت زانو (کیست بیکر)
در برخی موارد کیست پشت زانو، بدون درد است و شما ممکن است متوجه آن نشوید. اما علائم کیست بیکر عبارتند از:
- احساس خشکی یا سفتی در پشت زانو و گاهی اوقات در پای خود و ناتوانی شما در خم کردن کامل زانو
- تورم پشت زانو که ممکن است هنگام ایستادن بدتر شود.
- زانو درد بصورت خفیف و در پشت زانو که به قسمت بالای ساق پا میرسد.
- تجمع مایع در اطراف زانو.
- صدا دادن مفصل زانو و یا خمیدگی آن.
- قفل شدن مفصل زانو.
گاهی اوقات کیست پشت زانو ممکن است پاره شود و مایع آن به داخل بافتهای پایینی پا نشت کند. این امر میتواند موجب تورم و قرمزی در آن قسمت از پا شود. علایم کیست بیکر برای شما ممکن است هنگام فعالیت کردن و یا ایستادن برای مدت طولانی بدتر شود.
علتها و عوامل ورم پشت زانو (کیست بیکر)
کیست پشت زانو هنگامی تشکیل میشود که مایع مفصلی اضافی، با فشار در درون یکی از کیسههای کوچک بافت پشت زانو وارد میشود. هنگامی که این کیسه با مایع پر شده و برجسته میشود، به آن کیست میگوییم. مایع اضافی مفصل، معمولاً به دلیل عوارضی مانند روماتیسم مفصلی یا آرتروز که تحریککننده زانو هستند، ایجاد میشود.
اما گاهی اوقات زانو بنا به دلایلی، مایع سینوویال را بیش از حد تولید میکند. در نتیجه، باعث تجمع مایع در منطقه پشت زانو (بورس رکبی) و ورم پشت زانو (کیست بیکر) میشود. این حالت به دلایل زیر اتفاق میافتد:
- التهاب مفصل زانو که در انواع مختلف آرتریت رخ میدهد.
- آسیب دیدگی زانو مانند پارگی غضروف.
التهاب مفصل زانو معمولاً با یک بیماری زمینهای ایجاد میشود، مانند:
نقرس– دراین بیماری، سطح اسید اوریک خون بسیار بالا میرود و باعث تشکیل کریستالهای اورات در اطراف مفاصل میشود. این امر باعث التهاب و درد شدید در هنگام حمله نقرس میشود.
هموفیلی– یک بیماری وراثتی است که به معنای اختلال لختهشدن خون است و منجر به خونریزی داخلی و آسیب مفصلی میشود.
لوپوس– یک بیماری خود-ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن، بیش از حد فعال شده و به بافت سالم بدن حمله میکند. این حالت منجر به علائمی مانند التهاب، تورم و آسیب به مفاصل میشود.
آرتروز استخوانی– شکلی از التهاب مفاصل (آرتریت) است که با التهاب، فروپاشی و ازبین رفتن احتمالی غضروف در مفاصل ایجاد میشود.
پسوریازیس- یک عارضه پوستی است که اشتباهاً توسط سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود. سیستم ایمنی موجب تحریک و خشکی پوست و پوسته ریزی آن شده و در نتیجه پوست بدن شروع به تولید سلول با سرعت بسیار زیاد میکند. برخی از بیماران ممکن است درد و التهاب مفاصل را نیز تجربه کنند.
آرتریت واکنشی (راکتیو) – یک نوع مزمن از ورم مفاصل همراه با التهاب مفاصل است.
روماتیسم مفصلی- فرم التهابی آرتروز است. در این بیماری، به غشاء سینوویال حمله شده و تورم و درد ایجاد میشود.
آرتریت سپتیک – التهاب مفاصل ناشی از یک عفونت باکتریایی است.
صدمه و جراحت– تروما و یا ضربه به زانو (مانند پارگی غضروف) میتواند علت ورم پشت زانو (کیست بیکر) باشد . ورم پشت زانو در میان ورزشکاران شایع است.
عوارض ناشی از ورم پشت زانو (کیست بیکر)
به ندرت، کیست بیکر پاره شده و مایع سینوویال به منطقه ساق پا نشت میکند، که این امر میتواند باعث:
- درد شدید زانو
- تورم ساق پا
- گاهی اوقات، قرمزی ساق پا و یا احساس حرکت مایع در ساق پا
این علائم و نشانهها، شباهت بسیاری با علائم لختگی خون در رگ پا دارد. اگر دچار تورم و قرمزی ساق پا هستید، به ارزیابی فوری پزشکی جهت تشخیص کیست بیکر و یا علت جدیتر برای علائم خود نیاز دارید.
آزمایش و تشخیص
ورم پشت زانو ( کیست بیکر زانو ) اغلب با یک معاینه فیزیکی تشخیص داده میشود. با این حال، به دلیل اینکه برخی از علائم و نشانههای آن مشابه با عوارض جدیتری مانند لخته خون، آنوریسم یا تومور است، پزشک ممکن است آزمایشات تصویربرداری غیر تهاجمی را برای شما تجویز کند، از جمله:
- معاینه جسمی
- تاریخچه پزشکی
- سونوگرافی– یک دستگاه تصویربرداری است که با بهره استفاده از امواج صوتی، تصاویری از داخل بدن را ارائه میکند.
- اشعه ایکس (سی تی اسکن) – یک روش تصویربرداری پزشکی است که از توموگرافی استفاده میکند. توموگرافی، فرایند تولید تصویر دو بعدی از یک بخش یا لایه از یک شیء 3 بعدی (یک توموگرام) است.
- ام. آر. آی (MRI) – این روش شامل استفاده از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از داخل بدن است.
-
دارو درمانی ورم پشت زانو (کیست بیکر)
داروهای NSAID (غیر استروئیدی ضد التهابی) – داروهای با تاثیرات ضد درد (کاهنده درد) و ضد تب (کاهنده تب) نیز میتواند در درمان ورم پشت زانو (کیست بیکر) مؤثر باشد. این داروها در دوزهای بالاتر، دارای اثرات ضد التهابی نیز هستند وموجب کاهش التهاب (تورم) میشوند. داروهای غیر استروئیدی NSAID متمایز از سایر داروهای شامل استروئیدها و نیز داروهای ضدالتهابی هستند. داروهای NSAID غیر مخدر هستند و بیحسی را القا نمیکنند. ایبوپروفن یک داروی NSAID است.
در بیشتر موارد، اگر یک علت زمینهای وجود دارد، پزشک به جای کیست، علت را درمان میکند. اگر تورم بسیار بزرگ و دردناک است، اقدامات درمانی بیشتری ممکن است لازم باشد.
تزریق کورتیکواستروئید- یک داروی کورتیکواستروئید (مانند کورتیزون) برای کاهش التهاب (تورم) به زانوی آسیب دیده تزریق میشود. اگر چه این عمل، درد را تسکین میدهد، اما احتمال عود آن را کاهش نمیدهد.
فیزیوتراپی– یک فیزیوتراپیست مجرب ممکن است برخی از تمرینات ملایم و تقویتکننده و نیز تمرینات دامنه حرکتی را برای عضلات زانوی شما توصیه کند. این ورزشها ممکن است به کاهش شدت علائم، حفظ عملکرد و درمان زانو درد به شما کمک کند.
آرتروسکوپی– اگر آسیب مفصل زانو وسیع باشد (به دلیل یک آسیب فیزیکی و یا یک بیماری زمینهای)، ممکن است با عمل جراحی، کیست برداشته شده و مفصل زانو ترمیم گردد.
آرتروسکوپی، یک معاینه اندوسکوپیک از داخل مفصل است. جراح با استفاده از یک آرتروسکوپ به مشاهده و بررسی زانو میپردازد تا مشکلات درون مفصل را برطرف سازد.
آرتروسکوپ یک لوله باریک فیبراپتیک قابل انعطاف (اسکوپ) است که از طریق یک برش کوچک پوست، به داخل فضای مفصل وارد میشود. آرتروسکوپ دارای یک دوربین کوچک، منبع نور و ابزار تیز متصل به آن است، به این وسیله جراح میتواند مراحل تشخیصی، ترمیم جراحی و همچنین تخلیه مایع اضافی را از دورن مفصل انجام دهد.
پیشگیری از ورم پشت زانو (کیست بیکر)
در طول فعالیتهای ورزشی، مفاصل زانو مستعد آسیبدیدگی هستند. جلوگیری از وارد شدن ضربه به زانو میتواند خطر ابتلا به ورم پشت زانو را در مراحل اولیه کاهش دهد و یا احتمال عود آن را پس از درمان درد پشت زانو کاهش دهد.
توصیهها و پیشنهادات مفید در این زمینه عبارتند از:
- گرم کردن مفاصل زانو و بافت نرم آن از طریق حرکات ورزشی یا فعالیت و کشش عضلات خود قبل از شروع ورزش یا فعالیت.
- پوشیدن کفش محافظ و مناسب برای فعالیتهای خود.
- چرخش بر روی پاشنه (بخش توپی) پاهای خود (و نه از طریق زانو) برای کمک به جلوگیری از آسیبهای زانو.
- سرد کردن عضلات و مفاصل بعد از ورزش با انجام حرکات کششی ملایم و پایدار.
- توقف فعالیتهای خود بلافاصله پس از آسیبدیدگی زانو و استعمال بستههای یخ برای درمان تورم و مراجعه به مراکز پزشکی.
نویسنده : دکتر یزدانی، متخصص طب فیزیکی
* - لطفا نظر خود را در خصوص این مقاله بیان بفرمایید: