آرتروز شانه: علت، درمان و علائم آرتروز شانه و دست چپ و راست

منظور ازآرتروز شانه چیست؟

یکی از علت‌های شایع درد شانه و ناتوانی آن، آرتروز و ساییدگی شانه است که بیش از 20 درصد از جمعیت مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دو نوع مفصل متفاوت در ناحیه شانه وجود دارند که می‌توانند توسط آرتروز مورد حمله قرار گیرند: مفصل AC یا (اخرمی-ترقوه‌ای)، که در آن استخوان ترقوه و نوک استخوان شانه به هم متصل می‌شوند و دیگری مفصل “گلنوهومرال” که در آن استخوان بازو (هومروس) و تیغه شانه (کتف) به هم متصل می‌شوند. معمولاً آسیب غضروف‌ها اصلی‌ترین علت آرتروز شانه است. از دیگر مشکلات شایع شانه می توان از شانه یخ زده (شانه منجمد) نام برد که سبب خشکی و سفتی شانه و از دست رفتن دامنه حرکتی شانه می گردد.

فرم رزرو نوبت

انواع آرتروز مفصل شانه

در ادامه انواع مختلف آرتروز شانه را بررسی می‌کنیم:

نکروز آواسکولار

نکروز آواسکولار شانه زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به بخش خاصی از استخوان‌های مفصل شانه، به ویژه سر هومروس، مختل شده و باعث مرگ سلولی استخوان می‌شود. این وضعیت منجر به شکست ساختار استخوان و تخریب سطح مفصلی شده و در نتیجه، ایجاد درد و محدودیت حرکتی شانه می‌شود که می‌تواند به تدریج منجر به آتروز پیشرفته شانه شود. نکروز آواسکولار معمولاً در اثر تروما، مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدها، یا برخی بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شود و درمان آن بسته به شدت بیماری ممکن است شامل روش‌های محافظه‌کارانه یا جراحی باشد. شناخت به موقع این نوع آتروز اهمیت بالایی دارد تا از پیشرفت تخریب مفصل جلوگیری شود.

استئوآرتریت

معمولاً این نوع آرتروز و ساییدگی که باعث تخریب عملکرد شانه می‌شود را آرتروز “فرسایشی” می‌نامند. زیرا پوشش خارجی غضروف مفصلی، تخریب می‌شود. این نوع آرتروز معمولاً افراد بالای 50 سال را درگیر می‌کند و در مفصل AC شانه بسیار رایج است (هرچند که همیشه علامت‌دار نیست) و به میزان کمتری مفصل گلنوهومرال را متأثر می‌سازد.

استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتروز شانه می‌باشد. این نوع آرتروز “ساییدگی و پارگی” و یا بیماری “دژنراتیو مفصل” نیز نامیده می‌شود.. تخریب پوشش غضروف مفاصل نشان دهنده بروز آرتروز و ساییدگی است. هنگامی که سطح غضروف توسط آرتروز و ساییدگی شانه فرسوده شود، استخوان‌هایی که در داخل شانه قرار دارند باهم تماس خواهند داشت. در واقع تاندون “روتاتور کاف” بیشترین تأثیر را از ساییدگی شانه می‌پذیرد که در نهایت ممکن است منجر به پارگی تاندون شانه گردد. همچنین آرتروز مفصل “اخرمی-چنبری” در بین ترقوه و کتف نیز از آرتروز های شایع است.

آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)

این نوع آرتروز و ساییدگی مفصل شانه در هر سنی ایجاد شود و معمولاً چند مفصل را در هر دو طرف بدن مبتلا می‌کند. برای مثال، علاوه بر شانه، مفاصل زانو و مچ پا نیز می‌توانند درگیر شده و علائم آرتریت روماتوئید را نشان دهند. آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمن است که در آن پوشش مفصل‌ها ملتهب می‌شود.

مشاوره رایگان

آرتروز پس از ضربه

آرتروز و ساییدگی پس از سانحه یکی از انواع آرتروز است که پس از یک ضربه مانند، شکستگی یا دررفتگی شانه ایجاد می‌شود. همچنین این نوع آرتروز و ساییدگی می‌تواند پس از پارگی مزمن عضلات چرخاننده شانه در مفصل گلنوهومرال به وجود اید.

چه کسانی به آرتروز شانه مبتلا می‌شوند؟

معمولاً آرتروز و ساییدگی شانه افراد بالای 50 سال را درگیر می‌نماید. همچنین در افرادی که از قبل دچار مصدومیت‌های شانه ای شده‌اند نیز شایع‌تر است. استعداد ژنتیکی نیز در این بیماری دخیل است بدین معنی که افراد یک خانواده ممکن است استعداد بیشتری برای ابتلا داشته باشند.

علت آرتروز شانه چیست؟

به طور کلی پدیده ‘ساییدگی و پارگی ” و علت آرتروز و ساییدگی دقیقاً شناخته شده نیست. با این حال عوامل مؤثری وجود دارند که شانس ابتلا به آرتروز و ساییدگی را افزایش می‌دهند مانند: عمل جراحی شانه، سابقه تروما، بیماری‌های التهابی (به طور عمده آرتریت روماتوئید) و استفاده بیش از حد از شانه.

افرادی که با فعالیت‌هایی سروکار دارند که مجبورند به شدت دستان خود را بالا ببرند بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند، مثل وزنه برداران یا بازی کنان تنیس. آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستمیک است که سراسر بدن را درگیر می‌کند. در این بیماران، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب و آسیب گسترده‌ای آن‌ها می‌شود.

علائم و تشخیص آرتروز شانه

آرتروز و ساییدگی شانه یک بیماری پیش‌رونده است و علائم و شدت آن به‌مرور زمان بیشتر می‌شوند. نکته جالب در مورد ارتروز شانه این است که علایم آن همیشه به طور پیوسته با زمان پیشرفت نمی‌کنند. اغلب مردم چند ماهی خوب هستند و چند ماهی از علائم شکایت می‌کنند. این موضوع مهم است زیرا که مقایسه علائم آرتریت در روزهای خاص، نشان دهنده پیشرفت کلی این بیماری نیست.

علائم آرتروز شانه و ساییدگی شانه عبارت‌اند از:

• درد مداوم و تدریجی در ناحیه شانه
• کاهش دامنه حرکتی شانه
• خشکی و سفتی مفصل شانه
• صدای تق‌تق یا خرخر هنگام حرکت دادن شانه
• ضعف در عضلات اطراف شانه
• تورم و التهاب در اطراف مفصل شانه (گاهی)
• درد تشدید شده هنگام انجام فعالیت‌های سنگین یا بالا بردن دست
• احساس ناپایداری یا قفل شدن مفصل شانه

درد مداوم و تدریجی در ناحیه شانه

درد مداوم و تدریجی یکی از اولین و رایج‌ترین علائم آرتروز شانه است که معمولاً به صورت یک ناراحتی کم‌کم افزایش‌یابنده در ناحیه مفصل شانه احساس می‌شود. این درد اغلب ابتدا هنگام انجام فعالیت‌های شدید یا حرکات خاص بروز می‌کند اما با پیشرفت بیماری می‌تواند حتی در زمان استراحت نیز وجود داشته باشد و کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار دهد. علت اصلی این درد ناشی از ساییدگی و تخریب غضروف مفصلی، التهاب بافت‌های اطراف و تحریک اعصاب محیطی در منطقه شانه است. علاوه بر این، کاهش فاصله بین استخوان‌ها و ایجاد زائده‌های استخوانی (استخوان‌های اضافه) نیز باعث افزایش فشار و تحریک بافت‌های حساس درد می‌شود.

دلایل احتمالی:

• تخریب تدریجی غضروف مفصلی و ایجاد اصطکاک بین استخوان‌ها
• التهاب کپسول مفصلی و بافت‌های نرم اطراف
• رشد خارهای استخوانی (استخوان‌زایی اضافی) در ناحیه مفصل
• فشار و تحریک ریشه‌های عصبی محیطی نزدیک به شانه
• ضعف و اسپاسم عضلات حمایت‌کننده مفصل

کاهش دامنه حرکتی شانه

کاهش دامنه حرکتی یکی از علائم شایع آرتروز شانه است که معمولاً به‌صورت ناتوانی در بالا بردن، چرخاندن یا حرکت دادن آزادانه بازو دیده می‌شود. در مراحل اولیه، بیمار ممکن است فقط در حرکات خاصی دچار محدودیت شود، اما با پیشرفت بیماری، این محدودیت می‌تواند شدیدتر شده و انجام فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن، شانه کردن مو یا برداشتن اشیاء از ارتفاع را دشوار کند. این مشکل به‌ویژه هنگام حرکات بالای سر یا چرخش خارجی شانه بیشتر خود را نشان می‌دهد و می‌تواند همراه با درد باشد.

دلایل احتمالی کاهش دامنه حرکتی در آرتروز شانه

• تخریب غضروف مفصل که منجر به اصطکاک بین استخوان‌ها می‌شود
• ایجاد زائده‌های استخوانی (استئوفیت‌ها) که مانع حرکت روان مفصل می‌شوند
• التهاب مزمن در بافت‌های اطراف مفصل مانند کپسول مفصلی یا تاندون‌ها
• سفتی و کوتاه‌شدگی کپسول مفصل (در برخی موارد همراه با شانه یخ‌زده)
• ضعف یا درد عضلات اطراف شانه که باعث محدود شدن حرکات ارادی می‌شود

خشکی و سفتی مفصل شانه

گرفتگی و خشکی مفصل شانه یکی از علائم آرتروز است که باعث کاهش راحتی و آزادی حرکت در شانه می‌شود. این حالت معمولاً بعد از مدت زمان استراحت یا صبح‌ها بیشتر احساس می‌شود و با پیشرفت بیماری می‌تواند در طول روز هم ادامه پیدا کند. خشکی به دلیل التهاب و تغییرات ساختاری در بافت‌های مفصل و اطراف آن ایجاد می‌شود.

دلایل احتمالی خشکی و سفتی در شانه

• التهاب کپسول مفصل و بافت‌های نرم اطراف
• ایجاد زائده‌های استخوانی و کاهش فضای مفصلی
• کوتاه شدن و سفت شدن کپسول مفصل
• کاهش لغزندگی غضروف‌ها و ایجاد اصطکاک

صدای تق‌تق یا خرخر هنگام حرکت دادن شانه

یکی از علائم قابل توجه در آرتروز شانه، شنیدن صدای تق‌تق، کلیک یا خرخر هنگام حرکت دادن مفصل است. این صداها معمولاً بدون درد نیستند و ممکن است با محدودیت حرکتی همراه باشند. این وضعیت نشان‌دهنده‌ی ساییدگی سطوح مفصلی و وجود ناهنجاری در ساختار طبیعی مفصل است.

دلایل احتمالی صدای تق‌تق یا خرخر در شانه

• ساییدگی و تماس مستقیم استخوان‌ها به دلیل از بین رفتن غضروف
• وجود زائده‌های استخوانی (استئوفیت) در مفصل
• حرکت نامنظم تاندون‌ها روی برجستگی‌های استخوانی
• ناپایداری جزئی مفصل در اثر ضعف عضلات یا تغییر شکل مفصل

اگر شما دچار درد شانه شده‌اید، حتی به صورت متناوب، باید به یک فیزیوتراپ مراجعه کنید. تیم ما از پزشکان و متخصصین آموزش دیده  و فیزیوتراپیست های با تجربه تشکیل شده است. برای درمان بیماران تخصص‌های مختلف با هم ادغام می‌شوند تا بهترین برنامه درمان و مناسب تربن راه کارها برای آن‌ها فراهم گردد. لطفاً برای گرفتن نوبت با ما تماس بگیرید.

درمان قطعی و بدون جراحی آرتروز شانه

درمان آرتروز شانه با هدف کاهش درد، بهبود عملکرد مفصل و حفظ کیفیت زندگی انجام می‌شود. روش‌های درمانی شامل گزینه‌های غیرجراحی و جراحی هستند که بسته به شدت بیماری انتخاب می‌شوند. در ادامه تمامی این روش ها را بررسی کرده و بهترین گزینه درمانی برای آرتروز مفصل شانه را به شما پیشنهاد خواهیم داد:

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و استروئیدی

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و کورتیکواستروئیدها از رایج‌ترین روش‌های درمان غیرجراحی آرتروز شانه هستند که به کاهش درد و التهاب مفصل کمک می‌کنند. این داروها با مهار فرآیندهای التهابی، به بهبود حرکت و کاهش ناراحتی بیمار کمک می‌کنند. البته استفاده طولانی‌مدت از کورتیکواستروئیدها باید تحت نظر پزشک باشد تا عوارض جانبی کاهش یابد.

نمونه‌هایی از داروهای ضد التهاب و استروئیدی:

• ایبوپروفن (Ibuprofen)
• ناپروکسن (Naproxen)
• دیکلوفناک (Diclofenac)
• پردنیزون (Prednisone)
• تریامسینولون (Triamcinolone)

نکته مهم: از مصرف خودسرانه این داروها خودداری کرده و در اولین فرصت برای بررسی و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.**

فیزیوتراپی و تمرینات حرکتی

فیزیوتراپی شانه و کتف یکی از مؤثرترین روش‌های درمان غیرجراحی آرتروز شانه است که با هدف بهبود دامنه حرکتی، کاهش درد و تقویت عضلات اطراف مفصل انجام می‌شود. تمرینات تخصصی تحت نظر فیزیوتراپیست می‌توانند به جلوگیری از پیشرفت خشکی مفصل و بازگشت عملکرد طبیعی کمک کنند. همچنین، آموزش وضعیت‌های صحیح حرکتی و اصلاح الگوهای غلط نقش مهمی در کاهش فشار به مفصل دارد.

نمونه‌هایی از روش‌های رایج در فیزیوتراپی شانه:

• تمرینات کششی جهت افزایش انعطاف‌پذیری
• تمرینات تقویتی برای عضلات روتاتور کاف و دلتوئید
• استفاده از اولتراسوند یا تحریک الکتریکی برای کاهش درد
• تمرینات اصلاح وضعیت بدن (Postural correction)

انواع روش های  تزریقی برای درمان آرتروز شانه

تزریق داخل مفصل یکی از روش‌های موثر درمان غیرجراحی آرتروز شانه است که با هدف کاهش درد و التهاب و بهبود عملکرد مفصل انجام می‌شود. انواع مختلفی از تزریق‌ها وجود دارد که بسته به شرایط بیمار انتخاب می‌شوند.

انواع تزریق‌های رایج در درمان آرتروز شانه:

1. تزریق کورتیکواستروئید: کاهش التهاب و تسکین سریع درد در مفصل
2. تزریق اسید هیالورونیک: بهبود لغزندگی مفصل و کاهش اصطکاک بین استخوان‌ها
3. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): تحریک فرایندهای ترمیمی و کاهش التهاب با استفاده از پلاکت‌های خون خود بیمار به کمک تزریق prp به شانه در تهران
4. تزریق سلول‌های بنیادی به شانه: کمک به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده و بهبود عملکرد مفصل با استفاده از سلول‌های زنده
5. تزریق بی‌حسی موضعی: کاهش موقت درد برای تسهیل انجام فیزیوتراپی و تمرینات

هر نوع تزریق باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل شود و عوارض احتمالی کاهش یابد.

استفاده از گرما یا سرما درمانی برای کاهش درد و التهاب

گرما و سرما درمانی از روش‌های ساده اما مؤثر در کاهش درد و التهاب مفصل شانه در بیماران مبتلا به آرتروز هستند. استفاده اصولی از این روش‌ها می‌تواند به بهبود جریان خون، کاهش خشکی مفصل و تسکین ناراحتی کمک کند.

روش‌های رایج گرما و سرما درمانی:

• کمپرس گرم: کمک به شل شدن عضلات و افزایش خون‌رسانی به مفصل
• کیسه یخ یا پک سرد: کاهش التهاب و بی‌حس کردن ناحیه دردناک
• حمام آب گرم: تسکین کلی درد و خشکی مفاصل به‌خصوص در صبح
• تناوب گرما و سرما: بهبود گردش خون و کاهش التهاب در مراحل خاص

استفاده از بریس یا آتل برای حمایت و کاهش حرکات دردناک

استفاده از بریس یا آتل می‌تواند به کاهش فشار روی مفصل شانه، محدود کردن حرکات دردناک و ایجاد ثبات در مفصل کمک کند. این روش به‌ویژه در دوره‌های حاد درد یا پس از فعالیت‌های سنگین مفید است و به استراحت مفصل کمک می‌کند. برای استفاده مؤثر، زمان و ناحیه کاربرد گرما یا سرما باید طبق توصیه پزشک یا فیزیوتراپیست انجام شود. استفاده نادرست می‌تواند منجر به آسیب پوست یا تشدید علائم شود.

درمان‌های مکمل (مانند طب سوزنی، ماساژ و...)

درمان‌های مکمل به عنوان روش‌های کمکی برای کاهش درد و بهبود حرکت مفصل شانه در بیماران آرتروز استفاده می‌شوند و معمولاً همراه با درمان‌های اصلی به کار می‌روند.

• طب سوزنی: تحریک نقاط خاص بدن برای کاهش درد و بهبود عملکرد شانه.
• ماساژ درمانی: افزایش گردش خون و کاهش تنش عضلانی در اطراف مفصل شانه.
• کایروپراکتیک: تنظیم ستون فقرات و مفاصل جهت بهبود حرکت و کاهش درد.
• یوگا و تمرینات کششی: بهبود انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات حمایت‌کننده شانه.
• گرما درمانی و سرما درمانی: کاهش التهاب و تسکین درد با استفاده از کمپرس گرم یا سرد.

درمان آرتروز شانه به کمک طب فیزیکی و تمرینات ورزشی

به لطف تلاش‌های متخصصین طب فیزیکی بسیاری از مردم می‌توانند از برنامه‌های جامع ورزشی که برای آرتروز و ساییدگی شانه طراحی شده است بهره‌مند شوند:

• کشش شانه به انعطاف پذیری مفصل شانه و عضلات اطراف آن کمک بسیاری می‌نماید.
• تمرینات ورزشی شانه که برای تقویت عضلات اطراف شانه طراحی شده‌اند، از جمله عضلات تثبیت کننده کتف
• تمرینات هوازی ملایم که به افزایش جریان خون در سراسر بدن، از جمله مفاصل شانه کمک شایانی می‌کنند.

فرم نوبت دهی

درمان های جراحی آرتروز مفصل شانه

روش‌های جراحی درمان آرتروز شانه

روش‌های جراحی معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که درمان‌های غیرجراحی درد را کاهش ندهند و عملکرد شانه به شدت مختل شده باشد.

• آرتروسکوپی شانه: حذف بافت‌های آسیب‌دیده و پاکسازی فضای مفصل با کمترین تهاجم.
• استئوتومی: اصلاح زاویه استخوان‌ها برای کاهش فشار روی مفصل آسیب‌دیده.
• همی‌آرتروپلاستی شانه: تعویض سر استخوان بازو در حالی که کاسه مفصل باقی می‌ماند.
• آرتروپلاستی کامل شانه (تعویض مفصل شانه): تعویض کامل مفصل شانه با پروتز مصنوعی.
• آرتروپلاستی معکوس شانه: نوع خاصی از تعویض مفصل که برای بیماران با ضعف عضلات شانه یا پارگی‌های جدی تاندون کاربرد دارد.

تمرینات کششی برای رفع آرتروز شانه

در ادامه چند تمرین ساده برای رفع درد آرتروز شانه و بهبود وضعیت کتف شما آورده ایم:

کشش شانه‌ ها بالای سر

1. پاها را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنید.
2. اجازه دهید دست‌هایتان در هر دو طرف بدن آویزان شوند.
3. انگشتان را در هم قفل کنید به نحوی که کف دست‌ها رو به پایین باشد.
4. انگشتان را قفل نگه داشته، بازوها را بالا ببرید و آن‌ها را بالای سر بکشید، کف دست‌ها به سمت سقف باشد.

به مدت 20 ثانیه خود را در این وضعیت کششی نگه‌دارید.

کشش متقاطع شانه‌ها

1. پاها را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنید.
2. دست راست را موازی زمین بالا آورید و آن را به سمت چپ بدن هدایت کنید به نحوی که بازوی شما مقابل قفسه سینه قرار بگیرد.
3. دست چپ را بر روی آرنج راست قرار داده و کمک کنید بازوی راست بیشتر به سمت مخالف کشیده شود.
4. آرنج دست راست باید کمی خم باشد، آن را به طور کامل صاف نکنید.

کشش را به مدت 20 ثانیه نگه‌دارید و برای هر بازو 3 بار تکرار کنید.

مشاوره رایگان

نتیجه‌گیری

آرتروز شانه به‌ویژه در افراد مسن شایع است و معمولاً با آسیب به غضروف‌های شانه همراه است. درمان آرتروز شانه شامل روش‌های محافظه‌کارانه مانند فیزیوتراپی، کشش‌های شانه، استفاده از داروهای ضدالتهاب و گاهی جراحی برای موارد پیشرفته‌تر است. این بیماری ممکن است در مفاصل مختلف شانه مانند مفصل گلنوهومرال و اخرمی-ترقوه‌ای ایجاد شود. مدیریت زودهنگام علائم آرتروز شانه می‌تواند به پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک کند. با مشاوره پزشک متخصص می‌توان درمان مناسب را برای کاهش درد و بهبود عملکرد شانه انتخاب کرد.