فیلم آموزشی “آرتروز”:

آرتروز شانه: علت، درمان و علائم آرتروز شانه و دست چپ و راست

آرتروز شانه چیست؟

یکی از علت‌های شایع درد شانه و ناتوانی آن، آرتروز و ساییدگی شانه است که بیش از 20 درصد از جمعیت مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دو نوع مفصل متفاوت در ناحیه شانه وجود دارند که می‌توانند توسط آرتروز مورد حمله قرار گیرند: مفصل AC یا (اخرمی-ترقوه‌ای)، که در آن استخوان ترقوه و نوک استخوان شانه به هم متصل می‌شوند و دیگری مفصل “گلنوهومرال” که در آن استخوان بازو (هومروس) و تیغه شانه (کتف) به هم متصل می‌شوند. معمولاً آسیب غضروف‌ها اصلی‌ترین علت آرتروز شانه است. از دیگر مشکلات شایع شانه می توان از شانه یخ زده (شانه منجمد) نام برد که سبب خشکی و سفتی شانه و از دست رفتن دامنه حرکتی شانه می گردد.

انواع اصلی آرتروز شانه

استئوآرتریت

معمولاً این نوع آرتروز و ساییدگی که باعث تخریب عملکرد شانه می‌شود را آرتروز “فرسایشی” می‌نامند. زیرا پوشش خارجی غضروف مفصلی، تخریب می‌شود. این نوع آرتروز معمولاً افراد بالای 50 سال را درگیر می‌کند و در مفصل AC شانه بسیار رایج است (هرچند که همیشه علامت‌دار نیست) و به میزان کمتری مفصل گلنوهومرال را متأثر می‌سازد.

آرتریت روماتوئید

این نوع آرتروز و ساییدگی مفصل شانه در هر سنی ایجاد شود و معمولاً چند مفصل را در هر دو طرف بدن مبتلا می‌کند. برای مثال، علاوه بر شانه، مفاصل زانو و مچ پا نیز می‌توانند درگیر شده و علائم آرتریت روماتوئید را نشان دهند. آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمن است که در آن پوشش مفصل‌ها ملتهب می‌شود.

آرتروز پس از ضربه

آرتروز و ساییدگی پس از سانحه یکی از انواع آرتروز است که پس از یک ضربه مانند، شکستگی یا دررفتگی شانه ایجاد می‌شود. همچنین این نوع آرتروز و ساییدگی می‌تواند پس از پارگی مزمن عضلات چرخاننده شانه در مفصل گلنوهومرال به وجود اید.

استئوآرتریت، رایج‌ترین نوع آرتروز شانه

استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتروز شانه می‌باشد. این نوع آرتروز “ساییدگی و پارگی” و یا بیماری “دژنراتیو مفصل” نیز نامیده می‌شود.. تخریب پوشش غضروف مفاصل نشان دهنده بروز آرتروز و ساییدگی است. هنگامی که سطح غضروف توسط آرتروز و ساییدگی شانه فرسوده شود، استخوان‌هایی که در داخل شانه قرار دارند باهم تماس خواهند داشت. در واقع تاندون “روتاتور کاف” بیشترین تأثیر را از ساییدگی شانه می‌پذیرد که در نهایت ممکن است منجر به پارگی تاندون شانه گردد. همچنین آرتروز مفصل “اخرمی-چنبری” در بین ترقوه و کتف نیز از آرتروز های شایع است.

چه کسانی به آرتروز شانه مبتلا می‌شوند؟

معمولاً آرتروز و ساییدگی شانه افراد بالای 50 سال را درگیر می‌نماید. همچنین در افرادی که از قبل دچار مصدومیت‌های شانه ای شده‌اند نیز شایع‌تر است. استعداد ژنتیکی نیز در این بیماری دخیل است بدین معنی که افراد یک خانواده ممکن است استعداد بیشتری برای ابتلا داشته باشند.

علت آرتروز

به طور کلی پدیده ‘ساییدگی و پارگی ” و علت آرتروز و ساییدگی دقیقاً شناخته شده نیست. با این حال عوامل مؤثری وجود دارند که شانس ابتلا به آرتروز و ساییدگی را افزایش می‌دهند مانند: عمل جراحی شانه، سابقه تروما، بیماری‌های التهابی (به طور عمده آرتریت روماتوئید) و استفاده بیش از حد از شانه. افرادی که با فعالیت‌هایی سروکار دارند که مجبورند به شدت دستان خود را بالا ببرند بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند، مثل وزنه برداران یا بازی کنان تنیس. آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستمیک است که سراسر بدن را درگیر می‌کند. در این بیماران، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب و آسیب گسترده‌ای آن‌ها می‌شود.

علائم و تشخیص آرتروز شانه

آرتروز و ساییدگی شانه یک بیماری پیش‌رونده است و علائم و شدت آن به‌مرور زمان بیشتر می‌شوند. نکته جالب در مورد ارتروز شانه این است که علایم آن همیشه به طور پیوسته با زمان پیشرفت نمی‌کنند. اغلب مردم چند ماهی خوب هستند و چند ماهی از علائم شکایت می‌کنند. این موضوع مهم است زیرا که مقایسه علائم آرتریت در روزهای خاص، نشان دهنده پیشرفت کلی این بیماری نیست.

علائم آرتروز شانه و ساییدگی شانه عبارت‌اند از:
• شانه درد هنگام فعالیت
• محدودیت دامنه حرکتی
• سفتی شانه
• تورم مفصل
• حساسیت به لمس در اطراف مفصل
• احساس گیرکردن یا سایش مفصل

اگر شما دچار درد شانه شده‌اید، حتی به صورت متناوب، باید به یک فیزیوتراپ مراجعه کنید. تیم ما از پزشکان و متخصصین آموزش دیده  و فیزیوتراپیست های با تجربه تشکیل شده است. برای درمان بیماران تخصص‌های مختلف با هم ادغام می‌شوند تا بهترین برنامه درمان و مناسب تربن راه کارها برای آن‌ها فراهم گردد. لطفاً برای گرفتن نوبت با ما تماس بگیرید.

چگونه طب فیزیکی به درمان آرتروز شانه کمک می‌کند؟

همانند سایر آرتروزها، شروع درمان آرتروز و ساییدگی شانه نیز با فعالیت‌های غیر تهاجمی آغاز می شود. برای درمان آرتروز شانه باید با از یک سری اصول اساسی پیروی کرد، مانند آغاز اصلاح فعالیت‌های روزمره افراد و محدود کردن بعضی از فعالیت‌های خاص.

مهم است که فیزیوتراپ انعطاف پذیری، قدرت، الگوهای حرکتی، نوع و شدت ورم مفاصل را ارزیابی نماید. تمرینات شانه برای بیمارانی که شانه ای ضعیف دارند، بسیار مفید است. ممکن است کشش و تقویت عضلات اطراف مفصل شانه، فشار و بار بر شانه‌ها را کاهش دهد. جلوگیری از تحلیل عضلات شانه نیز بخش مهمی از روند درمان شانه محسوب می‌شود.

برخی از درمان‌های مکمل نیز می‌توانند به کاهش التهاب و سرعت بخشیدن به روند بهبودی بیمار کمک نمایند، مانند “لیزر درمانی“، که در مرکز ما از این روش برای بهبودی بیماران استفاده می‌شود.

داروهای ضد درد و ضد التهاب

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID ها) که هم با نسخه و هم بدون نسخه در دسترس هستند، می‌توانند برای کاهش درد و التهاب مفید باشند. قبل از مصرف داروهای ضدتورمی برای آرتریت شانه با دکتر خود مشورت نمایید. در موارد شدیدتر، تزریق کورتون نیز ممکن است موجب کاهش درد و التهاب در کوتاه مدت شود. توجه داشته باشید که استفاده از آن آرتروز و ساییدگی شانه را درمان نمی‌کند، اما می‌تواند به کاهش علائم و درد کمک نماید. مکمل‌های طبیعی مفصل مانند “گلوکوزامین”، بی خطر هستند و اغلب برای درمان آرتروز مؤثر واقع می‌شوند. آرتروز معمولاً نتیجه سال‌ها استفاده نامناسب از مفاصل است و ممکن است درد آن بارها عود نماید.

به لطف تلاش‌های متخصصین طب فیزیکی بسیاری از مردم می‌توانند از برنامه‌های جامع ورزشی که برای آرتروز و ساییدگی شانه طراحی شده است بهره‌مند شوند:
• کشش شانه به انعطاف پذیری مفصل شانه و عضلات اطراف آن کمک بسیاری می‌نماید.
• تمرینات ورزشی شانه که برای تقویت عضلات اطراف شانه طراحی شده‌اند، از جمله عضلات تثبیت کننده کتف
• تمرینات هوازی ملایم که به افزایش جریان خون در سراسر بدن، از جمله مفاصل شانه کمک شایانی می‌کنند.

کشش شانه‌ها بالای سر

• پاها را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنید.
• اجازه دهید دست‌هایتان در هر دو طرف بدن آویزان شوند.
• انگشتان را در هم قفل کنید به نحوی که کف دست‌ها رو به پایین باشد.
• انگشتان را قفل نگه داشته، بازوها را بالا ببرید و آن‌ها را بالای سر بکشید، کف دست‌ها به سمت سقف باشد.

به مدت 20 ثانیه خود را در این وضعیت کششی نگه‌دارید.

کشش متقاطع شانه‌ها

• پاها را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنید.
• دست راست را موازی زمین بالا آورید و آن را به سمت چپ بدن هدایت کنید به نحوی که بازوی شما مقابل قفسه سینه قرار بگیرد.
• دست چپ را بر روی آرنج راست قرار داده و کمک کنید بازوی راست بیشتر به سمت مخالف کشیده شود.
• آرنج دست راست باید کمی خم باشد، آن را به طور کامل صاف نکنید.

کشش را به مدت 20 ثانیه نگه‌دارید و برای هر بازو 3 بار تکرار کنید.