علت سوزش ساق پا، درمان سوزن سوزن شدن پا و گزگز و بی حسی
علت سوزش ساق پا چیست؟ گزگز، بی حسی، داغی، گر گرفتن و ضعف رفتن نشانه چیست؟ درمان سوزن سوزن شدن پا، سوزش استخوان ساق پا و قوزک همراه با علت، علائم، دلایل، تشخیص و درمان بدون جراحی همگی از مباحث مورد بحث در ادامه مقاله هستند. سیاتیک به درد برقآسایی گفته میشود که از قسمت انتهایی کمر شروع شده و به باسن و پشت پا کشیده میشود. منشاء این درد اغلب فشار وارده بر عصب سیاتیک ناشی از فرسایش دیسک، زوائد استخوانی یا فشار عضلانی است. شما نقش مهمی در پیشگیری، درمان و بهبود درد پای خود دارید. این درد به طور معمول با استراحت، فیزیوتراپی و دیگر اقدامات مراقبت از خود، بهبود مییابد. در صورتی که این درد مزمن باشد، راه حل نهایی ممکن است گزینه جراحی باشد.
رویکرد کلینیک تخصصی دردهای ستون فقرات و مفاصل در برخورد با کمردرد پلکانی بوده و در صورت امکان ابتدا درمانهای ساده در نظر گرفته میشود اما درصورت عدم مشاهده پاسخ مناسب درمانهای طبی پیشرفتهتر مد نظر قرار میگیرد . پزشکان این مرکز توانایی ارائه طیف وسیعی از درمانها، از جمله درمانهای ساده تا مراحل پیشرفته و جراحی بسته را دارند.
برای دریافت مشاوره رایگان از متخصص دکتر یزدانی و رزرو نوبت تنها کافیست فرم زیر را تکمیل نمایید تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم.
فرم نوبتدهی
انواع درد پا
طیف درد پا میتواند خفیف تا شدید، حاد تا مزمن باشد.
درد حاد سیاتیک به طور ناگهانی رخ میدهد و معمولاً در عرض چند روز تا چند هفته بهبود مییابد. شدت درد به طور مستقیم به میزان آسیب بافت مربوط است. منبع درد ممکن است در مفاصل ستون فقرات، دیسک کمر، اعصاب و یا عضلات و رباطها باشد.
درد مزمن سیاتیک بیش از 3 ماه طول میکشد و تشخیص منبع آن ممکن است دشوار باشد. درد مزمن ممکن است در همه اوقات احساس شود و یا با فعالیتهای خاص بدتر گردد. عوامل مؤثر بر درد ممکن است شامل آسیب عصبی، اسکار بافت، ورم مفاصل و یا اثرات روانی درد باشد. افراد مبتلا به علائم مزمن ممکن است به یک متخصص درد معرفی و ارجاع داده شوند.
علائم و نشانههای درد سیاتیک
درد سوزشی
برخی از افراد مبتلا به درد پا درد سوزشی را تجربه میکنند که گاهی اوقات از انتهای کمر یا باسن به پشت پا کشیده میشود، در حالی که دیگران از درد متناوبی شکایت دارند که از کمر به ساق پا و گاهی اوقات به انتهای پا میرسد. کلماتی که بیماران برای توصیف این نوع درد سوزشی ساق پا بهکار میبرند، شامل تیرکشیدن، درد جرقهای و یا برقآسا است که به معنای واقعی کلمه مانند یک شوک احساس میشود. بر خلاف بسیاری از اشکال کمر درد که اغلب میتواند دارای درد خفیف و مبهم باشد، برای بسیاری از افراد، درد ساق پا میتواند آزار دهنده و تقریباً غیر قابل تحمل باشد. بروز این نوع درد سوزشی، هنگامی که یک ریشه عصب در پایین ستون فقرات تحریک شود، نسبتاً معمول است و اغلب به عنوان درد سیاتیک نامیده میشود.
بیحسی پا یا گزگز و ضعف رفتن ساق پا
اگر تابهحال “خواب رفتن” پا را تجربه کردهاید، میتوانید تصور کنید که بی حسی پا چگونه است. بیحسی به معنی عدم احساس فشار یا سرما و گرما است. بر خلاف بیحسی کوتاه مدت یک اندام به خواب رفته، بیحسی ناشی از مشکل کمر میتواند تقریباً پیوسته باشد و کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، اگر ساق پا یا پا بیحس باشد، راه رفتن یا رانندگی میتواند دشوار و یا تقریباً غیر ممکن باشد. علائم شایع آن شامل احساس سوزن سوزن شدن کم تا بیحسی کامل است که به پایین زانو، ساق پا و انتهای پا میرسد.
سنگین شدن پا و ضعف پا (افتادگی پا)
شکایت اغلب بیماران از ضعف پا یا سنگینی پا است که به طور قابل توجهی عملکرد فرد را مختل میسازد. بیماران در توصیف این وضعیت میگویند باید پای خود را به دنبال خود کشیده و در حین راه رفتن یا بالا رفتن از پله، به علت ضعف رفتن پاها یا واکنش آهسته قادر نیستند پای خود را به سرعت و به راحتی حرکت دهند. بیماران مبتلا به افتادگی مچ پا قادر به راه رفتن بر پاشنه خود، خم کردن مچ پا و یا راه رفتن با الگوی عادی پاشنه- پنجه نیستند.
درد مداوم
این نوع از درد به طور معمول در منطقه باسن احساس میشود، بنابراین اصطلاحاً درد ساق پا محسوب نمیشود، اما ممکن است همراه با نوعی درد در پاها باشد. همچنین ممکن است دردی باشد که گاهی اوقات از باسن به پا کشیده میشود. این نوع از درد معمولاً به عنوان “درد عصب” در مقابل درد مداوم یا ضرباندار توصیف میشود. این درد تنها در یک طرف بدن بروز میکند و معمولاً به نام درد سیاتیک و یا رادیکولوپاتی کمر نامیده میشود. این درد اغلب با حرکات کششی، راه رفتن و یا سایر حرکات ملایم و آرام تسکین مییابد.
پا درد موقعیتی یا وضعیتی
اگر درد ساق پا به طور چشمگیری در حالت نشسته، ایستاده و یا راه رفتن بدتر میشود، میتواند نشان دهنده وجود یک مشکل در یک بخش خاص از آناتومی انتهای کمر باشد. معمولاً یافتن موقعیت راحتتر بدن برای کاهش درد پا مفید است. به عنوان مثال، خم شدن ممکن است درد ناشی از تنگی کانال نخاعی را رفع کند، در حالی که پیچش کمر (مانند حرکت سوئینگ گلف) میتواند درد مفصل فاست مربوط به کشاله ران، مفصل ران و درد پا را افزایش دهد.
علت سوزش ساق پا
علت سوزش ساق پا و منشاء درد سیاتیک میتواند عوارضی باشد که باعث تحریک و یا فشردگی عصب سیاتیک میشود، از جمله:
سندروم پیریفورمیس
سفت شدن یا اسپاسم عضله گلابی شکل (پیرفورمیس) میتواند موجب فشرده شدن عصب سیاتیک شود.
تروما
آسیبهای ورزشی و یا سقوط میتواند موجب شکستگی در ستون فقرات یا پارگی عضله و آسیب اعصاب گردد.
فرسایش دیسک کمر
این عارضه ستون فقرات زمانی رخ میدهد که مرکز ژلمانند دیسک به دلیل پارگی قسمت ضعیفی در دیواره سخت بیرونی آن، دچار فرسایش میشود. این حالت شبیه به یک دونات ژلهای است که فشرده میشود. درد کمر یا پا ممکن است زمانی ایجاد شود که مواد دیسک کمر با یک عصب نخاعی مجاور تماس یافته و یا آن را فشرده میسازد. این درد زمانی رخ میدهد که مرکز ژلمانند دیسک به دلیل پارگی دیواره سخت دیسک (آنولوس)، دچار فرسایش میشود. این مواد ژلهای موجب تحریک اعصاب نخاعی و باعث چیزی شبیه به یک تحریک شیمیایی میگردد. درد به دلیل التهاب عصب نخاعی و تورم ناشی از فرسایش دیسک بوجود میآید.
تنگی کانال نخاعی کمر
این عارضه به معنی تنگی کانال و ریشه عصب نخاعی همراه با بزرگ شدن مفاصل فاست است. اغلب اوقات این عارضه به دلیل آرتروز و روند پیری طبیعی بدن ایجاد میشود، اما میتواند ناشی از یک آسیب یا جراحی قبلی نیز باشد. با تنگ شدن کانال نخاعی، فضای کمتری برای انشعاب اعصاب و حرکت آزادانه آنها وجود دارد. در نتیجه، اعصاب ممکن است متورم و ملتهب شده، موجب درد، گرفتگی، بیحسی یا ضعف در پاها، کمر، گردن و بازوها شود.
آرتروز
این بیماری ناشی از شکستن دیسکهایی است که استخوانهای ستون فقرات را از هم جدا میکند. با افزایش سن، با خشک و کوچک شدن دیسکها، ستون فقرات به تدریج دچار علائم ساییدگی و پارگی میشود. این تغییرات وابسته به سن میتواند منجر به ورم مفاصل، فرسایش دیسک و یا تنگی کانال نخاعی شود. فشار بر روی نخاع و اعصاب ممکن است باعث درد و ناراحتی شود. این تغییرات وابسته به سن شامل: خشک و کوچک شدن دیسک، پارگی کوچک در دیواره دیسک (آنولوس)، کوچکتر شدن فضای دیسک، رشد زائده استخوانی (اسپرز) و تنگی کانال نخاعی میباشد.
درد سیاتیک
منشاء این درد در عصب سیاتیک است که از کمر به پشت پا منتقل میشود. علائم سیاتیک شامل احساس سوزش در ساق پا، درد در پشت ساق پا در هنگام نشستن، ضعف پا، درد برقآسا و غیره است. علل سیاتیک ممکن است شامل تنگی کانال نخاعی، تحلیل دژنراتیو دیسک، بارداری و عوامل دیگر باشد.
علائم شایع بیماری سیاتیک عبارتند از: درد کمر، درد در باسن یا پا که در حالت نشستن بدتر میشود، درد لگن، سوزش یا سوزن سوزن شدن پایین ساق پا، ضعف، بیحسی یا اختلال در حرکت ساق پا یا پا، درد ثابت در یک طرف باسن، درد برقآسایی که ایستادن را دشوار میکند.
فرم نوبتدهی
لغزش مهره
ضعف یا شکستگی استرسی در یکی از پلهای استخوانی که مفاصل فاست بالا و پایین را به هم متصل میسازد، میتواند باعث تغییر موقعیت طبیعی مهره و لغزش آن به جلو شود.
موارد خفیف لغزش مهره معمولاً باعث حداقل درد میشود. لغزش مهره میتواند به دلایل مادرزادی باشد و یا به دلیل یک آسیب رخ دهد. شکستگی استرسی مکرر ناشی از کشیدگی بیش از حد کمر و شکستگی تروماتیک نیز باعث لغزش مهره میشود. شایعترین علت آن در بزرگسالان، ورم مفاصل دژنراتیو است.
هنگامی که علت درد، لغزش مهره است، شما ممکن است کمردرد، سفتی و اسپاسمهای عضلانی را تجربه کنید. شما همچنین ممکن است درد سیاتیک (دردی که به پایین یک یا هر دو پا میکشد) و یا بیحسی را تجربه کنید. درد ساق پا معمولاً هنگام ایستادن و یا راه رفتن بدتر خواهد شد.
تشخیص علت درد ساق پا
یک معاینه دقیق پزشکی برای تعیین نوع و علت مشکل ستون فقرات و گزینههای درمان، انجام خواهد شد. ارزیابی تشخیصی، شامل شرح حال پزشکی و انجام معاینه از کمر، باسن و پاها به منظور تست قدرت، انعطاف پذیری، احساس و رفلکس است. عبارات توصیفی که میتواند به تشخیص علت عارضه کمک کند عبارتند از:
- موقعیت و یا مسیر دردی که تا پایین ساق پا کشیده میشود.
- موقعیت بدن هنگامی که درد رخ میدهد.
- نوع احساس درد (به عنوان مثال درد، سوزن سوزن شدن، درد برقآسا، نیزهای و فرورونده، درد سوزشی)
- دفعات تکرار (به عنوان مثال گاه به گاه، مکرر، مداوم)
- شرح آنچه باعث میشود که احساس درد بهتر یا بدتر شود.
گاهی اوقات جهت بررسی قدرت و رفلکس عضلات ، از تصاویر اسکن و آزمایشاتی استفاده میشود. این آزمایشات عبارتند از:
- اشعه X
- ام.آر.آی
- سی تی اسکن
روشهای درمان سوزن سوزن شدن پا
دارو:
داروهای ضد التهابی غیر استروِئیدی مانند ایبوپروفن می توانند در کنترل درد موثر باشند.
کمپرس سرد:
کمپرس گرم:
استفاده از کمپرس گرم قبل از انجام تمرینات می تواند سبب کاهش گرفتگی عضلات گردد.
استراحت:
در صورت شدید بودن التهاب، استراحت کردن می تواند به کاهش و بهبود التهابات منجر شود.
ورزش:
تمرینات و حرکات اصلاحی مخصوص درد پا . همچنین انجام فعالیت هایی نظیر دوچرخه سواری، پیاده روی برای درد سیاتیک و دویدن سبک، پس از استراحت و التیام نسبی علائم، می تواند در بهبودی کامل موثر باشد.
مشاهده مقاله درمان سرخوردگی (لغزش) مهرههای کمر : کلیک کنید
فرآیند بهبود و روشهای پیشگیری
داشتن نگرش مثبت، فعالیت منظم و بازگشت سریع به کار، عناصر بسیار مهمی برای بهبودی شماست. اگر بلافاصله نمیتوانید وظایف شغلی خود را به طور منظم انجام دهید، وظایف و کارهای سبک یا محدود ممکن است برای مدت زمان محدودی برای شما توصیه شود.
اقدامات پیشگیرانه تنها راه اجتناب از بروز مجدد درد است:
- روش بلند کردن صحیح اشیاء و اجتناب از نشستن برای مدت طولانی.
- وضعیت مناسب بدن در هنگام نشستن، ایستادن، حرکت و خوابیدن.
- ورزش برای درمان سیاتیک با تمرینات کششی و تقویتی
- محیط کار ارگونومیک
- تغذیه خوب، وزن سالم و توده بدنی بدون چربی
- آرامش و مدیریت استرس
- ترک سیگار
جمع بندی
سوزش ساق پای چپ میتواند از علل سادهای مانند خستگی عضلانی یا فشار فیزیکی ناشی از فعالیتهای روزمره تا مشکلات پیچیدهای همچون اختلالات عصبی یا گردش خون ضعیف متغیر باشد. این حس ناخوشایند، اگرچه در بسیاری از موارد گذرا و بیضرر است، اما در برخی شرایط میتواند زنگ خطری برای یک بیماری زمینهای جدی باشد. بنابراین، توجه به علائم همراه، شدت و تکرار این سوزش اهمیت بالایی دارد.
اگر سوزش ساق پای چپ شما بهطور مداوم رخ میدهد، با علائمی مانند بیحسی، درد شدید یا ضعف عضلانی همراه است، یا در فعالیتهای روزانهتان اختلال ایجاد میکند، بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. تشخیص دقیق و بهموقع، کلید اصلی برای جلوگیری از مشکلات بیشتر و بازیابی سلامتی شماست.
در پایان، فراموش نکنید که سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم میتواند نقش موثری در پیشگیری از بسیاری از این مشکلات داشته باشد. مراقب بدن خود باشید و به علائم آن گوش دهید؛ زیرا بدن شما بهترین راهنما برای حفظ سلامتیتان است.
سوالات متداول از دکتر یزدانی درمورد سوزش ساق پا
- علت اصلی سوزش ساق پای چپ چیست؟
سوزش ساق پا ممکن است به دلایلی مانند خستگی عضلانی، آسیب عصبی، مشکلات گردش خون، دیسک کمر، یا کمبود ویتامینها رخ دهد.
- آیا سوزش ساق پا نشانهای از یک بیماری جدی است؟
گاهی بله؛ اگر سوزش با علائمی مانند ضعف، بیحسی، یا درد شدید همراه باشد، ممکن است نشانهای از مشکلات جدیتر مانند نوروپاتی یا فتق دیسک کمر باشد.
- چه ویتامینی میتواند در این مشکل نقش داشته باشد؟
کمبود ویتامین B12 یا ویتامین D میتواند منجر به مشکلات عصبی و ایجاد حس سوزش شود.
- آیا مشکلات مربوط به دیابت میتوانند باعث سوزش ساق پا شوند؟
بله، نوروپاتی دیابتی یکی از دلایل شایع سوزش ساق پا در افراد مبتلا به دیابت است.
- چگونه میتوان سوزش ساق پا را کاهش داد؟
استراحت، کمپرس سرد یا گرم، تمرینات کششی و اصلاح وضعیت نشستن یا ایستادن میتواند کمککننده باشد. برای مشکلات جدیتر به پزشک مراجعه کنید.
- آیا دیسک کمر میتواند باعث سوزش ساق پا شود؟
بله، فتق دیسک کمر ممکن است عصبهای مرتبط با ساق پا را تحریک کرده و موجب سوزش شود.
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سوزش مداوم است، با علائمی مانند درد، بیحسی، ضعف عضلانی یا تورم همراه است، یا در فعالیتهای روزانه اختلال ایجاد میکند، به پزشک مراجعه کنید.
- آیا مشکلات عروقی در سوزش ساق پا نقش دارند؟
بله، اختلال در گردش خون، مانند انسداد شریانی یا واریس، میتواند عامل این مشکل باشد.
- چگونه میتوان از این مشکل پیشگیری کرد؟
تغذیه سالم، ورزش منظم، حفظ وزن مناسب، و اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانیمدت میتواند از سوزش ساق پا جلوگیری کند.
- آیا دارویی برای درمان سوزش ساق پا وجود دارد؟
بسته به علت، پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل درد، بهبود عصبها یا تقویت گردش خون تجویز کند. همیشه از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.
نویسنده : دکتر یزدانی، متخصص طب فیزیکی
* - لطفا نظر خود را در خصوص این مقاله بیان بفرمایید: