آرتریت روماتوئید انگشتان دست: علائم، درمان و پیشگیری

آیا تا به حال حس کرده‌اید که دست‌هایتان دیگر مانند گذشته قدرت و انعطاف لازم را ندارند؟ شاید این مشکل ناشی از یک بیماری شایع به نام آرتریت روماتوئید انگشتان باشد که در آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل انگشتان حمله می‌کند و باعث التهاب، درد و کاهش دامنه حرکتی می‌شود.

آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی نوعی بیماری خودایمنی است که در آن بدن به اشتباه مفاصل خود را به عنوان تهدید شناسایی کرده و به آن‌ها آسیب می‌زند. در این مقاله، به بررسی علائم، دلایل و راه‌های درمان این بیماری پرداخته‌ایم تا به شما کمک کنیم از این مشکل جلوگیری کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.

فرم رزرو نوبت

 بیماری آرتریت روماتوئید انگشتان دست چیست؟

آرتریت روماتوئید انگشتان دست یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به طور اشتباهی به مفاصل انگشتان حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب به آن‌ها می‌شود. در این بیماری، پوشش مفصل‌ها (غشاء سینوویال) ملتهب می‌شود و این التهاب می‌تواند باعث درد، تورم، خشکی و در نهایت تخریب مفاصل شود. آرتریت روماتوئید معمولاً به طور متقارن (در هر دو دست) و به تدریج پیشرفت می‌کند و می‌تواند در عملکرد روزمره انگشتان اختلال ایجاد کند. این بیماری می‌تواند تمام مفاصل بدن را تحت تأثیر قرار دهد، اما در انگشتان دست به دلیل استفاده مکرر، تأثیر بیشتری دارد.

علائم و نشانه‌های آرتریت روماتوئید انگشتان دست

علائم و نشانه‌های آرتریت روماتوئید انگشتان دست ممکن است به تدریج و با شدت‌های مختلف بروز پیدا کنند. برخی از شایع‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:

درد و تورم مفاصل انگشتان

یکی از اصلی‌ترین علائم آرتریت روماتوئید انگشتان دست، درد مداوم و تورم در مفاصل انگشتان است. این درد معمولاً در مفاصل نزدیک به نوک انگشتان (مفصل‌های بین‌مفصلی) و مفاصل پایه انگشتان احساس می‌شود. تورم به دلیل التهاب غشاء سینوویال در مفصل ایجاد می‌شود و ممکن است در طول روز تشدید یا کاهش یابد. این درد می‌تواند در هنگام حرکت دادن انگشتان یا حتی در حالت استراحت نیز احساس شود.

خشکی مفاصل

خشکی مفاصل انگشتان یکی دیگر از علائم بارز این بیماری است. این خشکی به خصوص در صبح‌ها و پس از مدت‌ها بی‌حرکتی به اوج می‌رسد. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید اغلب صبح‌ها هنگام بیدار شدن احساس می‌کنند که انگشتان‌شان سفت و سخت شده است. این خشکی معمولاً پس از مدتی حرکت کردن بهبود می‌یابد، اما ممکن است دوباره در طول روز با فعالیت‌های طولانی‌مدت تشدید شود.

قرمزی و گرمی پوست اطراف مفصل

التهاب مفصل می‌تواند باعث قرمزی و گرم شدن ناحیه اطراف مفصل شود. پوست اطراف مفصل‌های انگشتان ممکن است به دلیل التهاب، قرمز و داغ به نظر برسد. این نشانه معمولاً همراه با تورم است و نشان‌دهنده افزایش جریان خون به ناحیه آسیب‌دیده است.

کاهش دامنه حرکتی انگشتان

یکی دیگر از نشانه‌های آرتریت روماتوئید در انگشتان دست، کاهش دامنه حرکتی مفاصل است. فرد مبتلا ممکن است احساس کند که نمی‌تواند انگشتانش را به طور کامل خم یا صاف کند. این کاهش حرکتی می‌تواند باعث سختی در انجام کارهای روزمره مانند نوشتن، باز کردن درب‌ها یا گرفتن اشیاء شود.

به نقل از سایت: www.webmd.com

آرتریت روماتوئید در مراحل اولیه معمولاً باعث تورم در مفاصل کوچک دست‌ها، مانند مفاصل انگشتان، می‌شود. همچنین ممکن است تورم در مچ دست و آرنج‌ها نیز مشاهده شود.

تغییر شکل انگشتان

در مراحل پیشرفته‌تر بیماری، التهاب و آسیب به مفاصل می‌تواند منجر به تغییر شکل انگشتان شود. این تغییرات معمولاً در نتیجه آسیب به غضروف و استخوان‌ها ایجاد می‌شود. انگشتان ممکن است به طور غیرطبیعی خم شوند یا به حالت دفرمه درآیند. یکی از شایع‌ترین تغییرات شکل انگشت، انحنای انگشتان به سمت بیرون یا درون است.

خستگی عمومی

بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید احساس خستگی مفرط و کمبود انرژی دارند. این خستگی به دلیل التهاب و فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره داشته باشد.

تشکیل کیست‌های مفصلی

در برخی از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، کیست‌های کوچکی به نام گانگران در اطراف مفاصل آسیب‌دیده شکل می‌گیرند. این کیست‌ها معمولاً در نواحی که التهاب شدیدتر است، ظاهر می‌شوند و می‌توانند باعث ایجاد احساس درد و ناراحتی بیشتری در مفاصل شوند.

دلایل و عوامل خطر آرتریت روماتوئید انگشتان دست

آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به مفاصل ایجاد می‌شود. در این بیماری، علل دقیق و مشخص هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:

ژنتیک

افراد با تاریخچه خانوادگی آرتریت روماتوئید بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. برخی از ژن‌ها می‌توانند باعث افزایش حساسیت بدن به التهاب و واکنش‌های خودایمنی شوند.

جنسیت

آرتریت روماتوئید بیشتر در زنان دیده می‌شود، به طوری که زنان تقریباً سه برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. این امر ممکن است به علت هورمون‌های زنانه و تاثیر آن‌ها بر سیستم ایمنی باشد.

سن

اگرچه آرتریت روماتوئید در هر سنی می‌تواند بروز کند، اما بیشتر در افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال مشاهده می‌شود. این سن‌ها معمولاً سن آغاز بیماری هستند.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر اصلی برای آرتریت روماتوئید است. این عادت می‌تواند خطر ابتلا به بیماری را افزایش داده و باعث تشدید علائم در افرادی که از قبل به بیماری مبتلا هستند، گردد.

عوامل محیطی و عفونت‌ها

برخی از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی ممکن است باعث تحریک سیستم ایمنی و ایجاد بیماری‌های خودایمنی شوند که آرتریت روماتوئید یکی از آن‌ها است.

استرس و التهاب‌های مزمن

استرس و عفونت‌های مزمن می‌توانند باعث تحریک سیستم ایمنی شوند و خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش دهند.

مشاوره رایگان

تشخیص آرتریت روماتوئید انگشتان دست

تشخیص آرتریت روماتوئید انگشتان دست معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی، علائم بالینی، و آزمایش‌های مختلف انجام می‌شود. برای تایید تشخیص و ارزیابی شدت بیماری، پزشک ممکن است از روش‌های مختلفی استفاده کند:

معاینه بالینی

پزشک معمولاً اولین گام را با معاینه دقیق مفاصل انگشتان شروع می‌کند. او به دنبال علائم تورم، قرمزی، خشکی و درد در مفاصل می‌گردد. این معاینه کمک می‌کند تا پزشک در مورد وضعیت فعلی مفاصل نظر بدهد.

آزمایش‌های خون

آزمایش‌های خون می‌توانند نشان دهند که آیا بدن در حال واکنش خودایمنی است یا خیر. آزمایش‌هایی مانند "فاکتور روماتوئید" و "C-reactive protein (CRP)" می‌توانند میزان التهاب بدن را نشان دهند. افزایش این نشانگرها نشان‌دهنده وجود التهاب است.

تصویربرداری -رادیولوژی، MRI و سونوگرافی

تصویربرداری از مفاصل می‌تواند آسیب‌های وارد شده به مفاصل انگشتان را نشان دهد. رادیولوژی معمولاً برای شناسایی تغییرات استخوانی و آسیب‌های مفصلی مانند ساییدگی یا تغییر شکل مفاصل استفاده می‌شود. MRI و سونوگرافی می‌توانند به تشخیص التهاب بافت‌های نرم و همچنین بررسی بیشتر آسیب‌ها کمک کنند.

روش‌های درمانی آرتریت روماتوئید انگشتان دست

درمان آرتریت روماتوئید هدفمند است و معمولاً شامل ترکیبی از داروها و درمان‌های فیزیکی برای کاهش التهاب، کنترل علائم و جلوگیری از آسیب به مفاصل است. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن به کاهش التهاب و درد در مفاصل کمک می‌کنند. این داروها به‌طور موقت علائم را تسکین می‌دهند و به فرد کمک می‌کنند تا بهتر بتواند حرکت کند و از فعالیت‌های روزمره خود لذت ببرد. اما باید توجه داشت که مصرف طولانی‌مدت این داروها ممکن است باعث عوارض جانبی مانند آسیب به دستگاه گوارش و کلیه‌ها شود.

داروهای اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs)

داروهای DMARDs مانند متوترکسات به‌طور خاص برای درمان آرتریت روماتوئید طراحی شده‌اند و می‌توانند روند پیشرفت بیماری را کند کرده و التهاب را کاهش دهند. این داروها به‌طور معمول برای درمان طولانی‌مدت استفاده می‌شوند و هدف آن‌ها جلوگیری از آسیب بیشتر به مفاصل است. DMARDs معمولاً به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شوند و برای اکثر بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید موثر هستند.

کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون برای کاهش التهاب در شرایط حاد و کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند. این داروها معمولاً در مواقعی که نیاز به کاهش فوری التهاب و درد وجود داشته باشد، تجویز می‌شوند. کورتیکواستروئیدها می‌توانند سریعاً علائم را کاهش دهند، اما مصرف طولانی‌مدت آن‌ها به دلیل عوارض جانبی جدی مانند افزایش وزن، افزایش فشار خون و مشکلات استخوانی باید با احتیاط صورت گیرد.

فیزیوتراپی و توانبخشی

فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان آرتریت روماتوئید انگشتان دارد. تمرینات فیزیکی می‌توانند به تقویت عضلات اطراف مفاصل انگشتان کمک کنند و از محدودیت حرکتی جلوگیری کنند. فیزیوتراپیست‌ها برنامه‌های تمرینی خاصی برای بیماران تنظیم می‌کنند تا دامنه حرکت انگشتان را بازگردانده و از سفتی مفاصل جلوگیری کنند. علاوه بر این، فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد روزانه فرد کمک کند.

جراحی

در موارد پیشرفته آرتریت روماتوئید، زمانی که دیگر درمان‌ها مؤثر نباشند و آسیب‌های شدید به مفاصل وارد شده باشد، جراحی می‌تواند گزینه‌ای برای درمان باشد. جراحی‌های مختلف مانند آرتروپلاستی (تعویض مفصل) یا جراحی برای ترمیم یا جایگزینی مفصل آسیب‌دیده می‌تواند به بهبود عملکرد انگشتان کمک کند. این درمان‌ها معمولاً زمانی انجام می‌شوند که درد شدید و محدودیت حرکتی به حدی رسیده باشد که کیفیت زندگی فرد به‌طور قابل توجهی کاهش یابد.

درمان‌های مکمل

در کنار درمان‌های اصلی، برخی از افراد از درمان‌های مکمل برای کاهش علائم آرتریت روماتوئید بهره می‌برند. این درمان‌ها شامل طب سوزنی، ماساژ درمانی و استفاده از مکمل‌های غذایی مانند روغن ماهی (که غنی از امگا-۳ است) و ویتامین D می‌شود. این روش‌ها به کاهش التهاب، تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند. هرچند درمان‌های مکمل نمی‌توانند به‌طور کامل بیماری را درمان کنند، اما به‌عنوان یک رویکرد کمکی می‌توانند اثربخش باشند.

نکات پیشگیری و مراقبت از انگشتان در آرتریت روماتوئید

مراقبت صحیح از انگشتان و مفاصل دست می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از آسیب بیشتر در آرتریت روماتوئید کمک کند. برخی از راه های طبیعی پیشگیری از درد مفصل و مراقبت عبارتند از:

استفاده از ابزارهای کمکی

استفاده از ابزارهای کمکی مانند دستگیره‌های ارگونومیک برای راحت‌تر گرفتن اشیاء و باز کردن درب‌ها می‌تواند به کاهش فشار روی مفاصل انگشتان کمک کند. ابزارهای مخصوص مانند گیره‌های کمکی برای باز کردن درب‌ها یا دستکش‌های حمایتی می‌توانند فشار را از روی انگشتان بردارند و حرکت آن‌ها را راحت‌تر کنند.

تمرینات کششی و تقویتی

تمرینات کششی و تقویتی به حفظ دامنه حرکتی انگشتان کمک می‌کند. تمرینات منظم و ورزش درمانی می‌تواند به تقویت عضلات اطراف مفصل‌ها و کاهش خشکی و سفتی آن‌ها کمک کند. برخی از تمرینات مانند حرکات دست و انگشتان کششی می‌توانند مفاصل انگشتان را انعطاف‌پذیر نگه دارند.

استراحت و جلوگیری از فشار بیش از حد

استراحت دادن به انگشتان پس از فعالیت‌های طولانی‌مدت بسیار مهم است. از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به انگشتان وارد می‌کند، خودداری کنید. همچنین، برای انجام کارهای روزمره از استراحت‌های کوتاه‌مدت استفاده کنید تا از التهاب و درد در مفاصل انگشتان جلوگیری کنید.

استفاده از کمپرس گرم یا سرد

کمپرس گرم می‌تواند به کاهش خشکی و درد در مفاصل کمک کند. از طرف دیگر، کمپرس سرد می‌تواند التهاب و تورم را کاهش دهد. استفاده از این کمپرس‌ها در زمان‌های مناسب می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.

رعایت رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا-۳، آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مفید مانند ویتامین D و C می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. مصرف مواد غذایی ضد التهابی مانند ماهی‌های چرب، سبزیجات و میوه‌ها می‌تواند به تسکین علائم آرتریت روماتوئید کمک کند.

چگونه می‌توان به زندگی با آرتریت روماتوئید انگشتان ادامه داد؟

زندگی با آرتریت روماتوئید انگشتان ممکن است چالش‌برانگیز باشد، اما با اتخاذ راهکارهای مناسب و پیگیری درمان‌ها می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید. برخی از راهکارها برای ادامه زندگی با آرتریت روماتوئید عبارتند از:

مدیریت درد و التهاب

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های زندگی با آرتریت روماتوئید، مدیریت درد است. استفاده از داروهای تجویزی، فیزیوتراپی، و درمان‌های مکمل می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند و شما را قادر سازد تا به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهید.

حمایت عاطفی و روانی

آرتریت روماتوئید می‌تواند تأثیرات روانی زیادی به همراه داشته باشد. در این شرایط، دریافت حمایت عاطفی از دوستان، خانواده، یا گروه‌های حمایتی می‌تواند بسیار مفید باشد. به علاوه، مشاوره روان‌شناسی و روش‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا می‌تواند به شما کمک کند تا با چالش‌های روحی بیماری مقابله کنید.

نظارت منظم با پزشک

مراجعه منظم به پزشک برای ارزیابی پیشرفت بیماری و تطبیق درمان‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا علائم خود را بهتر کنترل کنید و از بروز آسیب‌های جدی‌تر به مفاصل جلوگیری نمایید.

تغییرات در شیوه زندگی

انجام فعالیت‌های سبک و منظم مانند پیاده‌روی، شنا و ورزش‌های کم‌فشار می‌تواند به حفظ سلامت عمومی بدن و همچنین کاهش فشار روی مفاصل کمک کند. همچنین، استفاده از راهکارهای ارگونومیک برای انجام کارهای روزمره و استراحت به موقع می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند.

 چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

مراجعه به پزشک در مراحل اولیه آرتریت روماتوئید می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و کمک به کنترل بهتر علائم نماید. برخی از شرایطی که باید به پزشک مراجعه کنید عبارتند از:

درد مداوم و تشدید یافته

اگر درد مفاصل انگشتان شما مداوم و شدید باشد یا با درمان‌های خانگی کاهش نیابد، باید به پزشک مراجعه کنید.

تورم و قرمزی مفصل‌ها

اگر مفاصل انگشتان شما به طور قابل توجهی متورم یا قرمز شدند و با لمس داغ به نظر می‌رسند، ممکن است نیاز به ارزیابی پزشکی داشته باشید.

کاهش حرکت مفاصل

اگر متوجه کاهش حرکت انگشتان خود شده‌اید یا قادر به انجام کارهای روزمره مانند نوشتن یا گرفتن اشیاء نیستید، باید به پزشک مراجعه کنید تا به طور کامل وضعیت مفاصل شما بررسی شود.

علائم جدید یا غیرمعمول

اگر علائم جدیدی مانند تب، کاهش وزن ناخواسته، خستگی شدید یا علائم دیگر را تجربه کردید که ممکن است نشانه‌ای از فعالیت بیشتر بیماری باشد، ضروری است که به پزشک خود اطلاع دهید.

تأثیر علائم بر کیفیت زندگی

اگر بیماری به حدی رسیده که بر کیفیت زندگی شما تأثیر گذاشته و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره را کاهش داده است، مراجعه به پزشک برای تنظیم مجدد درمان‌ها و ارزیابی نیازهای درمانی جدید ضروری است.

مراجعه به پزشک در این موارد می‌تواند به شما کمک کند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و بهترین روش‌های درمانی را برای کنترل علائم انتخاب کنید.

فرم رزرو نوبت

جمع‌بندی

آرتریت روماتوئید انگشتان دست می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی فرد بگذارد، اما با درمان به موقع و استفاده از روش‌های مختلف مانند دارو، فیزیوتراپی و مراقبت‌های روزمره می‌توان علائم را کنترل کرد. کلینیک دکتر یزدانی با تیم تخصصی در طب فیزیکی و توان‌بخشی، خدمات درمانی مؤثری برای کنترل التهاب و درد مفاصل ارائه می‌دهد. برای مشاوره و درمان تخصصی، به کلینیک دکتر یزدانی مراجعه کنید و از خدمات حرفه‌ای برای بهبود کیفیت زندگی خود بهره‌مند شوید