درمان دیسک کمر با سلول درمانی از روشهای نوین درمانی است که در سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این روش بهویژه برای افرادی که از دردهای مزمن کمر ناشی از آسیب یا فتق دیسک رنج میبرند، مؤثر است.
در این روش، سلولهای بنیادی به ناحیه آسیبدیده دیسک تزریق میشوند که فرآیند بازسازی و ترمیم دیسک آغاز شود. این سلولها بهطور طبیعی با تحریک تولید بافتهای جدید و ترمیم غضروفها، به بهبود عملکرد دیسک کمک میکنند. تزریق سلولهای بنیادی میتواند درد را کاهش داده، حرکت دیسک را بهبود بخشیده و در نهایت نیاز به جراحیهای سنگین را کاهش دهد.
مزایای درمان دیسک کمر با سلول درمانی
درمان دیسک کمر با سلول درمانی روشی نوین و کمتهاجمی است که با تکیه بر بازسازیِ زیستی، میتواند دردِ ریشهای و خشکی کمر را کاهش دهد. در دیسکهای دچار فتق یا فرسایش، این سلولها با ترشح فاکتورهای رشد و تعدیل التهاب، چرخهٔ ترمیم طبیعی بدن را فعال میکنند و شانسِ بازگشتِ عملکردِ دیسک را بالا میبرند. وقتی دربارهٔ تاثیر سلول درمانی دیسک کمر صحبت میکنیم، منظور بهبود کیفیتِ مادهٔ دیسکی، کاهش فشار روی ریشهٔ عصب و فراهمشدنِ بسترِ بهتر برای تمریندرمانی است. مزیت مهم دیگر، سرپاییبودن و نقاهت کوتاه است که اجازه میدهد بیمار زودتر به فعالیتهای روزانه برگردد. بهعلاوه، همراهی با فیزیوتراپی هدفمند، اصلاح ارگونومی و کنترل وزن، اثر این رویکرد را تثبیت میکند و احتمال نیاز به مداخلات تهاجمی را پایین میآورد.
سلول درمانی دیسک کمر مزایای قابل توجهی دارد که شامل کاهش درد مزمن کمر، جلوگیری از پیشرفت آسیبها، کاهش نیاز به جراحیهای سنگین و افزایش حرکت و انعطافپذیری دیسک کمر میشود.از اصلیترین مزایای این درمان این است که بهطور مستقیم به ترمیم ناحیه آسیبدیده دیسک کمک میکند و از نیاز به جراحیهای پیچیده و پرهزینه مانند تعویض دیسک کمر جلوگیری میکند.تزریق سلولهای بنیادی باعث تحریک تولید مواد طبیعی مانند فاکتورهای رشد میشود که به تسریع روند ترمیم و بازسازی دیسک کمک میکند.این درمان بهویژه برای افرادی که از درد مزمن کمر رنج میبرند و نمیخواهند تحت جراحیهای سنگین قرار گیرند، گزینه مؤثر و کارآمد است. علاوه بر این، تزریق سلولهای بنیادی میتواند در کاهش استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب، که اغلب بهطور مداوم مصرف میشوند، کمک کند.
کاهش نیاز به جراحی
از مزایای مهم تزریق سلولهای بنیادی برای دیسک کمر این است که میتواند از نیاز به جراحیهای پیچیده و پرهزینه مانند تعویض دیسک کمر یا جراحیهای ترمیمی جلوگیری کند.
سلول درمانی دیسک کمر بهطور غیرتهاجمی عمل میکند و افراد میتوانند بدون نیاز به جراحیهای سنگین به بهبودی برسند. سلولهای بنیادی به بدن کمک میکنند که بهطور طبیعی بافتهای آسیبدیده را ترمیم کند، که در بسیاری از موارد، از جراحیهای پرهزینه و زمانبر جلوگیری میشود.
نحوه عملکرد آن در درمان آسیبهای دیسک
تزریق سلولهای بنیادی بهطور مؤثر به درمان آسیبهای دیسک کمر کمک میکند. در سلول درمانی دیسک کمر، سلولهای بنیادی از بدن خود بیمار استخراج شده و به ناحیه آسیبدیده دیسک کمر تزریق میشوند.
این سلولها بهطور طبیعی قادر به تحریک فرآیندهای ترمیمی بدن هستند. زمانی که این سلولها به دیسک آسیبدیده تزریق میشوند، باعث میشوند که بدن خود را ترمیم کرده و غضروفهای آسیبدیده یا بافتهای نرم در ناحیه دیسک کمر بازسازی شوند.

این فرآیند به کاهش درد، بهبود حرکت و انعطافپذیری مفصل کمک میکند. نحوه عملکرد تزریق سلولهای بنیادی شامل ترشح فاکتورهای رشد و پروتئینهای مختلف است که به تحریک تولید سلولهای جدید و بهبود کیفیت بافت آسیبدیده کمک میکنند. همچنین، این سلولها به کاهش التهاب و بهبود گردش خون در ناحیه آسیبدیده کمک کرده و روند ترمیم بافت را تسریع میکنند. به همین دلیل، تزریق سلولهای بنیادی از روشهای مؤثر در درمان آسیبهای دیسک کمر است.
بررسی نحوهٔ عملکرد تزریق سلولهای بنیادی در دیسک کمر
تزریق سلولهای بنیادی در دیسک کمر با دو مکانیسم اصلی کار میکند: ۱) اثر «پاراکراین» یعنی ترشح فاکتورهای رشد و سیتوکینهای ضدالتهاب که محیط دیسک را به سمت ترمیم سوق میدهد، ۲) تقویت فعالیت سلولهای بومیِ دیسک برای ساخت اجزای ماتریکس (مانند پروتئوگلیکان) که به آبگیری و ارتفاع دیسک کمک میکند. جمع این اثرها میتواند دردِ دیسکوژنیک را پایین بیاورد و عملکرد را بهتر کند، هرچند میزان پاسخ بین افراد متفاوت است. مرور نظاممندِ ۲۰۲۳ نشان داده است که تزریق MSC (سلولهای بنیادی مزانشیمی) در بیماران مبتلا به دژنراسیون دیسک، کاهش درد و بهبود عملکرد را در بازههای کوتاهمدت تا میانمدت گزارش کرده است.
Frontiers
+1
مراحل درمان چگونه پیش میرود؟
استخراج و آمادهسازی سلولها: رایجترین روش، برداشت مغزِ استخوان یا بافت چربی خودِ بیمار است؛ سپس در شرایط استریل، فراکسیون حاوی MSC برای تزریق آماده میشود.
تزریق داخلدیسکی هدایتشده: تزریق بهصورت پرِکوتانه و معمولاً تحت فلوروسکوپی انجام میشود که محلول سلولی در مرکز دیسک پخش شود.
پایش و توانبخشی: بعد از تزریق، مسیرِ بازیابی با استراحت کوتاه، سپس بازگشتِ مرحلهای به ورزشدرمانی مفاصل کمر و اصلاح الگوی حرکت ادامه پیدا میکند که اثرِ ضدالتهابی–ترمیمی سلولها تثبیت شود. شواهد اخیر (کارآزماییهای فاز II–III) این مسیر را از نظر ایمنی و اثربخشی کوتاهمدت قابلقبول توصیف کردهاند، اما هنوز ناهمگونی روشها بالاست و نتایج بلندمدت باید دقیقتر روشن شود.
چرا این روش میتواند درد را کم کند؟
سلولهای بنیادی با ترشح فاکتورهای رشد، مسیرهای التهابی را مهار و ریزمحیطِ دیسک را تنظیم میکنند؛ این فرایند به کاهش شیمیتحریک عصبهای درد و بهبود هیدراسیون دیسک کمک میکند. همین تغییرات، نشستن/ایستادن طولانی و خموراستشدن را کمتر دردناک میکند. مرورهای تازه نشان دادهاند که بخشی از بیماران، بهویژه در دژنراسیون خفیف–متوسط، از کاهش درد و بهبود عملکرد سود میبرند؛ بااینحال، دامنهٔ پاسخها وسیع است و همهٔ بیماران به یک اندازه نتیجه نمیگیرند.
Frontiers
انتظارات واقعبینانه
زمان اثر: معمولاً ۶–۱۲ هفته برای بروز اثرِ بالینی اولیه نیاز است؛ تثبیت نتیجه با برنامهٔ دقیق تمرینهای کاهش کمردرد و ارگونومی همراه میشود. (استنباط بالینی بر پایهٔ کارآزماییها و مرورها)
Frontiers
+1
شدت دژنراسیون: پاسخ بهتر معمولاً در دیسکهای خفیف–متوسط دیده میشود؛ دیسکهای بسیار تخریبشده یا همراه با ناپایداری شدید، کاندیدای ایدهآل نیستند. (جمعبندی از مرورها/پروتکلهای کارآزمایی)
Open Research Europe
مقایسه با گزینههای دیگر: در برخی مطالعات، PRP داخلدیسکی نیز کاهش درد را نشان داده، هرچند نتایج یکنواخت نیستند و کیفیت شواهد متغیر است. انتخاب بین PRP، MSC یا ادامهٔ درمانِ محافظهکارانه باید بر اساس علائم، MRI و اهداف بیمار انجام شود.
PMC
+1
ایمنی و عوارض احتمالی
پروفایل ایمنیِ گزارششده برای تزریق داخلدیسکیِ MSC در کارآزماییها مناسب ارزیابی شده است؛ عوارض معمولاً خفیف و گذرا (درد موضعی، سردرد، کوفتگی) گزارش میشود و رخدادِ عارضهٔ شدید نادر بوده است. در فراتحلیلِ ۲۰۲۴ از کارآزماییهای سلتراپی، نرخ کلِ عوارض عمدتاً خفیف اعلام شد؛ بااینحال، پیگیریهای طولانیمدت هنوز محدود است و نیاز به نظارت ساختاریافته وجود دارد.
نتایج و اثربخشی سلول درمانی دیسک کمر
تزریق سلولهای بنیادی برای دیسک کمر نتایج و اثربخشی بسیار خوبی داشته است. این درمان بهویژه در مواردی که آسیب دیسک در مراحل ابتدایی است، بسیار مؤثر است. نتایج نشان دادهاند که تزریق سلولهای بنیادی میتواند باعث کاهش قابل توجه درد، بهبود حرکت مفاصل و افزایش انعطافپذیری دیسک کمر شود.
در بسیاری از بیماران، سلول درمانی دیسک کمر باعث کاهش نیاز به جراحیهای پیچیده شده و بهبودی سریعتر را برای فرد به ارمغان میآورد. علاوه بر این، اثربخشی سلول درمانی دیسک کمر در درمان دردهای مزمن کمر و آسیبهای دیسک در حال گسترش است و به مهمترین گزینههای پیشرفته درمانی تبدیل شده است
اثربخشی در کاهش درد مزمن کمر
تزریق سلولهای بنیادی بهطور مؤثری در کاهش درد مزمن کمر ناشی از آسیبهای دیسک یا فتق دیسک کمر مؤثر است.
این درمان با استفاده از توانایی سلولهای بنیادی برای بازسازی بافتهای آسیبدیده و ترمیم غضروفهای دیسک، به کاهش درد کمر کمک میکند. سلولهای بنیادی با ترشح فاکتورهای رشد، روند ترمیم بافتها را تسریع کرده و از التهاب دیسک کمر میکاهند. سلول درمانی دیسک کمر درمانی باعث کاهش نیاز به داروهای مسکن و ضد التهاب میشود و در نتیجه درد مزمن کمر بهطور مؤثری کاهش مییابد.
اثربخشی در بازسازی بافت دیسک
از مهمترین مزایای تزریق سلولهای بنیادی برای دیسک کمر، بازسازی بافت دیسک آسیبدیده است. سلولهای بنیادی قادرند بهطور مؤثر بافتهای آسیبدیده دیسک کمر را ترمیم کنند و فرآیند بازسازی غضروف را تسریع کنند.

این درمان میتواند به بهبود عملکرد دیسک، افزایش انعطافپذیری آن و جلوگیری از پیشرفت آسیبها کمک کند. با بازسازی غضروف دیسک، افراد مبتلا به مشکلات دیسک کمر میتوانند به حرکت و فعالیتهای روزمره خود بازگردند و از درد مزمن کمر رهایی یابند.
چه کسانی بهترین کاندیدِ سلولدرمانی دیسک کمر هستند؟
سلولدرمانی دیسک کمر زمانی بیشترین شانس موفقیت دارد که انتخاب بیمار دقیق انجام شود. این روش برای افرادی مناسب است که دردِ دیسکوژنیک دارند، در MRI درجات خفیف تا متوسطِ دژنراسیون دیده میشود و درمان محافظهکارانهٔ اصولی نتیجهٔ کافی نداده است. در ادامه، معیارهای بالینی و تصویربرداری، موارد منع نسبی، و فاکتورهای سبک زندگی که نتیجه را بهتر میکند آمده است.
- درد دیسکوژنیکِ مزمن: درد مرکزی کمر که با نشستن طولانی، خموراستشدن و نشستن–برخاستن تشدید میشود و با اصلاح الگوی حرکت آرامتر میشود.
- شکست درمان محافظهکارانهٔ اصولی در ۶ تا ۱۲ هفته: برنامهٔ ساختاریافتهٔ فیزیوتراپی و ورزشدرمانی مفاصل کمر، اصلاح ارگونومی، خواب و مدیریت استرس اجرا شده اما بهبود معنادار حاصل نشده است.
- علائم عصبی پایدار و غیرپیشرونده: گزگز یا بیحسی خفیف ممکن است، اما افت قدرتِ روبهبدتر، بیاختیاری یا درد تیرکشندهٔ تشدیدشونده وجود ندارد.
- هدف و انتظار واقعبینانه: تمرکز بر کاهش معنادار درد و افزایش عملکرد، نه «بازگشت دیسک به حالت اولیه».
چه کسانی کاندیدِ مناسبی نیستند؟
- قرمزپرچمها: ضعف پیشرونده، افتادن پنجه یا پاشنه، بیاختیاری ادرار یا مدفوع، تب، سابقهٔ عفونت ستون فقرات یا تروما.
- تنگی شدید کانال یا رادیکولوپاتی فشاری فعالِ شدید: ابتدا باید فشار عصبی مدیریت شود.
- دیسک بهشدت فروریخته با ناپایداری آشکار: کاهش زیاد ارتفاع دیسک همراه با لغزش قابلتوجه مهرهای.
اختلالات انعقادیِ کنترلنشده، بارداری پرخطر، مصرف مزمنِ کورتون با دُز بالا: نیاز به ارزیابی و جایگزینهای ایمنتر وجود دارد.
جمعبندی:
درمان دیسک کمر با سلول درمانی از روشهای نوین و مؤثر برای درمان دردهای مزمن کمر است. نتایج اولیه این روش نشان میدهد که تزریق سلول بنیادی میتواند به کاهش درد، بهبود حرکت و افزایش انعطافپذیری در ناحیه کمر کمک کند.
این درمان بهویژه برای بیمارانی که از دردهای مزمن دیسک کمر رنج میبرند و نمیخواهند تحت عمل جراحی قرار گیرند، گزینهای مناسب است. کلینیک دکتر امیر حسین یزدانی با استفاده از سلول درمانی دیسک کمر درمانی، به بیماران کمک میکند که از جراحیهای سنگین اجتناب کرده و به زندگی فعالتری ادامه دهند. برای مشاوره و دریافت درمانهای تخصصی، با کلینیک دکتر یزدانی تماس بگیرید.