سندرم گیلن باره gbs : بیماری گیلن باره چیست؟

سندرم گیلن باره (GBS) چیست؟

سندرم گیلن باره (Guillain-Barré Syndrome - GBS) یک بیماری نادر و جدی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به اعصاب محیطی حمله می‌کند. این حمله منجر به التهاب و آسیب به اعصاب می‌شود که در نهایت موجب ضعف عضلانی، اختلال در حرکت و گاهی اوقات فلج می‌شود. علائم این بیماری معمولاً به‌طور ناگهانی آغاز می‌شود و می‌تواند به سرعت پیشرفت کند، که در برخی موارد نیاز به درمان فوری و مراقبت‌های ویژه دارد.

علت دقیق گیلن باره هنوز مشخص نیست، اما در بسیاری از موارد، این بیماری پس از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی، مانند آنفولانزا یا عفونت‌های دستگاه گوارش، ایجاد می‌شود. به همین دلیل، در صورت مشاهده علائمی مانند ضعف عضلانی، بی‌حسی، یا سوزن‌سوزن شدن در بدن، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد تا تشخیص دقیق و درمان سریع آغاز شود.

علل سندرم گیلن باره (GBS)

علت دقیق سندرم گیلن باره همچنان نامشخص است، اما محققان معتقدند که این بیماری معمولاً به‌دنبال یک واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد می‌شود.

در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به اعصاب محیطی حمله کرده و موجب التهاب و آسیب به آن‌ها می‌شود. در بیشتر موارد، سندرم گیلن باره پس از یک عفونت ایجاد می‌شود، اما عوامل دقیق آن هنوز کاملاً مشخص نیستند.

به نقل از : mayoclinic

سندرم گیلن باره نادر است و علت دقیق آن مشخص نیست. اما دو سوم افراد مبتلا، پیش از شروع علائم گیلن باره، علائم عفونتی را در شش هفته گذشته تجربه کرده‌اند

در اینجا به بررسی علل و عوامل مؤثر در بروز سندرم گیلن باره پرداخته می‌شود:

عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

در بیشتر موارد، سندرم گیلن باره پس از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی رخ می‌دهد. این عفونت‌ها سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کنند و باعث می‌شوند که بدن به‌طور اشتباهی به اعصاب حمله کند. برخی از عفونت‌هایی که می‌توانند باعث ایجاد این بیماری شوند عبارتند از

عفونت‌های ویروسی:

1. آنفولانزا: یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی که ممکن است منجر به GBS شود.
2. زونا (هرپس زوستر): ویروس هرپس زوستر که عامل ایجاد آبله مرغان است، می‌تواند پس از فعال شدن مجدد، به اعصاب حمله کند و خطر ابتلا به GBS را افزایش دهد.
3. ویروس Epstein-Barr: ویروسی که به بیماری مونونوکلئوز یا تب غده‌ای شناخته می‌شود و می‌تواند سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار دهد.
4. HIV: ویروس نقص ایمنی انسانی که می‌تواند به سیستم عصبی آسیب بزند و باعث گیلن باره شود.

عفونت‌های باکتریایی:

1. کامپیلوباکتر: یکی از شایع‌ترین باکتری‌ها در عفونت‌های گوارشی است که می‌تواند منجر به سندرم گیلن باره شود. این باکتری به‌طور معمول باعث اسهال و مشکلات گوارشی می‌شود و در برخی موارد می‌تواند موجب حمله سیستم ایمنی به اعصاب و ایجاد گیلن باره شود.
2. مایکوپلاسما پنومونیه: این باکتری می‌تواند باعث مشکلات تنفسی و در برخی موارد سندرم گیلن باره شود.
3. باکتری‌های دیگر مانند سالمونلا، لیستریا، و سویه‌های مختلف استافیلوکوک نیز می‌توانند در برخی شرایط خطر ابتلا به GBS را افزایش دهند.

جراحی‌ها و آسیب‌های بدنی

در برخی موارد، جراحی‌های اخیر یا آسیب‌های بدنی می‌توانند به عنوان یک عامل محرک برای ابتلا به سندرم گیلن باره عمل کنند. به‌ویژه، جراحی‌هایی که نیاز به بیهوشی عمومی دارند یا به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند، می‌توانند باعث بروز این بیماری شوند. به همین دلیل، افرادی که به تازگی عمل جراحی انجام داده‌اند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به GBS قرار گیرند.

واکسن‌ها

در موارد نادر، واکسیناسیون‌ها نیز می‌توانند به عنوان یک عامل محرک برای بروز گیلن باره عمل کنند. اگرچه ارتباط بین واکسیناسیون و سندرم گیلن باره به‌طور قطعی اثبات نشده است، اما در برخی از افراد پس از دریافت واکسن‌هایی مانند واکسن آنفولانزا یا واکسن هپاتیت B، علائم گیلن باره مشاهده شده است. با این حال، این موارد نادر هستند و خطر ابتلا به GBS پس از واکسیناسیون به مراتب کمتر از خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی است که واکسن‌ها از آن‌ها پیشگیری می‌کنند.

فرم رزرو نوبت

علائم بیماری سندرم گیلن باره چیست؟

سندرم گیلن باره (GBS) یک بیماری نادر است که به سرعت پیشرفت کرده و می‌تواند به ضعف عضلانی و فلج منجر شود. علائم این بیماری معمولاً به‌طور ناگهانی آغاز می‌شود و می‌تواند به سرعت گسترش یابد. علائم شایع این بیماری عبارتند از:

ضعف عضلانی سریع و پیشرونده

یکی از علائم اصلی سندرم گیلن باره، ضعف عضلانی است که معمولاً ابتدا از پاها شروع می‌شود و سپس به دست‌ها و سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند.

این ضعف عضلانی به‌طور پیشرونده و سریع گسترش می‌یابد و می‌تواند به فلج کامل در برخی موارد منجر شود. در بیشتر بیماران، ضعف عضلانی به گونه‌ای است که در انجام فعالیت‌های ساده مانند بلند شدن از صندلی یا حرکت دادن پاها مشکل پیدا می‌کنند.

احساس سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی

افراد مبتلا به گیلن باره ممکن است احساس سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی در اندام‌ها، به‌ویژه در دست‌ها و پاها، داشته باشند. این علائم معمولاً از پایین بدن شروع شده و به بالا حرکت می‌کنند. این احساسات معمولاً پس از مدتی به ضعف عضلانی تبدیل می‌شوند.

درد عضلانی

درد عضلانی یا احساس ناراحتی در نواحی مختلف بدن، یکی دیگر از علائم رایج سندرم گیلن باره است. این درد ممکن است در نواحی مانند پاها، کمر یا گردن احساس شود و معمولاً با ضعف عضلانی همراه است.

مشکلات تنفسی

در برخی موارد شدیدتر، سندرم گیلن باره می‌تواند بر عضلات تنفسی تأثیر بگذارد و مشکلات جدی در تنفس ایجاد کند. این علائم ممکن است شامل نفس تنگی و مشکل در تنفس عمیق باشد. در چنین مواردی، بیمار نیاز به مراقبت‌های ویژه و دستگاه تنفس مصنوعی پیدا می‌کند.

اختلال در بلع و گفتار

سندرم گیلن باره می‌تواند عضلات دهان و گلو را تحت تأثیر قرار دهد که به مشکلاتی مانند بلع دردناک و مشکل در صحبت کردن منجر می‌شود. این علائم معمولاً در مراحل پیشرفته بیماری بروز می‌کنند.

تغییرات در فشار خون و ضربان قلب

برخی بیماران مبتلا به گیلن باره ممکن است با نوسانات فشار خون یا ضربان قلب مواجه شوند. این تغییرات می‌توانند ناشی از مشکلات در سیستم عصبی خودمختار بدن باشند.

ضعف عمومی و خستگی

در برخی بیماران، ضعف عمومی بدن و احساس خستگی شدید بدون دلیل مشخص می‌تواند از علائم اولیه سندرم گیلن باره باشد. این علائم ممکن است پیش از ضعف عضلانی عمده ظاهر شوند.

مشکلات هماهنگی و تعادل

در موارد شدیدتر، گیلن باره می‌تواند باعث مشکلات در هماهنگی حرکات و تعادل شود. این مشکل می‌تواند باعث زمین خوردن بیمار یا مشکل در انجام حرکات دقیق شود.

سندرم گیلن باره چگونه تشخیص داده می شود؟

در سندرم گیلن باره که یک بیماری عصبی است، تاریخچه بیمار ابتدا توسط  متخصص به تفصیل مورد سؤال قرار می گیرد. سپس معاینه جسمی و عصبی انجام می شود. از آزمایشات آزمایشگاهی و آزمایشات الکتروفیزیولوژیکی برای کمک به تشخیص استفاده می شود.

این روش ها شامل الکترومیوگرافی ، به اختصار EMG است. در این روش ، میزان هدایت عصب ، دیمیلیناسیون  یعنی آسیب میلین معروف به غلاف عصبی ، آسیب آکسون ، آسیب عصبی و بلوک های هدایت کننده زیر سوال می رود.

مایع مغزی نخاعی گرفته شده توسط سوراخ کمر مورد بررسی قرار می گیرد. میزان پروتئین و سلول های موجود در مایع ارزیابی می شود. پس از ارزیابی وضعیت بیمار ، تشخیص توسط متخصص انجام می شود و درمان مناسب ترتیب می یابد.

مشاوره رایگان

درمان سندرم گیلن باره (GBS)

درمان سندرم گیلن باره (GBS) به شدت بیماری و وضعیت بیمار بستگی دارد. این بیماری می‌تواند به‌طور ناگهانی پیشرفت کرده و مشکلات جدی برای بیمار ایجاد کند. درمان‌ها معمولاً برای کاهش شدت علائم، تسریع در بهبودی و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر طراحی شده‌اند. در ادامه، به روش‌های اصلی درمان سندرم گیلن باره پرداخته می‌شود:

پلاسمافرزیس (Plasmapheresis)

پلاسمافرزیس یکی از درمان‌های موثر برای GBS است که در آن پلاسمای خون بیمار از بدن خارج شده و دوباره با پلاسماهای سالم جایگزین می‌شود.

این فرآیند به کاهش حمله سیستم ایمنی به اعصاب کمک کرده و می‌تواند التهاب را کاهش دهد. پلاسمافرزیس معمولاً در مراحل اولیه بیماری انجام می‌شود تا به کاهش سرعت پیشرفت بیماری و تسریع بهبودی کمک کند.

ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg)

در درمان ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg)، ایمونوگلوبولین‌های مشتق شده از خون انسان به بیمار تزریق می‌شود. این درمان سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و التهاب را کاهش می‌دهد. IVIg در اغلب موارد به عنوان درمان اصلی برای GBS استفاده می‌شود و می‌تواند به کاهش آسیب به اعصاب و سرعت بخشیدن به بهبود بیمار کمک کند.

فیزیوتراپی

پس از تثبیت وضعیت بیمار، فیزیوتراپی یکی از مراحل حیاتی درمان سندرم گیلن باره است. این درمان برای بازسازی قدرت عضلانی و بهبود حرکت مفاصل بسیار ضروری است. فیزیوتراپی شامل تمرینات خاصی برای تقویت عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری و بازگشت به فعالیت‌های روزمره می‌باشد.

فیزیوتراپیست‌ها به بیمار کمک می‌کنند تا عضلات ضعیف شده را تقویت کرده و مشکلات حرکتی را به حداقل برسانند.

مراقبت‌های ویژه

در موارد شدید، به‌ویژه زمانی که مشکلات تنفسی یا نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی پیش می‌آید، بیمار باید تحت مراقبت‌های ویژه قرار گیرد. در این حالت، بیمار ممکن است نیاز به تهویه مکانیکی برای کمک به تنفس داشته باشد، به‌ویژه اگر ضعف عضلانی بر عضلات تنفسی تأثیر گذاشته باشد.

این مراقبت‌ها معمولاً در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) انجام می‌شود و شامل نظارت دقیق بر عملکرد تنفسی و دیگر علائم حیاتی بیمار است.

فرم رزرو نوبت

جمع‌بندی

سندرم گیلن باره (GBS) یک بیماری نادر و جدی است که باعث حمله سیستم ایمنی به اعصاب محیطی و ایجاد ضعف عضلانی می‌شود. درمان این بیماری نیاز به شناسایی سریع علائم و شروع درمان‌های تخصصی دارد. روش‌های درمانی اصلی شامل پلاسمافرزیس، ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg)، فیزیوتراپی و مراقبت‌های ویژه هستند.

برای مدیریت و درمان مؤثر این بیماری، مراجعه به یک دکتر متخصص بسیار ضروری است. در کلینیک دکتر یزدانی، بیماران مبتلا به سندرم گیلن باره تحت مراقبت‌های تخصصی قرار می‌گیرند. با استفاده از روش‌های درمانی پیشرفته مانند فیزیوتراپی و پیگیری دقیق وضعیت بیمار، کلینیک دکتر یزدانی می‌تواند به بهبود وضعیت عضلات و بازگشت به فعالیت‌های روزمره کمک کند.