گرفتگی شانه،خشکی شانه: علت+درمان گرفتگی عضلات شانه و سرشانه

خشکی و گرفتگی شانه، شانه منجمد ، شانه یخ زده یا کپسولیت چسبنده، عارضه‌ای است که دامنه حرکتی شانه را محدود کرده و ایجاد درد در شانه و کتف می‌کند. ضخیم‌تر و سفت‌تر شدن بافت‌های موجود در مفصل شانه، به مرور زمان باعث ایجاد بافت اسکار می‌شود. در نتیجه، مفصل شانه فضای کافی نخواهد داشت تا بتواند به درستی بچرخد. شایع‌ترین علائم این عارضه عبارتند از ورم، درد و خشکی. افراد بین 40 تا 60 سال بیش از سایرین به این عارضه دچار می‌شوند. از مشکلات دیگر شانه میتوان افتادگی شانه نام برد.

فیلم شانه منجمد (شانه یخ زده):

علائم خشکی و گرفتگی شانه چیست

اولین نشانه‌ای که بیمار را از وجود این عارضه آگاه می‌کند، شروع درد شانه چپ و راست است.‌ درد باعث محدود شدن دامنه حرکتی می‌شود. هر چه حرکت شانه کمتر می‌شود خشکی آن بیشتر می‌شود. طولی نمی‌کشد، که بیمار متوجه می‌شود دیگر نمی‌تواند شانه‌اش را مانند قبل حرکت دهد. دست دراز کردن برای اشیاء موجود در یک قفسه مرتفع دشوار و گاهی غیرممکن می‌شود. با شدت گرفتن عارضه دیگر فرد نمی‌تواند امور روزانه‌ای که مستلزم حرکت دادن شانه هستند، مثل لباس پوشیدن، را انجام دهد.

علت خشکی و گرفتگی شانه چیست؟

افرادی که از نظر هورمونی نامتعادلند، دیابت دارند یا سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده، مستعد التهاب مفصل و خشکی شانه هستند. بی‌تحرکی طولانی مدت به دلیل آسیب‌دیدگی، بیماری یا جراحی نیز افراد را نسبت به التهاب و چسبندگی‌ها، که نوارهایی از بافتی سفت شده هستند، آسیب‌پذیر می‌کند. در موارد جدی این عارضه، بافت اسکار تشکیل می‌شود، که این دامنه حرکتی را شدیداً محدود می‌کند. معمولاً، این عارضه در طول 2 تا 9 ماه شکل گرفته و بروز می‌کند.

چه کسانی در خطر ابتلا به خشکی و گرفتگی شانه قرار دارند؟

خشکی شانه اکثراً در میانسالان بروز کرده و بیشتر بین زنان شایع است.

احتمال ابتلای دیابتی‌ها به این عارضه سه برابر دیگران است.

سایر افراد در خطر عبارتند از:

• افرادی که بعد از یک آسیب‌دیدگی یا جراحی مجبورند برای مدتی طولانی از آویز دست (اسلینگ) استفاده کنند.
• افرادی که به خاطر جراحی یا سکته‌ای که اخیراً داشته‌اند مجبورند برای مدتی طولانی بی‌حرکت بمانند.
• افراد مبتلا به اختلالات تیروئید.

خشکی و گرفتگی شانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر در شانه خود احساس درد و خشکی می‌کنید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با یک معاینه دامنه حرکتی‌تان را ارزیابی می‌کند. او از شما خواهد خواست تا حرکاتی مانند لمس کردن شانه دیگرتان را انجام دهید و با مشاهده عملکردتان دامنه‌ حرکتی‌تان را اندازه‌گیری می‌کند.

گاهی اوقات انجام چند تست هم ضروری می‌شود. ممکن است پزشک یک ام‌آرآی انجام دهد تا مطمئن شود دچار پارگی رتاتور کاف یا سایر آسیب‌ها نشده‌اید. عکس رادیولوژی‌ نیز گرفته می‌شود تا از نظر آرتروز شانه یا سایر ناهنجاری‌ها چک شوید. البته ممکن است به عکس رادیولوژی رنگی نیاز باشد که در این صورت قبل از گرفتن عکس یک ماده رنگی به مفصل شانه تزریق می‌شود تا پزشک ساختار مفصل را بهتر ببیند.

درمان خشکی و گرفتگی شانه چگونه است؟

شما می‌توانید شانه یخ‌زده ( خشکی شانه ) را درمان نکنید، اما ممکن است درد و خشکی تا سه سال باقی بماند. در کلینیک دکتر یزدانی برای سرعت بخشیدن به بهبودتان ترکیبی از موارد زیر انجام خواهد شد:

• فیزیوتراپی
• داروها
• مراقبت‌های خانگی
• دستکاری مفصل تحت بی‌حسی یا بیهوشی عمومی

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی معمول‌ترین درمان شانه منجمد است. در اینجا هدف درمان، کشش دادن به مفصل شانه و بازگرداندن دامنه حرکتی از دست رفته است. برای بهبودی، به چند هفته تا 9 ماه فیزیوتراپی نیاز است. علاوه بر این، انجام یک برنامه ورزشی خانگی که شامل تمرینات دامنه حرکتی آرام می‌شود نیز ضروری خواهد بود. اگر بعد از انجام منظم تمرینات روزانه به مدت شش ماه پیشرفتی مشاهده نکردید، بهتر است با پزشکتان در مورد سایر گزینه‌ها صحبت کنید.

7 تمرین (ورزش) کششی و قدرتی برای خشکی و گرفتگی شانه

معمولاً تمرینات کششی و ورزش برای درد شانه مهمترین بخش درمان شانه یخ زده هستند. همیشه، قبل از انجام تمرینات شانه‌تان را گرم کنید. بهترین راه برای انجام این کار گرفتن یک دوش یا حمام آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه است. می‌توانید از یک پد گرمکن مرطوب یا یک حوله مرطوب گرم شده در مایکروویو نیز استفاده کنید، البته ممکن است به اندازه روش اول مؤثر نباشد. در هنگام انجام تمرینات زیر، کشش را تا حدی انجام دهید که بدن تحت فشار قرار بگیرد، نه تا حد احساس درد.

کشش پاندولی (آونگ)

اول این تمرین را انجام بدهید. شانه‌هایتان را شل کنید. بایستید و کمی به جلو خم شوید، طوری که دست متصل به شانه آسیب‌دیده آویزان شود. دست را از بازو به صورت دایره کوچکی (به قطر حدوداً 30 سانتی‌متر) بچرخانید. این حرکات را روزانه 10 بار در هر جهت انجام دهید. با بهبود علائمتان، قطر چرخش را افزایش دهید، اما هرگز برای انجام این حرکت از زور استفاده نکنید. هر وقت برای سخت‌تر کردن تمرین آماده بودید، با نگاه داشتن یک وزنه سبک (5/1 تا 5/2 کیلوگرم) در دست آسیب‌دیده، کشش را افزایش دهید.

حرکت کششی با کمک حوله

یک سر یک حوله یک متری را پشت کمرتان نگه‌دارید و با دست دیگر سر دیگر حوله را بگیرید. حوله را افقی نگه‌دارید. با استفاده از دست سالم دست آسیب دیده را بالا بکشید تا تحت کشش قرار بگیرد. همچنین، می‌توانید شکل پیشرفته این تمرین را با گذراندن حوله از روی شانه سالم انجام دهید. انتهای حوله را با دست درگیر نگه داشته و با دست سالم آن را به طرف پایین کمرتان بکشید. این حرکت را روزی 10 تا 20 بار انجام دهید.

راه بردن انگشتان

رو به روی دیوار، به فاصله‌ یک سوم طول یک دست از آن بایستید. نوک انگشتان دست متصل به شانه آسیب‌دیده را هم سطح پهلوی‌تان روی دیوار قرار دهید. در حالی که آرنجتان با یک زاویه قائمه خم شده، انگشتانتان را مانند عنکبوت، تا جایی به طرف بالای دیوار راه ببرید که احساس ناراحتی نکنید. باید انگشتانتان این کار را انجام دهند نه عضلات شانه‌تان. به آرامی دستتان را پایین بیاورید (در صورت نیاز، با کمک دست سالم) و این حرکت را تکرار کنید. این تمرین را روزی 10 تا 20 بار انجام دهید.

کشش در عرض بدن

به حالت ایستاده یا نشسته، با استفاده از دست سالم آرنج دست آسیب‌دیده بالا ببرید و آن را از عرض بدن رد کنید، در همین حال با اعمال فشاری ملایم شانه را کشش دهید. 15 تا 20 ثانیه حالت کشش را نگه‌دارید. این حرکت را روزی 10 تا 20 بار انجام دهید.

کشش زیر بغل

با دست سالم، دست آسیب‌دیده را بلند کرده و روی قفسه‌ای هم‌ سطح سینه خود قرار دهید. به آرامی زانوها را خم کنید، تا زیر بغلتان باز شود. خم زانوها را کمی بیشتر کنید تا کشش ملایمی به زیر بغل وارد شود، سپس زانوها را صاف کنید. با هر بار خم کردن زانو کمی کشش را بیشتر کنید، اما نباید از زور استفاده کنید. این حرکت را روزی 10 تا 20 بار انجام دهید.

تمرینات قدرتی را شروع کنید

اگر دامنه حرکتی‌تان بهتر شده، تمرینات تقویت کننده روتاتور کاف را شروع کنید. حتماً، اول شانه را گرم کنید و بعد از تمرینات کششی تمرینات قدرتی را انجام دهید.

چرخش به بیرون

کش مخصوص تمرین را بین دو دستتان نگه‌دارید، طوریکه آرنج‌هایتان به حالت 90 درجه خم شده و نزدیک به پهلویتان قرار بگیرند. ساعد دست آسیب‌دیده را 5 تا 7 سانتی‌متر به طرف بیرون بچرخانید و پنج ثانیه نگه‌دارید. این حرکت را روزی 10 تا 15 بار انجام دهید.

چرخش به داخل

نزدیک یک در بسته بایستید و یک سر کش را دور دستگیره در بیندازید. سر دیگر کش را با دست آسیب‌دیده نگه‌دارید، طوری که آرنجتان یک زاویه 90 درجه داشته باشد. کش را 5 تا 7 سانتی‌متر به طرف بدنتان بکشید و پنج ثانیه نگه‌دارید. این حرکت را روزی 10 تا 15 بار انجام دهید

داروها برای خشکی و گرفتگی شانه

پزشک برای درمان درد و کاهش التهاب مفصلتان، یک داروی ضدالتهاب مثل آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را تجویز می‌کند. یک تزریق استروئید هم می‌تواند به مشکل شانه‌تان کمک کند.

مراقبت‌های خانگی

قرار دادن یک کیسه یخ روی شانه چند بار در روز و هر بار به مدت 15 دقیقه به کاهش درد کمک می‌کند. اگر با یک فیزیوتراپ کار می‌کنید، می‌توانید تمرینات فیزیکی تجویز شده را در خانه انجام دهید. فیزیوتراپ شما را در مورد تمریناتی که باید انجام دهید، تعداد دفعاتی که باید آن‌ها را انجام دهید و اینکه چه موقع باید فشار بیشتری به خودتان بیاورید، راهنمایی می‌کند. اکثر افراد می‌توانند بدون نیاز به جراحی شانه یخ‌زده خود را درمان کنند.

دستکاری تحت بیهوشی

به شما داروی خواب‌آور داده می‌شود. سپس پزشک به آرامی شانه شما را حرکت می‌دهد. دستکاری باعث رفع سفتی شانه‌تان شده و دامنه حرکتی‌تان را بهبود می‌دهد. اگر سایر درمان‌ها جواب ندادند می‌توان از این روش استفاده کرد.

جراحی

اگر فیزیوتراپی جواب نداد می‌توان از جراحی استفاده کرد. برای جراحی دو گزینه وجود دارد، یکی اینکه شانه تحت بیهوشی عمومی دستکاری شده و در تمام دامنه حرکتی‌اش حرکت داده می‌شود تا چسبندگی‌ها از هم باز شوند. گزینه دیگر جراحی آرتروسکوپیک است که در آن یک برش کوچک در شانه ایجاد شده و با کمک دوربینی به نام آرتروسکوپ بافت اسکار آزاد برداشته می‌شود.

جراحی با ریسک همراه است، بنابراین بهتر است پیش از هر اقدامی با پزشکتان مشورت کنید. بعضی افراد بعد از انجام سایر درمان‌ها باز هم دچار درد یا خشکی بوده و یا اینکه تحمل درد فیزیوتراپی را ندارند.

در طولانی مدت چه چیزی را می‌توان انتظار داشت؟

اکثر افراد بدون درمان ظرف دو سال بهبود می‌یابند. فیزیوتراپی و مسکن‌ها به این فرایند سرعت می‌دهند. بعد از جراحی نیز، برای جلوگیری از عود کردن عارضه باید تا چند ماه انجام تمرینات فیزیوتراپی ادامه یابد.

چگونه می‌توان از شانه یخ‌ زده جلوگیری کرد؟

درمان زود هنگام مانع از بدتر شدن عارضه می‌شود. در مبتلایان به دیابت، مدیریت صحیح این بیماری احتمال بروز خشکی شانه را کاهش می‌دهد.

اگر از درد بازو و شانه هنگام خواب رنج می برید مقاله مربوطه را مطالعه فرمایید.