آرنج گلف بازان یا گلف البو : درمان، علائم و علت
آرنج گلف بازان یا گلف البو : درمان، علائم و علت
آرنج گلف بازان یا گلف البو و در اصطلاح پزشکان اپیکوندیلیت داخلی با درد و التهاب تاندونهای متصل کننده ساعد به آرنج همراه است. مرکز درد بر روی برجستگی استخوانی بخش داخلی آرنج واقع است و گاهی در بازو نیز منتشر میشود. این عارضه معمولاً با استراحت کردن به خوبی درمان میشود. استفاده بیش از حد و نامناسب از عضلههای ساعد که گرفتن اشیا و چرخاندن بازو و خم کردن مچ دست را ممکن میسازد، علت اصلی بروز این ناراحتی است. خم کردن، در دست فشردن یا تاب دادن مکرر دست باعث کشیدگی یا پارگی جزئی تاندونها میشود. این عارضه بر خلاف نام آن تنها گلف بازان را درگیر نمیکند، بلکه تمام افرادی را هدف قرار میدهد که حرکتهای ساعد، مچ یا دست را بارها تکرار میکنند. تنیس، بولینگ و بیسبال ورزشهایی هستند که انجام آنها احتمال ابتلا به این ناراحتی را افزایش میدهد و در واقع آرنج پرتاب کنندگان توپ بیسبال نام دیگر آرنچ گلف بازان است. به علاوه استفاده از ابزاری مانند پیچ گوشتی، چکش و شن کش یا نقاشی کردن نیز منجر به بروز این ناراحتی میشود.
علائم آرنج گلف بازان
تاندینوپاتی آرنج غالباً بازویی را تحت تاثیر قرار میدهد که بیشتر از آن استفاده میشود، برای مثال در افراد راست دست بازوی راست آسیب میبیند. علائم عبارتاند از:
- درد آرنج منتشر شونده در بالای بازو یا پایین ساعد
- ضعف ساعد
- درد ناگهانی یا به تدریج تشدید شونده
- درد هنگام انجام دادن کارهایی که مستلزم گرفتن اشیاء با دست است یا مقاومت در برابر خم کردن انگشت یا مچ دست را شامل میشود.
- درد و حساسیت به لمس روی برجستگی استخوانی (اپی کندیل)
- نقاط ماشهای در عضلههای خمکننده مچ دست
- به دشواری انجام دادن حرکتهایی که نیاز به بازوی قوی دارد، برای مثال شرکت در ورزشهایی که باید توپ را پرتاب کرد یا ضربه بک هند به توپ زد.
بعضی بیماران با علائم زیر نیز مواجه میشوند:
- خشکی و گرفتگی و درد گردن
- نشانههای تحریک عصب میانی (مدیان)
دلایل ابتلا به آرنج گلف بازان
آرنج گلف بازان پیآمد آسیب دیدگی بافت عضلانی در نقطه اتصال به استخوان بازو در آرنج است و زمانی رخ میدهد که نیروی وارد شده، بیشتر از حد تحمل بافتهای سالم باشد.
فعالیتهایی که منجر به آرنج گلف بازان میشود عبارتاند از:
- گلف
- تنیس و دیگر ورزشهایی که در آنها از راکت استفاده میشود.
- بولینگ
- فوتبال
- تیراندازی با کمان
- بیسبال
- نجاری
- لوله کشی
- شن کشی
- هر گونه فعالیتی که مستلزم گرفتن مکرر اشیاء با دست باشد.
علت ابتلا به بعضی موارد مانند آرنج گلف بازان مزمن شرایط نامناسب بافت نرم و در نتیجه به سهولت آسیب دیدن آن است. آسیب دیدگی معمولاً با التهاب همراه است که ورم و درد آرنج را به دنبال دارد.
استفاده از وسایل نامناسب، برای مثال راکت تنیس یا چوب گلف با وزن بسیار زیاد یا دارای دسته بسیار بزرگ، نیز احتمال ابتلا به آرنج گلف بازان را افزایش میدهد. تکنیک اشتباه، برای مثال حالت اندامی نامناسب هنگام ضربه زدن به توپ، نیز منجر به بروز این عارضه میشود.
علت آرنج گلف بازان مزمن
آرنج گلف بازان مزمن نشات گرفته از تغییرهای فرسایشی بافتهای عضلانی است که در اپی کوندیل داخلی قرار دارند. هر چند در گذشته علت اصلی این عارضه التهاب ناشی از استفاده بیش از حد دانسته میشد، که امروزه اشتباه بودن این باور به اثبات رسیده است.
تشخیص آرنج گلف بازان
اسکن ام آر آی یا اولتراسوند بهترین روشی است که پارگی یا التهاب تاندونها در تصاویر آنها مشخص میشود. پرتونگاری (تصویربرداری با اشعه ایکس) نیز تا حدی برای تشخیص عارضه مفید است.
مچ دست و ساعد را همزمان رو به داخل بچرخانید و خم کنید (برگرداندن دست از حالتی که کف دست رو به بالا است به حالت رو به پایین کف دست و خم کردن توامان مچ دست). چنانچه درد در محل اتصال عضلههای خم کننده (فلکسور) مچ دست روی بخش داخلی آرنج بروز یابد، نتیجهی آزمایش مثبت و شما مبتلا به عارضه آرنج گلف بازان هستید. شماری از تشخیصهای افتراقی عبارتاند از:
- التهاب بورس (بورسیت) اولکرانون یا تورم پشت آرنج
- بیماری التهابی (آرتریت) آرنج
- گیر افتادن ریشه عصبهای گردنی
- سندرم تونل رادیال: این عارضه پیآمد فشردگی عصب خلفی اینتراسئوز است و درد در فاصله دورتر است و بیشتر بخش خارجی را درگیر میکند.
- کشیدگی رباط داخلی (آرنج گلف بازان)
- منتشر شدن درد از شانه تا مچ دست
- سندرم تونل کارپ
درد ارجاعی مشابه آرنج گلف بازان
درصد قابل توجهی از بیماران مبتلا به گلف البو از درد بخش میانی آرنج رنج میبرند که در واقع ناشی از این عارضه نیست. منشأ بسیاری از موارد درد بخش میانی آرنج، در حقیقت آسیب دیدگی مهرههای گردنی است.عصب میانی نیز با کاهش دادن توانایی حرکتی عصبی منجر به بروز علائمی مشابه به آرنج گلف بازان میشود.
عاملهای خطر آرنج گلف بازان
- گلف بازان به این عارضه مبتلا میشوند. بااین حال هر گونه حرکت مکرر دست که توام با گرفتن اشیا باشد، منجر به بروز این ناراحتی میشود.
- این ناراحتی در هر سنی بروز مییابد، اما اکثر بیماران در بازه سنی 35 تا 50 سال قرار دارند.
- همان گونه که انتظار میرود، اثرهای جانبی معمولاً با استفاده بیش از حد از یک دست ارتباط دارد، بااین حال ممکن است بازوی دیگر که چندان مورد استفاده قرار نمیگیرد نیز دردناک شود. میزان شیوع آرنج گلف بازان در میان مردان و زنان یکسان است.
درمان آرنج گلف بازان
کلینیک تخصصی دردهای ستون فقرات و مفاصل منحصراً به رفع مشکلات این بخش مهم بدن میپردازد. هدف اصلی ما این نیست که علائم را با دارو سرکوب کنیم، بلکه ریشه عارضههای بیمار را جستجو میکنیم و راهحل مناسب و دائمی را برای درمان آن ارائه میدهیم. نخستین گام برای یافتن یک روش درمان کارآمد، گوش سپردن به بیمار و مطرح کردن پرسشهایی دقیق درباره سابقه پزشکی و سپس معاینه بیمار به منظور مرتبط ساختن نتایج معاینه با شرح حال بیمار و همچنین انجام آزمایشهایی است که میتواند در یافتن روش درمان مناسب راهگشا باشد.
متخصص فیزیوتراپی بیمار را از روشهای درمانی مناسب آگاه میکند.
- توانبخشی:متحرک سازی (موبیلیزاسیون) مفصلهای گردن و آرنج، درمان با برق، باندپیچی برای محافظت از بازو، کشش عضله، متحرک سازی عصبی، ماساژ و تقویت از روشهای درمان آرنج گلف بازان با فیزیوتراپی محسوب میشود.
- فیزیوتراپی ـ اولتراسوند:سودمندی فیزیوتراپی برای مدیریت کوتاه مدت و بلند مدت آرنج تنیس بازان به اثبات رسیده است. از اهداف اصلی فیزیوتراپی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش درد آرنج
- تسهیل ترمیم بافت
- بازیابی دامنه حرکتی و عملکرد طبیعی مفصل
- برگرداندن الگوهای حرکتی، قدرت و طول عضله به حالت طبیعی
- به حالت طبیعی برگرداندن نورودینامیک بالاتنه
- به حالت طبیعی برگرداندن عملکرد مفصل گردن
- درمان با لیزر
- تزریق کورتیزون
- طب سوزنی یا سوزن زدن خشک
- الکتروتراپی (درمان با برق) و مدالیتههای موضعی
- درمان دارویی:مصرف مسکنهایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسین درد را آرام میکند، البته بیمار نباید روزانه بیش از 4000 میلی گرم استامینوفن مصرف کند.
- گرم کردن آرنج آسیب دیده و قرار دادن یخ بر روی آن
- ماساژ بافت نرم
- یوگا
- بریس یا بازوبند طبی:استفاده از بازوبند طبی مخصوص درمان آرنج گلف بازان، که در اصل بریس تنیس است که روی سمت مخالف آرنج بسته میشود، میتواند مفید باشد. بیمار میتواند هنگام کار یا ورزش از بازوبند یا باندپیچی استفاده کند. بازوبند باید به گونهای بسته شود که بخش نرم دارای محافظ آن روی عضلههای ساعد، حدود 10 سانتی متر بالاتر از نوک استخوان آرنج قرار گیرد. بیمار معمولاً حدود 6 هفته از بازوبند استفاده میکند. بستن آتل (اسپلینت) که مانع از حرکت ساعد میشود، به هیچ وجه توصیه نمیشود.
تمرینهای مخصوص آرنج گلف بازان
- تمرینهای تقویتی
- تمرینهای استاتیک را باید در مراحل اولیه و پیش از شروع تمرینهای دربرگیرنده حرکت انجام داد.
- تمرینهای دینامیک: هر زمان که بیمار بتواند تمرینهای استاتیک را چند روز به طور کامل و بدون درد انجام دهد، میتواند تمرینهای تقویتی دینامیک را شروع کند.
- خم کردن مچ دست: این تمرین برای عضلههای آسیب دیده در اثر ابتلا به آرنج گلف بازان بسیار مفید است. بیمار برای انجام این حرکت میتواند از وزنه، کش یا میله لاستیکی مخصوص این تمرین استفاده کند. این حرکت را میتوان تحت نظارت متخصص فیزیوتراپی یا به تنهایی انجام داد
- تمرینهای کششی
- تمرینهای انعطاف پذیری برای افزایش قدرت و توانایی حرکتی بازو مفید است. به فاصله طول بازو از دیوار به گونهای بایستید که بازوی دردناک نزدیک دیوار باشد. کف دست را به شکلی روی دیوار بگذارید که نوک انگشتان رو به پایین باشد. فشار ملایمی را به دست وارد کنید، 30 ثانیه در این حالت بمانید و این حرکت را 3 بار تکرار کنید. این حرکت کششی را هر روز انجام دهید.
- در جایی بنشینید که تکیه گاهی به بلندی شانه در نزدیکیتان باشد. پشت دست باید رو به کف زمین و دست باید از تکیه گاه آویزان باشد. در ابتدا آرنج را خم کنید، که با درد کمتری همراه است، سپس سعی کنید آرنج را صاف نگه دارید. وزنهای یک پوندی را با دست سمت آسیب دیده بگیرید و دست را با وزنه به سمت بدن بالا ببرید. در طول انجام این حرکت باید بازو را صاف روی تکیه گاه نگه دارید.
مفید بودن بازوبند طبی آرنج تنیس بازان برای بیماران مبتلا به آرنج گلف بازان
بازوبند مخصوص درمان آرنج تنیس بازان یا گلف البو اثر چشمگیری برای درمان هر دو عارضه آرنج تنیس بازان و گلف بازان دارد. بازوبند در چنین مواردی نیروهای تنشزا را پخش و از ساختارهای آسیبدیده دور میکند.
پیشگیری از آرنج گلف بازان
سلامت آرنج در گرو سلامت مفصل مچ دست و شانه و قوی بودن عضلههای اطراف استخوان کتف و بازو است؛ چرا که عضلههای قوی، بار روی عضلههای کوچکتر ساعد را کاهش میدهد.
با رعایت نکتههای زیر میتوان از کشیدگی و استفاده بیش از حد آرنج و ساعد جلوگیری کرد:
- چند بار استراحت کردن در طول انجام فعالیتهایی که حرکتهای کششی مچ دست و دست را ایجاب میکند.
- پرهیز از بلند کردن اشیاء با بازوی کشیده یا محدود کردن این حرکت
- کاهش حرکتهای مستلزم گرفتن اشیا و چنگ زدن به آنها و در نتیجه پایین آوردن میزان کشش و فشار
- خودداری از خم کردن یا کشش بیش از حد
- بلند کردن وزنه در حالتی که آرنج در حالت نیمه خمیده است. هنگام انجام این حرکت حتماً از بازوبند استفاده کنید.
- سطح گیرایی ابزار را با پوشیدن دستکش یا روکش کردن آنها افزایش دهید. دور چکش را به خوبی بپوشانید تا فشار و نیروی کمتری به بازو و آرنج وارد شود. ابزار سنگین را با دو دست نگه دارید.
- دور چوب گلف را با نوار مخصوص بپوشانید.
نکته کلیدی پیشگیری از ابتلا به آرنج گلف بازان پرهیز از استفاده بیش از حد و نامناسب است. چنانچه هنگام انجام هرگونه فعالیت با درد آرنج مواجه شدید، فعالیت را پیش از تشدید درد متوقف کنید.
نویسنده : دکتر یزدانی، متخصص طب فیزیکی
* - لطفا نظر خود را در خصوص این مقاله بیان بفرمایید: