درمان دنبالچه با انگشت

درمان دنبالچه با انگشت یکی از روش‌های موثر در درمان دردهای ناحیه دنبالچه است که توجه بسیاری از متخصصان پزشکی را به خود جلب کرده است. این روش غیرجراحی به ویژه برای افرادی که از درد مزمن در ناحیه دنبالچه رنج می‌برند و نمی‌خواهند تحت عمل جراحی قرار گیرند، مناسب است.

در این درمان، فشار و ماساژ دقیق در ناحیه دنبالچه با استفاده از انگشت، به تسکین درد و بهبود گردش خون در این ناحیه کمک می‌کند. علاوه بر این، این روش می‌تواند باعث آزادسازی فشار و تنش‌های عضلانی شود که منجر به کاهش درد و تسریع روند بهبودی می‌شود. این درمان به‌طور خاص برای افرادی که دچار ضربه‌های خفیف یا مزمن به دنبالچه شده‌اند، موثر است و در بسیاری از موارد می‌تواند نیاز به درمان‌های پرهزینه‌تر یا جراحی را کاهش دهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد راه‌های پیشگیری از دردهای مزمن و روش‌های مدیریت آن، می‌توانید به نکات مهم برای پیشگیری از دردهای مزمن مراجعه کنید.

در این مطلب به درمان درد دنبالچه با انگشت و ماساژ در خانه می پردازیم روش ها و راهکار های درمانی و پیشگیری از این درد را بررسی میکنیم.

دنبالچه چیست؟

دنبالچه یا ککسیس (Coccyx) یک استخوان کوچک است که در انتهای ستون فقرات قرار دارد. این استخوان از سه تا پنج مهره به هم پیوسته تشکیل می‌شود و در واقع نوعی باقی‌مانده از دم در بدن انسان محسوب می‌شود. دنبالچه به‌عنوان نقطه تکیه‌گاه بدن عمل می‌کند و فشار زیادی را هنگام نشستن به ویژه روی سطوح سخت تحمل می‌کند. به همین دلیل است که درد در این ناحیه می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد، چرا که هر حرکت یا نشستن می‌تواند فشار زیادی به آن وارد کند.

نقش دنبالچه در بدن انسان به‌ویژه در حفظ تعادل و فراهم آوردن پشتیبانی برای اندام‌های تحتانی بسیار مهم است. این استخوان به‌طور غیرمستقیم در کنترل حرکات لگن و حتی در برخی از حرکات عضلات نقش دارد. برای همین است که درد در این ناحیه می‌تواند به‌شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

به‌طور کلی، دنبالچه (به‌انگلیسی: coccyx) یک ساختار مثلثی شکل است که در پایین ستون فقرات و در ادامه استخوان مردمکی قرار دارد. این ساختار به عنوان بخشی از استخوان تحتانی تشکیل می‌شود. دنبالچه در واقع نشانگر باقیمانده دم در آناتومی بدن است و به همین دلیل برخی معتقدند که عبارت دنبالچه (به‌انگلیسی: tail bone) به این بخش اطلاق می‌شود. البته نظریات دیگری نیز وجود دارد که نام انگلیسی آن از یک کلمه یونانی به معنای پرنده‌ای که منقارش به سمت پایین است، مشتق شده است.

بسته به توسعه فیزیکی و تناسب بدنی شخص، دنبالچه می‌تواند از سه تا پنج استخوان مختلف تشکیل شود که به وسیله مفاصل صلب ، نیمه صلب یا رباط‌های شبیه به دیسک به یکدیگر وصل شده‌اند. در گذشته به طور متفاوت فکر می‌شد، اما مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که دنبالچه یک استخوان جامد نیست و دارای حرکت محدودی بین استخوان‌ها است که توسط مفاصل الیافی و رباط‌ها اتفاق می‌افتد.

دنبالچه در واقع از طریق مفصل ساکروکوکسی به استخوان ساکروم متصل می‌شود. به طور کلی، می‌توان گفت که معمولاً حرکت محدودی بین دنبالچه و استخوان خارجی وجود دارد. دنبالچه معمولاً همراه با حرکت لگن و پاها کمی به جلو یا عقب حرکت می‌کند. برای مثال، زمانی که فرد می‌نشیند یا ایستاده است، استخوان‌های تشکیل دهنده لگن اندکی به سمت خارج و داخل می چرخد تا بهتر بتوانند به تعادل بدن کمک کنند و آن را حمایت کنند.

علل درد گرفتن دنبالچه 

همانطور که اشاره شد، دنبالچه از سه تا پنج استخوان یا مهره که به هم متصل شده‌اند تشکیل شده است و در زیر استخوان خارجی و در ادامه ستون فقرات قرار دارد. همچنین، چندین تاندون، ماهیچه و رباط نیز به آن متصل می‌شوند. هر دو استخوان دنبالچه و ایسکیال، که بخش پایینی لگن را تشکیل می‌دهند، در واقع قسمت‌هایی هستند که وزن بدن را در هنگام نشستن تحمل می‌کنند.در حالت نشسته، دنبالچه نه تنها به سمت پایین خم می‌شود، بلکه به طور غیرطبیعی و بیش از حد نیز انحنا می‌کند، که در نتیجه باعث وجود درد شدید و ناراحت‌کننده می‌شود. درد دنبالچه می‌تواند از یک درد مبهم تا دردی شدید شبیه به ضربه خنجر و متغیر باشد و ممکن است به مدت هفته‌ها، ماه‌ها یا گاهی بیشتر نیز ادامه داشته باشد.

به طور کلی، سه عامل ممکن است باعث بروز درد دنبالچه در افراد شود و به عنوان پاسخ مناسب به سوال چرا دنبالچه درد می‌گیرد؟ مطرح شوند:

• تروماهای خارجی: این شامل آسیب دیدگی، شکستگی و تمدید دنبالچه ناشی از ضربه‌ها یا صدمات بدنی به دنبالچه است.
• تروماهای داخلی: در این حالت، ضربه یا فشاری که ناشی از عوامل مانند زایمان سخت یا نشستن طولانی مدت روی سطحی باریک و سفت است، به دنبالچه وارد می‌شود و منجر به درد شدید می‌شود.
• عوامل دیگر: عفونت، تورم و تشکیل تومور نیز می‌توانند عواملی باشند که درد دنبالچه را به همراه داشته باشند.

درمان دنبالچه

1. درمان سنتی برای جا انداختن دنبالچه

در طب سنتی، معمولاً برای درمان جا انداختن دنبالچه از روش‌های طبیعی مانند حجامت، زالو درمانی و دست‌کاری‌های دستی استفاده می‌شود. این روش‌ها به بازگشت استخوان به وضعیت طبیعی‌اش کمک می‌کنند و خون‌رسانی به ناحیه آسیب‌دیده را افزایش می‌دهند. همچنین گیاهان دارویی خاص مانند آویشن یا زنجبیل ممکن است برای تسکین درد و التهاب استفاده شوند.

۲. درمان با بادکش

بادکش درمانی به عنوان یکی از روش‌های درمانی سنتی، با استفاده از ایجاد خلا روی پوست، به تسکین درد کمک می‌کند. این روش باعث افزایش گردش خون در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود و به بازگشت دنبالچه به موقعیت طبیعی خود کمک می‌کند. بادکش‌های گرم مخصوصاً برای درمان دردهای استخوانی و عضلانی بسیار مفید هستند.

۳. ورزش و حرکات کششی برای جا انداختن دنبالچه

ورزش‌های مخصوص و حرکات کششی می‌توانند به بازگشت دنبالچه به موقعیت طبیعی کمک کنند. این تمرینات شامل حرکت دادن آرام استخوان دنبالچه، کشش‌های عضلات اطراف ناحیه کمر و پایین کمر، و تقویت عضلات شکم و کمر است. این نوع حرکات به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک می‌کنند.

۴. درمان در خانه

در خانه می‌توانید از روش‌هایی مانند استراحت، کمپرس سرد یا گرم، و نشستن صحیح برای کاهش فشار بر دنبالچه استفاده کنید. استفاده از یک بالش مناسب یا بالش‌های مخصوص کمر برای نشستن می‌تواند به کاهش فشار وارد بر ناحیه دنبالچه کمک کند. همچنین، باید از نشستن طولانی مدت روی سطوح سخت خودداری کنید.

۵. درمان با دست (جابجایی دستی)

در برخی موارد، متخصصین فیزیوتراپی یا پزشکان می‌توانند با استفاده از دست‌کاری دستی (manipulation) به جابجایی دنبالچه بپردازند. این روش نیاز به مهارت خاصی دارد و باید توسط یک حرفه‌ای انجام شود. در این روش، متخصص به آرامی و با تکنیک‌های خاص دنبالچه را به موقعیت طبیعی خود برمی‌گرداند.

۶. درمان با روغن‌ها برای جا انداختن دنبالچه

استفاده از روغن‌های طبیعی می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. برخی از روغن‌های موثر برای درمان درد دنبالچه عبارتند از:

• روغن زیتون: با خواص ضدالتهابی خود، می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند.
• روغن نعناع: باعث کاهش التهاب و تسکین درد می‌شود.
• روغن اسطوخودوس: به آرام‌سازی عضلات و کاهش تنش کمک می‌کند.

این روغن‌ها معمولاً با ماساژ آرام روی ناحیه آسیب‌دیده اعمال می‌شوند تا جریان خون را افزایش دهند و درد را کاهش دهند.

۷. درمان با پمادها برای جا انداختن دنبالچه

پمادهای خاصی می‌توانند برای تسکین درد دنبالچه مفید باشند. این پمادها معمولاً شامل ترکیبات ضدالتهاب و مسکن هستند. برخی از پمادهای موثر عبارتند از:

• پماد کپسایسین: که به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
• پماد هیدروکورتیزون: برای کاهش التهاب و تسکین درد استفاده می‌شود.
• پماد آرنیکا: که به کاهش ورم و درد کمک می‌کند.

این پمادها باید طبق دستور پزشک و به میزان توصیه‌شده مصرف شوند.

فرم نوبت دهی

درمان دنبالچه با ماساژ

درمان دنبالچه با ماساژ به عنوان یک روش غیرتهاجمی می‌تواند به کاهش درد و تسکین التهاب ناحیه دنبالچه کمک کند و فرآیند بهبودی را تسریع نماید.

✅ مزایای ماساژ برای درد دنبالچه:

• کاهش اسپاسم عضلانی:
  عضلات اطراف دنبالچه مثل عضله گلوتئوس ماگزیموس یا عضلات کف لگن، گاهی دچار گرفتگی می‌شن که با ماساژ آرام می‌شن.

• افزایش جریان خون:
  بهبود گردش خون در ناحیه پایین کمر و لگن، باعث تسریع بهبود آسیب‌های خفیف می‌شه.

• کاهش فشار عصبی:
  اگر درد دنبالچه ناشی از تنش یا استرس عضلانی باشه، ماساژ می‌تونه درد رو کاهش بده.

👐 نحوه انجام ماساژ برای دنبالچه:

• ماساژ س طحی عضلات گلوتئال (سرینی):
  با حرکات دایره‌ای ملایم در ناحیه باسن، به ویژه اطراف دنبالچه.

• ماساژ عمقی عضلات لگنی (توسط متخصص):
  در برخی موارد، فیزیوتراپیست می‌تونه از طریق ماساژ داخلی رکتال (داخل مقعد) عضله levator ani یا عضله coccygeus رو رها کنه.

• ماساژ با ابزار ویبراتور یا گرما درمانی:
  ترکیب ماساژ با گرما یا دستگاه ویبراتور دستی در ناحیه پایین کمر می‌تونه تسکین‌دهنده باشه.

⚠️ موارد احتیاط:

• اگر درد به علت شکستگی دنبالچه، عفونت، یا تومور باشه، ماساژ ممنوعه و وضعیت باید جدی پیگیری بشه.

• حتماً قبل از ماساژ، تشخیص دقیق از پزشک یا فیزیوتراپیست بگیر.

• ماساژ داخلی فقط باید توسط متخصص باتجربه انجام بشه، چون روش بسیار حساسی‌هستش.

💡 درمان‌های مکمل کنار ماساژ:

• ورزش‌های اصلاحی کف لگن

• نشستن روی بالش حلقه‌ای یا دوناتی

• لیزردرمانی یا شاک‌ویو (در کلینیک‌های فیزیوتراپی)

• تزریق‌های ضد التهاب (مثل کورتون)

• استفاده از گرما یا پک گرم

نحوه درمان دنبالچه با انگشت 

 بطور معمول، ماساژ و دستکاری بافت نرم در عضلات و رباط‌های اطراف دنبالچه می‌تواند به کاهش درد در افرادی که از درد در استخوان دنبالچه رنج می‌برند کمک کند. درد دنبالچه در افراد به طور معمول ناشی از قرار گیری نامناسب در موقعیت‌های نشستن است.

علاوه بر این، ماهیچه‌های منقبض در این ناحیه می‌توانند فشار بیشتری بر روی رباط‌ها و مفصل ساکروکوکسیژیال (Sacroiliac) وارد کنند و تحرک آن را محدود کنند یا دنبالچه را کشند و در نتیجه درد در این ناحیه ایجاد کنند. یک روش خوب برای آموزش ماساژ دنبالچه این است که فرد در ابتدا به پشت خود بخوابد و پاها را در امتداد بدن روی زمین قرار دهد. سپس فرد می‌تواند با خم کردن یکی از زانوهای خود به سمت شکم و کشیدن آن به سمت مخالف، کشش را در بدن و ناحیه دنبالچه‌اش حس کند.

در صورتی که می‌خواهیم ماساژ را روی شخص دیگری انجام دهیم، می‌توانیم از او بخواهیم بر روی شکم خود دراز بکشد و سپس به آرامی شروع به ماساژ و دستکاری در ناحیه بین استخوان خاجی و دنبالچه کنیم تا به نوعی درمان دنبالچه با استفاده از انگشتانمان را انجام دهیم. به همین ترتیب، با انجام ماساژ و دستکاری صحیح در ناحیه دنبالچه، می‌توان به کاهش درد و راحتی بیشتر در این منطقه کمک کرد.

درمان درد دنبالچه با استفاده از انگشت می‌تواند یکی از روش‌های غیرجراحی و ساده‌ترین روش‌ها باشد. این روش عمدتاً برای تسکین درد و کاهش التهاب در ناحیه دنبالچه استفاده می‌شود. اما نباید فراموش کرد که این روش نمی‌تواند درمان دائمی برای دردهای دنبالچه باشد و تأثیرات طولانی مدت آن ممکن است محدود باشد.

روش اصلی درمان با انگشت شامل ماساژ نرم و آرامش‌بخش دنبالچه است. با استفاده از انگشتان خود، می‌توانید به آرامی و به طور کنترل شده ماساژ به ناحیه دنبالچه اعمال کنید. این ماساژ می‌تواند به کاهش التهاب، تسکین درد، و بهبود جریان خون در منطقه مورد نیاز کمک کند.

جا انداختن دنبالچه در خانه 

جا انداختن دنبالچه در خانه می‌تواند با استفاده از تمرینات و روش‌های ویژه موثر باشد. در ابتدا، باید با ماساژ نرم و آماده‌سازی عضلات در ناحیه دنبالچه شروع کرد. این ماساژ می‌تواند به کاهش تنش عضلانی و بهبود جریان خون در منطقه کمک کند. برای جابه‌جایی دنبالچه به جای خود، می‌توان از حرکات کششی و تمرینات ورزشی استفاده کرد. به عنوان مثال، تمرینی که به کمک توپ (مانند توپ تنیس) انجام می‌شود، می‌تواند بسیار مفید باشد. در این تمرین، توپ را زیر ناحیه دنبالچه قرار داده و با استفاده از فشار آرام به سمت پایین، توپ را دراز کشید. این تمرین باعث می‌شود که دنبالچه جابه‌جا شده و به موقعیت صحیح خود برگردد. البته، برای انجام این تمرین بهتر است راهنمایی یک کارشناس درمان دنبالچه را دریافت کنید تا از درستی و ایمنی انجام آن اطمینان حاصل کنید.

علاوه بر تمرینات ویژه، مهم است که در روزمره خود نیز به نکاتی توجه کنید تا جا انداختن دنبالچه در خانه را تسهیل کنید. به عنوان مثال، می‌توانید به شیوه‌های صحیح نشستن و ایستادن توجه کنید و از قرار گرفتن در موقعیت‌های نامناسبی که فشار زیادی به ناحیه دنبالچه وارد می‌کند، پرهیز کنید. همچنین، مراقبت از عضلات خود و انجام تمرینات تقویتی منظم می‌تواند در جلوگیری از جابه‌جایی نامطلوب دنبالچه و حفظ استحکام آن مفید باشد.

جراحی برای درمان درد دنبالچه 

جراحی می‌توان یک روش درمانی  برای درد دنبالچه باشد، اما قبل از تصمیم گیری برای جراحی، معمولاً سایر روش‌های غیرجراحی درمانی امتحان می‌شوند. در صورت عدم بهبود با استفاده از روش‌های غیرجراحی، کوکسیژکتومی جزئی ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، بخشی از دنبالچه برداشته می‌شود. اما باید بدانید که این روش در موارد بسیار نادر استفاده می‌شود.

همچنین، در موارد خاص و نادر، ممکن است نیاز به کوکسیژکتومی کامل و برداشتن کل دنبالچه پیش بیاید. اما نیاز به این روش نادر بوده و تصمیم درمانی بر اساس شدت درد و تأثیر آن بر کیفیت زندگی بیمار اتخاذ می‌شود.

زمان نقاهت پس از کوکسیژکتومی ممکن است چند ماه یا حتی یک سال طول بکشد. علاوه بر این، مهم است بدانید که وجود یا عدم وجود درد پس از جراحی نمی‌تواند به طور قطعی تضمین شود، حتی در صورت برداشتن کل دنبالچه. درد ممکن است در برخی افراد باقی بماند ولی به‌طور کلی، کوکسیژکتومی می‌تواند راهی برای کاهش و یا برطرف کردن درد دنبالچه باشد.

تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی برای درمان دنبالچه 

برای دریافت مشاوره و فیزیوتراپی تخصصی تنها کافیست با شماره 02188196179 تماس حاصل فرمایید.

تمرین	توضیح	مدت زمان / دفعات
کشش همسترینگ	دراز بکشید و پای خود را بلند کنید، با دست زانو را به سمت سینه بکشید.	15-20 ثانیه نگه دارید و 3 بار تکرار کنید.
کشش کمر و باسن	در حالت خوابیده به پشت، زانوها را به سمت سینه بیاورید.	15-20 ثانیه نگه دارید و 3 بار تکرار کنید.
حرکت پل	باسن را از زمین بلند کنید و به سمت بالا بیاورید.	10 ثانیه نگه دارید، 10 بار تکرار کنید.
حرکت پلانک	در حالت پلانک بدن را صاف و سفت نگه دارید.	15-30 ثانیه نگه دارید، 3 بار تکرار کنید.
تمرین کف لگن	عضلات کف لگن را سفت کرده و 5 ثانیه نگه دارید.	10-15 بار تکرار کنید.

مراقبت‌های بعد از جا انداختن دنبالچه 

مراقبت‌های بعد از جا انداختن دنبالچه برای پیشگیری از آسیب مجدد و تسریع در بهبود بسیار مهم هستند. در اینجا به طور خلاصه و موردی توضیح می‌دهم:

✅ استراحت کافی: به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از درمان، از فعالیت‌های سنگین و نشستن طولانی‌مدت خودداری کنید.

✅ استفاده از بالشتک‌های مخصوص: هنگام نشستن، از بالشتک‌های نرم یا مخصوص دنبالچه استفاده کنید تا فشار از ناحیه آسیب‌دیده کاهش یابد.

✅ کاهش فعالیت‌های فیزیکی سنگین: از انجام ورزش‌های شدید و فعالیت‌هایی که به دنبالچه فشار می‌آوردند، حداقل به مدت ۲ هفته خودداری کنید.

✅ استفاده از کمپرس سرد: برای کاهش التهاب و درد، در ۲۴ ساعت اول پس از جا انداختن، از کمپرس سرد ۱۵ دقیقه‌ای استفاده کنید.

✅ استفاده از پمادهای ضد التهاب: از پمادهایی مانند ژل‌های ضد التهاب و مسکن‌ها برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید.

✅ تمرینات کششی ملایم: بعد از ۳ تا ۵ روز، می‌توانید تمرینات کششی ملایم برای ناحیه کمر و باسن انجام دهید تا به بهبود تحرک کمک کنید.

✅ حفظ وضعیت صحیح بدن: از نشستن طولانی‌مدت یا خم شدن زیاد اجتناب کنید. همیشه از وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و ایستادن پیروی کنید.

✅ دوری از گرما در روزهای اول: تا ۳ روز بعد از جا انداختن دنبالچه، از استفاده از کمپرس گرم پرهیز کنید.

✅ مراجعه به پزشک در صورت تشدید درد: اگر درد شما ادامه پیدا کرد یا تشدید شد، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.

✅ استفاده از مسکن‌ها در صورت لزوم: اگر درد شدید است، از مسکن‌های غیرنسخه‌ای مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید.

کلام پایانی 

علاوه بر روش هایی که بیان کرده ایم،  روش‌های دیگری مانند تمرین‌های ورزشی و اصلاح رفتارهای نشستن به درستی نیز می‌توانند به درمان درد دنبالچه کمک کنند. مثلاً انجام تمرین‌های استقامتی، تقویتی و انعطاف‌پذیری عضلات پشت و شکم می‌تواند به بهبود استحکام و پشتیبانی از دنبالچه کمک کند.

 در صورتی که درد دنبالچه شما شدید است و با روش‌های غیرجراحی قابل مدیریت نیست، ممکن است نیاز به روش‌های درمانی دیگر مانند فیزیوتراپی یا در موارد نادر، جراحی داشته باشید. لذا منصوب کردن یک نوبت مشاوره با یک پزشک تخصصی در این زمینه امری مهم و حائز اهمیت است، تا به شما توصیه‌ها و راه‌حل‌های درمانی مناسب برای شرایط خاص شما ارائه شود.

 

در پایان اگر به دنبال مشاوره دقیق تر و ثبت ویزیت با دکتر یزدانی هستید با شماره تماس های موجود و دکمه ثبت نوبت در بالای صفحه با کلینیک در ارتباط باشید.