علت آرتروز زانو:

درمان آرتروز زانو: علت و علائم آرتروز زانو در زنان

درمان آرتروز زانو شامل دارو، تزریق ازون، فیزیوتراپی و ورزش، بریس و عمل جراحی برای کاهش زانو درد، همراه با علت و علائم آرتروز زانو در زنان و نشانه های آرتروز زانو مباحثی هستند که در این مقاله به آن ها خواهیم پرداخت.

آرتروز زانو عارضه‌ای است که در آن ضربه‌گیرهای طبیعی مفصل زانو، یعنی غضروف‌ها، ساییده شده و از بین می‌روند. در چنین حالتی، دیگر از خاصیت جذب شوک غضروف خبری نیست و استخوان‌های مفاصل به یکدیگر نزدیک شده و به‌هم مالیده می‌شوند. مالیده شدن استخوان‌ها به یکدیگر باعث درد، تورم، خشکی، کاهش توانایی‌های حرکتی، و گاهی، تشکیل خارهای استخوانی می‌شود.

چه کسانی مستعد ابتلا به آرتروز زانو هستند؟

آرتروز زانو شایع‌ترین نوع آرتروز است و می‌تواند حتی در جوانان هم رخ دهد، اما احتمال بروز آن بعد از 45 سالگی افزایش می‌یابد. احتمال ابتلای زنان به آرتروز بیش از مردان است. برای آشنایی با مراحل آرتروز زانو ، کلیک کنید.

شایع‌ترین علت آرتروز زانو بالا رفتن سن است. تقریباً تمامی افراد، دیر یا زود تا حدودی دچار آرتروز می‌شوند. البته، چندین عامل وجود دارد که خطر بروز آرتروز شدید در سنین پایین‌تر را افزایش می‌دهد، این عوامل عبارتند از:

•    سن: با بالا رفتن سن توانایی غضروف برای بهبودی کاهش می‌یابد.

•    وزن: بالا رفتن وزن، باعث فشار بیشتری بر تمامی مفاصل، به ویژه زانو می‌شوند. هر نیم کیلو وزنی که اضافه می‌کنید، 5/1 تا 2 کیلو به وزن وارده بر زانو اضافه می‌کند.

•   وراثت: برخی جهش‌های ژنتیکی  احتمال بروز آرتروز در اشخاص را بالا می‌برند. همچنین، بعضی ناهنجاری‌های ارثی که به شکل استخوان‌های احاطه کننده مفصل زانو بروز می‌کنند نیز می‌تواند خطر ابتلا به آرتروز را بالا ببرند.

•    جنسیت: احتمال ابتلای زنان 50 ساله و بالاتر به آرتروز زانو بیشتر است.

•    آسیب‌های ناشی از فشار مکرر: این آسیب‌ها معمولاً ناشی از نوع شغل شخص هستند. اشخاصی که به خاطر شغلشان مجبورند حجم زیادی از فعالیت‌هایی مثل زانو زدن، چمباتمه زدن یا بلند کردن اجسام سنگین (25 کیلو یا بیشتر)، که به زانو فشار می‌آورند را انجام بدهند، به دلیل وجود فشار مداوم بر زانوهایشان، احتمال بیشتری دارد که به آرتروز دچار شوند.

•    ورزشکاران: ورزشکارانی که به انجام ورزش‌هایی مثل فوتبال، تنیس یا دوهای استقامتی اشتغال دارند در معرض ریسک بالاتری از ابتلا به آرتروز زانو هستند. برای همین، این ورزشکاران می‌بایست با انجام اقدامات احتیاطی از آسیب دیدن زانوهایشان جلوگیری کنند. البته لازم به ذکر است که، انجام مرتب ورزش در حد معتدل مفاصل را تقویت کرده و خطر آرتروز زانو را کاهش می‌دهد. در واقع، ضعف عضلات اطراف زانو می‌تواند باعث آرتروز زانو شود.

•   سایر بیماری‌ها: اشخاص مبتلا به روماتیسم مفصلی، که دومین نوع شایع آرتروز است، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به آرتروز زانو هستند. اشخاص مبتلا به بعضی از اختلالات متابولیکی، مثل افزایش غیرطبیعی آهن یا تولید بیش از اندازه هورمون رشد، هم تا حد زیادی در معرض ابتلا به آرتروز زانو هستند.

فیلم آموزشی  دکتر یزدانی درباره “علت آرتروز“:

علائم و نشانه‌های آرتروز زانو

علائم آرتروز زانو عبارتند از:

•    دردی که در هنگام فعالیت افزایش یافته و با استراحت کمی بهتر می‌شود
•    ورم زانو
•    احساس گرمی در مفصل
•    خشکی زانو، خصوصاً هنگام صبح یا بعد از نشستن طولانی مدت
•    کاهش توانایی حرکت دادن زانو که داخل شدن به اتومبیل و خارج شدن از آن، استفاده از پله‌ها یا راه رفتن را مشکل می‌کند
•    صدا دادن زانو و شنیده شدن صدای غژغژ و تق‌تق، در هنگام حرکت دادن زانو

تشخیص آرتروز زانو

در کلینیک دکتر یزدانی تشخیص آرتروز زانو با انجام یک معاینه فیزیکی توسط پزشکان ما شروع می‌شود.‌ پزشکان ما همچنین تاریخچه پزشکی‌تان را از شما خواسته و وجود هرگونه علائمی را بررسی می‌کنند. حتماً توجه کنید که چه چیزهایی دردتان را بهتر یا بدتر می‌کند تا پزشک بتواند با کمک این اطلاعات تعیین کند که دلیل دردتان آرتروز است یا چیز دیگری. همچنین، ببینید که آیا کسی دیگری هم در خانواده‌تان به آرتروز مبتلا است.

به علاوه، ممکن است پزشک دستور به انجام برخی آزمایش‌های اضافی بدهد که عبارتند از:

•    عکسبرداری رادیولوژی، که می‌تواند آسیب‌دیدگی استخوان و غضروف و همچنین وجود خارهای استخوانی را نشان بدهد.

•    ام‌آرآی
پزشکان از آزمایش‌های خون هم برای بررسی وجود عارضه‌های دیگری که می‌توانند عامل درد باشند، مثل روماتیسم مفصلی، که نوع دیگری از آرتروز بوده و ناشی از اختلال در سیستم ایمنی است، استفاده می‌کنند.

راه‌ها و روش‌های درمان آرتروز زانو

اهداف اصلی درمان‌های آرتروز زانو عبارتند از تسکین درد و برگرداندن توانایی حرکت به زانو. همچنین در موارد خفیف می توانید از درمان آرتروز در خانه استفاده کنید. عموماً برنامه درمان ساییدگی زانو شامل ترکیبی از موارد زیر خواهد بود:

هر روز حرکت کن

• حرکات کششی و منظم زانو را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
• روی صندلی بنشینید و هر دو پای خود را در زاویه 90 درجه خم کنید.
• در حالی که پای چپ خود را روی زمین نگه داشته اید ، پای راست خود را به آرامی بلند کنید تا به موازات زمین (یا تا حد امکان نزدیک) برسد.
• 30 ثانیه در حالت قبل بمانید ، سپس پای راست را به آرامی به زمین برگردانید و حرکت را با پای چپ تکرار کنید تا یک ست کامل شود. هر ست 10 بار و روزی دو مرتبه انجام دهید.

دکتر امیر حسین یزدانی به شما توصیه می کند: “فعالیت بدنی و تقویت منظم می تواند کمک زیادی به کاهش درد و بهبود عملکرد شما کند.”

کاهش وزن:

حتی کاهش مقداری کمی از وزن (البته اگر نیاز باشد)، به‌طور قابل توجهی درد زانوی ناشی از آرتروز را کم می‌کند.

ورزش:

تقویت عضلات اطراف زانو و حرکات اصلاحی زانو، مفصل را پایدار کرده و درد را کاهش می‌دهد و حتی می تواند زانو درد در ورزشکاران را التیام بخشد. حرکات کششی هم به حفظ توانایی حرکت و انعطاف‌پذیری مفصل زانو کمک می‌کنند.

داروهای مسکن و ضدالتهاب:‌

این داروها شامل گزینه‌های بدون نسخه مثل استامینوفن (تایلنول)، ایبوپروفن (آدویل، موترین)، یا ناپروکسین سدیم (آلوِ) می‌شوند. البته، نباید بدون مشورت با پزشک بیش از 10 روز داروی بدون نسخه مصرف کنید. زیرا استفاده بیش از این مدت احتمال بروز عوارض جانبی آن‌ها را بالا می‌برد. اگر داروهای بدون نسخه باعث تسکین علائم نشوند، پزشک یک داروی ضدالتهاب تجویزی یا داروهای دیگری که به کاهش دردتان کمک می‌کنند را برایتان تجویز می‌کند.

تزریق کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک به داخل زانو:

در این گزینه موادی مستقیماً به زانویی که درد می‌کند تزریق می‌شود. این تزریقات ظرف حدوداً یک روز شروع به اثرگذاری کرده و به مدت چند هفته یا ماه درد را کاهش می‌دهند. از آن‌ها بیشتر برای آرتروز‌های بسیار دردناک و حمله‌های ناگهانی ناشی از ریزش کریستال‌های کلیسم استفاده می‌شود.

استروئیدها داروهای ضدالتهابی نیرومندی هستند. اسید هیالورونیک هم به طور عادی، در زانو به عنوان یک مایع روان کننده وجود دارد.

درمان‌های جایگزین:

برخی درمان‌های جایگزینی که می‌توانند مؤثر باشند عبارتند از پمادهای موضعی دارای کاپسیاسین، طب سوزنی، یا مکمل‌هایی مثل گلوکزامین و کندرویتین یا اس-آدنوزيل متيونين (SAMe).

استفاده از بریس زانو:

دو نوع بریس و زانو بند طبی وجود دارد؛ یکی بریس‌های «وزن‌گیر »، که وزن را از روی زانوی درگیر برمی‌دارند؛ و بریس‌های «حمایت کننده »، که به عنوان تکیه‌گاهی برای کل زانو عمل می‌کنند.

وسایل کمکی:

استفاده از وسایلی مثل عصا، پوشیدن کفی‌ها یا کفش‌های ضدشوک، یا پوشیدن زانوبند مفید خواهد بود.

فیزیوتراپی و کاردرمانی:

اگر برای انجام فعالیت‌های روزانه با مشکل مواجه هستید، فیزیوتراپی یا کاردرمانی می‌تواند به شما کمک کند. فیزیوتراپ‌ها راه‌هایی برای تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری مفصل زانو را به شما آموزش می‌دهند. در کاردرمانی راه‌هایی برای انجام کم دردتر فعالیت‌های روزانه مانند کارهای خانه به شما آموزش داده می‌شود.

تزریق اوزون:

نتایج یک کارآزمایی تصادفی شاهددار  توسط دكتر متخصص زانو ، نشان داده که، تزریق اوزون به داخل زانو می‌تواند درد را کاهش داده و باعث بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به آرتروز زانو شود.

عمل جراحی آرتروز زانو

در صورتی که سایر درمان‌ها جواب ندهند، آخرین گزینه جراحی خواهد بود. گزینه‌های موجود برای درمان علت آرتروز زانو با جراحی عبارتند از آرتروسکوپی، استئوتومی و آرتروپلاستی.
•    هدف جراحی استئوتومی بهبود راستای زانو  از طریق تغییر شکل استخوان‌ها است. این نوع جراحی زمانی توصیه می‌شود که تخریب عمدتاً در یک ناحیه از زانو رخ داده باشد. از این روش برای مواردی که زانو شکسته و به خوبی ترمیم نشده نیز استفاده می‌شود. نتیجه استئوتومی دائمی نبوده، و بعدها باز هم به جراحی نیاز خواهد بود.
•    جراحی تعویض زانو، یا آرتروپلاستی، یک نوع جراحی است که در آن قطعات ساخته شده از فلز یا پلاستیک جایگزین مفاصل می‌شوند. این جایگزینی می‌تواند یک طرف یا کل زانو را شامل شود. معمولاً جراحی تعویض زانو برای آن دسته از مبتلایان به آرتروز شدید انجام می‌شود که بالای 50 سال سن دارند. ممکن است بعد از چند سال که مفصل دوباره ساییده شد باز هم به تکرار جراحی نیاز باشد، که البته با وجود پیشرفت‌هایی که در زمینه این قطعات صورت گرفته، مفاصل جدید بیش از 20 سال دوام دارند. این نوع جراحی هم ریسک‌هایی دارد، اما عموماً نتایج بدست آمده بسیار خوب است.

مقالات مکمل زیر را مطالعه فرمایید:

علت درد مفاصل در زنان چیست

کیست زانو چیست