گردن یا ستون فقرات مهره پشتی بدن, یکی از نقاط حساس بوده که غالبا به دلیل عدم رعایت یکسری نکات در تحرکات روزانه و آسیب های ورزشی, سبب بروز مشکل در افراد می شود.تا انتهای این مقاله با کلینیک دکتر یزدانی همراه ما باشید تا در ارتباط این موضوع صحبت کنیم که آیا عمل دیسک گردن خطرناک است؟ قسمت بالایی ستون فقرات گردنی به جمجمه و قسمت پایینی ستون فقرات گردنی به شانه متصل بوده و این ناحیه به ستون فقرات نیز معروف است. در واقع ستون فقرات گردنی یا ناحیه گردن از ماهیچه ها، اعصاب، رباط ها و تاندون ها تشکیل شده که هفت استخوان را بر روی هم قرار می دهد و توسط دیسک هایی با نام بین مهره ای از یکدیگر جدا و با فاصله قرار می گیرند. با این دیسک ها ستون فقرات آزادانه حرکت کرده و سبب سهولت بلند و برخواست گردن می شود. اگرچه ستون فقرات گردنی بخش کوچکی از بدن است، اما یکی از پیچیده ترین مناطق بوده و چندین نقش مهم در بدن انسان را ایفا می کند.
دیسک گردن چیست؟
بین مهره های گردنی ماده ژلاتینی به نام دیسک گردن وجود دارد که همانند یک بالشتک عمل کرده و مهره های بدن را به آرامی حرکت می دهد تا فشار جمجمه را بر روی مهره ها توزیع کند. در واقع دیسک نیز نوعی مفصل همانند سایر مفاصل بدن بوده اما با ساختاری منحصر به فرد که برای قرار دادن مهره ها روی هم طراحی شده, سبب سهولت حرکت در چرخش گردن می شود. در امتداد طول ستون فقرات، درست در پشت دیسک ها، کانالی وجود دارد که طناب نخاعی از طریق آن از آب عبور می کند.
جراحی ستون فقرات گردن چه زمانی انجام می شود؟
جراحی ستون فقرات گردنی معمولا برای انواع مختلفی از مشکلات گردن در ستون فقرات انجام می شود. جراحان مغز و اعصاب یا جراحان ارتوپد, جراحی ستون فقرات گردن را برای تسکین درد طولانی مدت گردن، توقف حرکت غیر طبیعی سر، ضعف و بی حسی، گزگز و بازگرداندن عملکرد کامل اعصاب بدن توصیه می کنند. همچنین، زمانی که فضای بین مهرهها خیلی باریک میشود، بخشی از مهره یا دیسک گردن میتواند به طناب نخاعی یا اعصاب نخاعی فشار وارد کند و باعث درد، بیحسی یا ضعف در فرد شود. هنگامی که این علائم به درمان های غیر جراحی مختلف پاسخ نمی دهند، ممکن است جراحی دیسک توصیه شود. جراحی معمولاً زمانی انجام میشود که نخاع یا اعصاب خروجی از ستون فقرات تحت فشار بیش از حد به دلیل ضربه، بیثباتی یا اختلالات دژنراتیو باشند.
عمل مهره گردن
در دو سوی هر کدام از مهره ها حفره هایی وجود دارند که مسیر عبور یک جفت از رشته های عصبی را فراهم می کنند. این رشته های عصبی که یکی از آنها از سمت راست مهره و دیگری از سمت چپ مهره خارج می شود، به سمت عضلات، بافت ها و پوست بدن می روند. این رشته های عصبی موجب حرکت این بافت ها شده و درک احساسات مختلف را در این بخش ها ممکن می سازند. به واسطه این رشته های عصبی ما در بخش های مختلف بدن احساس درد، سرما و یا گرفتگی می کنیم.
احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی و گزگز دست
فرد شاید با این درد ها کنار بیاید و مشکلی با این درد ها نداشته باشد. بی حسی و گزگز دست شاید در آغاز آنچنان نگران کننده نباشد. اما در حقیقت این درد ها ممکن است نشان دهنده مشکلات بزرگتری در سلامتی شخص باشند. دلایل مختلفی می تواند سبب احساس سوزن سوزن شدن و یا بی حسی و درد در ناحیه دست شود. فرد در وهله اول نباید بی حسی و درد در ناحیه دست را نادیده بگیرد. اگر فرد به دفعات بی حسی و درد در ناحیه دست را احساس کند بایستی در اولین فرصت به یک متخصص ستون فقرات مراجعه کند.
در ادامه به برخی از عوامل بروز بی حسی و درد در ناحیه دست اشاره خواهیم کرد. برخی از عواملی موجب موقت بی حسی و گزگز دست می شوند و برخی دیگر درد های مزمن و حاد را برای فرد به وجود می آورند. ممکن است علت بی حسی و درد در ناحیه دست یکی از عوامل زیر باشد اما فرد باید حتما توسط یک متخصص مجرب تحت معاینات و آزمایشات دقیق قرار بگیرد.
- ممکن است بی حسی و درد در ناحیه دست ناشی از نیش حشرات باشد و مشکلی در ساختار بدن فرد وجود نداشته باشد.
- ممکن است سردرد های میگرنی منجر به بروز بی حسی و درد در ناحیه دست شده باشد.
- بیرون زدگی دیسک کمر نیز می تواند منجر به بی حسی و درد در ناحیه دست شود.
- دیابت عامل دیگری است که می تواند منجر به چنین درد هایی شود. از این رو فرد باید تمام احتمالات را برای بی حسی و درد در ناحیه دست در نظر گرفته و آزمایشات کاملی را انجام دهد.
- سندروم کانال مچی نیز می تواند موجب بی حسی و درد در ناحیه دست شود. این سندروم باعث تنگی کانال مچی شده و در نتیجه رشته های عصبی که از مچ دست عبور می کنند را تحت فشار قرار می دهد.
- سکته قلبی هم می تواند منجر به بروز چنین دردهایی شود.
- عصب های گرفتار در مهره های گردن نیز می توانند موجب بی حسی و درد در ناحیه دست شود.
- بیمار ام اس نیز یکی از عواملی است که می تواند موجب بروز بی حسی و درد در ناحیه دست شود.
عواملی که در بالا به آن اشاره کردیم مجموعه ای از علایم را در بیمار به وجود می آورند. پزشک متخصص با انجام آزمایشات گوناگون ریشه دردها را شناسایی می کند.
عمل جراحی مهره های گردن یکی از روش های تهاجمی درمان گردن درد می باشد که معمولا به بیمارانی که پارگی یا بیرون زدگی دیسک گردن آن ها شدید است، پیشنهاد می شود.
مهره های گردن بالاترین مهره های ستون فقرات هستند. ستون فقرات در امتداد کمر ادامه داشته و ریشه های عصبی را در سراسر بدن منتشر می کند. تقریبا ریشه تمام درد های عصبی بدن از جمله بی حسی و درد در ناحیه دست را می توان در قسمت خاصی از ستون فقرات جستجو کرد. در واقع درد های عصبی قسمت های مختلف می توانند به دلیل بروز اختلالی در بخشی از ستون فقرات به وجود آمده باشند.
بی حسی و درد در ناحیه دست ممکن است ناشی از اختلالی در مهره های گردنی باشد. در صورتی که ریشه های عصبی که از مهره های گردنی عبور می کنند تحت فشار قرار گرفته باشند می توانند موجب بروز بی حسی و درد در ناحیه دست شوند.
گردن انسان از 7 مهره تشکیل شده است. این مهره ها در منابع پزشکی با حرف C نشان داده می شوند. این مهره ها به وسیله دیسک هایی از یکدیگر جدا می شوند. دیسک ها به مهره ها اجازه می دهند که آزادانه و بدون کمترین اصطکاک روی یکدیگر بلغزند. این دیسک ها به مهره ها اجازه می دهند که در مقابل ضربه های احتمالی مقاومت بیشتری از خود نشان دهند. در بخش پشتی هر مهره حفره ای وجود دارد که رشته های عصبی را از خود عبور می دهد. این رشته ها با عبور از این حفره ها در طول ستون فقرات امتداد پیدا کرده و در تمام بدن منتشر می شوند.
بیشتر بدانید:متخصص ستون فقرات
بی حسی و درد در ناحیه دست چه ارتباطی با مهره های گردنی دارد؟
سیستم عصبی از سلول ها و بافت هایی تشکیل شده است که پیغام های عصبی را در تمام بدن منتشر می کنند. این رشتهای عصبی به عضلات، بافت ها و تاندون های بدن متصل می باشند. دیسک ها از مهره ها و همینطور رشته های عصبی محافظت می کنند تا کمترین آسیب را در مقابل ضربه های احتمالی تجربه کنند.
زمانی که دیسک بیرون زده باشد فشار زیادی روی رشته های عصبی وارد آمده و موجب بروز درد گردن در نواحی انتهایی رشته های عصبی می شود. رشته های عصبی که از مهره های گردنی عبور می کنند به بافت ها، عضلات و تاندون ها دست متصل شده و در نتیجه بیرون زدگی دیسک گردن می تواند منجر به بی حسی و درد در ناحیه دست شود.
جراحی مهره های گردن
بیرون زدگی دیسک گردن و یا پارگی دیسک های ناحیه گردن موجب بروز درد های غیر قابل تحملی در بیمار می شوند. در این موارد پزشک متخصص جراحی مهره های گردن را به عنوان گزینه ای برای درمان این درد ها در نظر می گیرند. بیرون زدگی دیسک گردن باعث به وجود آمدن عارضه ای به نام عصب گرفتار می شود. بیرون زدن دیسک گردن ریشه های عصبی موجود در مهره های گردن را تحت فشار قرار می دهد. از این ور منجر به بروز بی حسی و درد در ناحیه دست بیمار می شود.
این بیماری غالبا بر اثر تغییر ساختار مهره های گردن و در سنین بالای 50 سالگی در فرد دیده می شود. روش های متفاوتی ممکن است برای جراحی این منطقه در نظر گرفته شوند. اما دو روش به طور معمول مورد استفاده قرار می گیرند نخست آنکه دیسک بیرون زده از بین مهره های گردن برداشته می شود. سپس یک مفصل مکانیکی جای دیسک بیرون زده را پر خواهد کرد. روش دیگر نیز بدون استفاده از مفاصل مکانیکی انجام می شود.
در این شیوه جراح پس از برداشتن دیسک بیرون زده مهره های گردن را به یکدیگر جوش می دهد. در این شیوه جراحی دو مهره نقش یک مهره را ایفا خواهند کرد و فشار از روی ریشه عصبی به کلی برداشته می شود و با جوش دادن مهره ها حفره های عبور رشته های عصبی به خوبی عبور رشته ها را میسر می کنند و دیگر این رشته تحت فشار نخواهند بود. درنتیجه بیمار پس از عمل جراحی دیگر بی حسی و درد در ناحیه دست را تجربه نخواهد کرد.
جراحی مهره های گردن جزو جراحی های بسیار حساس است. لازم است برای انجام این جراحی به متخصص مجرب و توانمندی مراجعه کنید تا با کمترین آسیب دیسک بیرون زده را تحت عمل جراحی دهد و به بی حسی و درد در ناحیه دست شما خاتمه دهد.
انواع عمل دیسک گردن
انواع مختلفی از جراحی دیسک گردن وجود دارد که در اینجا به برخی از جراحی های رایج گردن اشاره خواهیم کرد.
- دیسککتومی و فیوژن سرویکس (ACDF):
جراحی گردن که دیسک آسیب دیده یا دژنراتیو گردن را برمی دارد از چند بخش تشکیل شده است که عبارتند از:
قدامی: ابتدا از جلوی گردن جراحی شروع شده و سپس دیسک آسیب دیده از استخوان های مهره خارج می شود. این مرحله را به آن دیسککتومی قدامی می گویند.
فیوژن: جراحی فیوژن همزمان با دیسککتومی انجام شده و شامل قرار دادن ایمپلنت یا پیوند استخوان در جایی که دیسک اصلی قرار دارد برای تقویت ناحیه و ایجاد ثبات می باشد. دیسککتومی و فیوژن قدامی گردن معمولاً بیشتر در میان جراحان گردن انجام می شود زیرا این جراحی از جلوی گردن شروع شده و به جراحان امکان می دهد دید مستقیمی از دیسک گردن و دسترسی کامل به کل ستون فقرات داشته باشند.
- کورپکتومی گردنی ستون فقرات
کورپکتومی قدامی گردن یک روش جراحی است که در آن جراح استخوان ستون فقرات یا دیسک بین مهره ای را برمی دارد. این جراحی معمولاً زمانی توسط جراحان توصیه شده که مهره های پشت بدن به طناب نخاعی فشار زیادی وارد کند. جراح معمولاً هر استخوان یا دیسکی را که بر روی نخاع فشار میآورد را برای کاهش وزن بر روی اعصاب نخاعی, اقدام به انجام این عمل می کند.
- لامینکتومی و فیوژن
لامینکتومی به معنای برداشتن لامینا است و لامینا یک ورقه استخوانی بسیار نازک در پشت گردن بوده که سقف کشش ستون فقرات را تشکیل می دهد و از نخاع محافظت می کند. هدف از این جراحی, برداشتن لامینا برای دادن فضای بیشتر به نخاع می باشد.
عوارض جراحی دیسک گردن چیه؟
هیچ جراحی بدون خطر نیست و احتمال بروز عوارض ناشی از هر جراحی وجود دارد، اما زمانی که جراحی در نزدیکی ستون فقرات و نخاع انجام شود، این عوارض بسیار جدی تر خواهد بود. عوارض شایع اکثر جراحی ها شامل عفونت، خونریزی، لخته شدن خون و خطرات بیهوشی است و حتی برخی از بیماران ممکن است پس از جراحی ستون فقرات به چندین عمل جراحی اضافی نیاز داشته باشند. در ادامه شما را با لیستی از عوارض جراحی گردن آشنا می کنیم که عبارتند از:
عوارض بیهوشی
تقریباً تمام روش های عمل قبل از جراحی نیاز به نوعی بیهوشی دارند و این موضوع به این دلیل است که بیمار عمل را احساس نکند. ساده ترین نوع بیهوشی که معمولا برای جراحی ساده استفاده می شود بی حسی موضعی بوده که امروزه در اغلب عمل ها استفاده می شود. همچنین پیچیده ترین نوع آبی حسی, بیهوشی عمومی بوده که بیماران در حین عمل تحت بیهوشی کامل در خواب قرار می گیرند. در این روش داروهایی برای خواباندن بیماران تجویز می شود و از آنجایی که جراحی ستون فقرات یک عمل پیچیده است، نیاز به بیهوشی عمومی نخواهد داشت. تعداد بسیار کمی از بیماران به دلیل داروهای مورد استفاده در بیهوشی عمومی مشکل پیدا می کنند.
ترومبوفلبیت
هنگامی که لخته های خون در سیاهرگ ها تشکیل می شود، ترومبوز ورید عمقی (DVT) نامیده می شود. این یک مشکل رایج در بسیاری از روش های جراحی بوده و عوامل متعددی وجود دارد که خطر DVT بعد از عمل را افزایش می دهد. یکی از این دلایل آسیب به رگ های خونی اطراف ناحیه جراحی است که می تواند باعث ایجاد لخته خونی در سیارگ ها شود. خونی که برای مدت طولانی در یک مکان مسدود شود, معمولا شروع به لخته شدن می کند.
عفونت ها و زخم ها
بروز عفونت زخم بعد از عمل در دیسککتومی و فیوژن قدامی 0.1 تا 1.6 درصد بوده و عفونت بعد از عمل معمولاً به صورت درد، اریتم موضعی و تخلیه زخم ظاهر می شود. همچنین تب، لرز، تعریق شبانه و تنگی نفس نیز ممکن است بعد از عمل رخ دهد که غالبا بعد از مدتی فرد به حالت اولیه باز خواهد گشت.