اگر از درد آرتروز خسته شدهاید و به دنبال راهی ساده برای کاهش علائم بدون دارو و هزینههای سنگین هستید، خبر خوب این است که میتوانید با چند روش خانگی موثر، زندگی راحتتری داشته باشید. در ادامه با ما همراه باشید تا بدانید درمان خانگی آرتروز در خانه چگونه انجام میشود و چه راهکارهایی میتواند دردتان را کمتر و حرکتتان را روانتر کند.
درمان خانگی آرتروز با تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی از اصلیترین راهکارهای کنترل آرتروز در خانه است. عادات روزمره درست میتوانند فشار روی مفاصل را کاهش دهند، روند التهاب را کند کنند و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند.
در ادامه مهمترین اصول سبک زندگی سالم برای مدیریت آرتروز معرفی میشوند:
خواب کافی و استراحت منظم
خواب شبانه مناسب به بدن فرصت بازسازی میدهد. کمخوابی میتواند التهاب و ورم زانو و مفاصل را بیشتر کرده و درد را تشدید کند. داشتن یک برنامه خواب منظم و استفاده از تشک استاندارد توصیه میشود.
مدیریت استرس
استرس هورمونهایی ترشح میکند که التهاب بدن را افزایش میدهند. انجام تمرینات آرامسازی مانند مدیتیشن، یوگا یا حتی تنفس عمیق به کاهش استرس و در نتیجه کنترل بهتر درد کمک میکند.
پرهیز از نشستن طولانیمدت
نشستن یا ایستادن طولانی باعث خشکی مفاصل و کاهش جریان خون میشود. بهتر است هر ۳۰ دقیقه وضعیت بدن تغییر کند یا چند دقیقه راه بروید. این کار از خشکی مفصل و افزایش درد جلوگیری میکند.
حفظ وزن متعادل
اضافهوزن یکی از عوامل تشدیدکننده آرتروز است، زیرا فشار زیادی روی مفاصل بهویژه در زانو و لگن وارد میکند. کاهش حتی ۵ تا ۱۰ درصد از وزن میتواند درد را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد.
استفاده از کفش استاندارد
کفشهای راحت با کفی نرم و طراحی استاندارد فشار روی مفاصل پایینتنه را کم میکنند. استفاده از کفشهای پاشنهبلند یا غیر استاندارد میتواند درد آرتروز را تشدید کند.
علائم آرتروز که میتوان در خانه تشخیص داد
برخی از نشانههای آرتروز بهقدری واضح هستند که حتی بدون مراجعه فوری به پزشک هم میتوان به وجود این بیماری مشکوک شد. اگر چند مورد از علائم زیر را در خانه مشاهده کردید، احتمال آرتروز وجود دارد و بهتر است برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کنید:
درد مفصل
-
درد بهخصوص هنگام حرکت دادن یا بعد از فعالیت روزانه
-
درد مزمن که در استراحت هم ادامه دارد
خشکی مفصل
-
احساس خشکی بهویژه در صبحها یا پس از نشستن طولانی
-
سختی در شروع حرکت، مثل بلند شدن از روی صندلی
تورم و التهاب
-
قرمزی و گرمی اطراف مفصل
-
بزرگتر یا متورم شدن ناحیه درگیر
کاهش انعطافپذیری
-
محدود شدن دامنه حرکتی مفصل
-
سختی در انجام فعالیتهای ساده مثل زانو زدن یا خم شدن
صدا دادن مفاصل (کلیک یا تقتق)
شنیدن صدای ساییده شدن یا تقتق هنگام حرکت دادن مفصل به خصوص تق تق زانو
تغییر شکل مفصل
در موارد پیشرفته، تغییر ظاهر مفصل و کج یا بزرگ شدن آن
ورزشهای مناسب برای درمان خانگی آرتروز
ورزش یکی از بهترین راهکارهای غیر دارویی برای کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل در بیماران مبتلا به آرتروز است. فعالیت بدنی منظم، علاوه بر تقویت عضلات اطراف مفاصل، به بهبود جریان خون و کاهش التهاب کمک میکند.
نکته مهم این است که ورزشها باید کمفشار، ایمن و مستمر باشند تا باعث تشدید درد نشوند. در ادامه مهمترین ورزشهای مفید برای درمان خانگی آرتروز معرفی میشوند:
پیادهروی آرام
پیادهروی روزانه با سرعت ملایم یکی از سادهترین و در عین حال مؤثرترین ورزشها برای بیماران مبتلا به آرتروز است. این فعالیت باعث افزایش جریان خون در مفاصل، تقویت عضلات اطراف آنها و بهبود دامنه حرکتی میشود. توصیه میشود پیادهروی روی سطوح صاف و با کفش مناسب انجام شود تا از فشار اضافی بر زانوها جلوگیری گردد.
شنا و حرکات در آب
ورزش در آب به دلیل کاهش وزن بدن در محیط آبی، فشار کمتری بر مفاصل وارد میکند. حرکاتی مثل راه رفتن در آب، حرکات کششی یا شنا کردن، به تقویت عضلات و افزایش انعطافپذیری مفصل کمک میکنند. این روش بهویژه برای افرادی که آرتروز زانو یا آرتروز لگن دارند بسیار مفید است.
دوچرخهسواری سبک
دوچرخهسواری روی دوچرخه ثابت با مقاومت کم، یکی از بهترین ورزشها برای بهبود سلامت زانوها و مفاصل لگن است. این ورزش علاوه بر افزایش انعطافپذیری، به تقویت عضلات ران نیز کمک میکند. بهتر است زمان دوچرخهسواری کوتاه و بهتدریج افزایش یابد تا از خستگی یا التهاب جلوگیری شود.
حرکات کششی روزانه
کشش منظم عضلات میتواند خشکی مفاصل را کاهش داده و دامنه حرکتی آنها را افزایش دهد. کشش عضلات ران، ساق و پشت کمر بهطور خاص برای بیماران مبتلا به آرتروز مفید است. این حرکات باید به آرامی و بدون فشار بیش از حد انجام شوند تا از آسیبدیدگی جلوگیری شود.
یوگا و تمرینات قدرتی ملایم
-
یوگا: حرکات یوگا نهتنها باعث افزایش انعطافپذیری مفاصل میشوند، بلکه به آرامش ذهنی و کاهش استرس نیز کمک میکنند. استرس کمتر به معنای کاهش درد در بیماران مبتلا به آرتروز است.
-
تمرینات قدرتی سبک: انجام تمریناتی با وزنههای سبک یا کشهای ورزشی، به تقویت عضلات اطراف مفصل کمک کرده و فشار روی مفاصل را کمتر میکند. این تمرینات باید زیر نظر متخصص یا با دقت انجام شوند تا آسیبی به مفصل وارد نشود.
استفاده از کمپرس سرد و گرم برای کاهش درد آرتروز
کمپرسها یکی از سادهترین روشهای خانگی برای کاهش درد آرتروز در منزل هستند. کمپرس گرم میتواند خشکی مفاصل را برطرف کرده و جریان خون را بهبود بخشد،
کمپرس گرم
کمپرس گرم برای کاهش خشکی مفاصل و افزایش جریان خون بسیار مؤثر است. این روش به شل شدن عضلات اطراف مفصل کمک کرده و درد را کاهش میدهد. استفاده از حوله گرم یا کیسه آب گرم به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در صبح یا قبل از انجام فعالیتهای روزانه توصیه میشود.
کمپرس سرد
کمپرس سرد التهاب و تورم ناشی از فعالیت یا فشار بیش از حد به مفصل را کاهش میدهد. بهترین زمان استفاده، بلافاصله پس از فعالیت بدنی یا در زمان التهاب شدید است. قرار دادن کیسه یخ داخل حوله به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی مفصل میتواند درد را به طور چشمگیری کاهش دهد.
ترکیب کمپرس سرد و گرم
در بسیاری از بیماران، استفاده ترکیبی از هر دو روش بهترین نتیجه را میدهد. بهطور مثال، کمپرس گرم قبل از فعالیت برای کاهش خشکی و کمپرس سرد بعد از فعالیت برای کاهش التهاب استفاده میشود.
تغذیه و رژیم غذایی مفید در درمان خانگی آرتروز
تغذیه سالم نقش کلیدی در کنترل علائم آرتروز دارد
مصرف خوراکیهای غنی از امگا ۳
ماهیهای چرب مثل سالمون، تن و ساردین، گردو و دانه کتان از منابع مهم امگا ۳ هستند که به کاهش التهاب مفاصل کمک میکنند.
میوهها و سبزیجات تازه
میوهها و سبزیجات سرشار از آنتیاکسیدانها مانند ویتامین C و E هستند. مصرف منظم آنها روند تخریب غضروف را کند میکند و مقاومت بدن را در برابر التهاب افزایش میدهد.
ادویههای ضدالتهابی
زردچوبه حاوی کورکومین و زنجبیل دارای ترکیبات ضدالتهابی قوی هستند که درد و التهاب آرتروز را کاهش میدهند. مصرف روزانه این ادویهها در غذا یا به شکل دمنوش توصیه میشود.
پرهیز از غذاهای مضر
قندهای مصنوعی، نوشابه، غذاهای فرآوریشده و سرخکردنیها التهاب بدن را افزایش میدهند. حذف یا کاهش این خوراکیها در کنترل علائم آرتروز بسیار مؤثر است.
درمان آرتروز در خانه با گیاهان دارویی و روشهای طبیعی
درمان آرتروز تنها به داروهای شیمیایی محدود نمیشود؛ بسیاری از گیاهان و روشهای طبیعی میتوانند در کاهش درد و التهاب مفاصل نقش مؤثری داشته باشند. استفاده از این روشها بهعنوان مکمل در کنار تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی سالم، به بیماران کمک میکند تا علائم بیماری را بهتر کنترل کنند.
زنجبیل
زنجبیل دارای ترکیبات ضدالتهابی طبیعی است که میتواند التهاب مفاصل را کاهش دهد. مصرف آن بهصورت دمنوش، پودر خشک یا افزودن به غذا توصیه میشود. برخی بیماران حتی از روغن زنجبیل برای ماساژ موضعی استفاده میکنند.
زردچوبه
ماده فعال زردچوبه، کورکومین، یک ضدالتهاب قوی است که تحقیقات زیادی اثر مثبت آن در کاهش درد آرتروز را نشان دادهاند. میتوان آن را در غذا استفاده کرد یا به شکل مکمل مصرف نمود.
چای سبز
چای سبز سرشار از آنتیاکسیدان است و با مهار رادیکالهای آزاد، التهاب بدن را کاهش میدهد. نوشیدن روزانه ۱ تا ۲ فنجان چای سبز میتواند به بهبود وضعیت مفاصل کمک کند.
روغنهای گیاهی
-
روغن زیتون: جایگزینی سالم برای روغنهای صنعتی است و خاصیت ضدالتهابی دارد.
-
روغن سیاهدانه: ماساژ موضعی با روغن سیاهدانه درد مفاصل را کاهش میدهد.
-
روغن نارگیل: به دلیل خاصیت ضدالتهاب و نرمکنندگی، برای ماساژ مفاصل مناسب است.
دمنوشهای گیاهی دیگر
-
دارچین: خاصیت ضدالتهابی داشته و میتواند همراه با عسل مصرف شود.
-
رزماری و نعناع: دمنوش یا روغن این گیاهان باعث کاهش درد و آرامش عضلات میشود.
روشهای طبیعی مکمل
-
حمام آب گرم با گیاهان معطر: مانند اسطوخودوس یا رزماری، برای آرامسازی مفاصل.
-
مدیتیشن و تکنیکهای آرامسازی: استرس را کاهش داده و در مدیریت بهتر درد نقش دارند.
-
طب سنتی و روغنمالی: در برخی موارد، استفاده از روشهای سنتی میتواند به کاهش درد کمک کند، البته باید زیر نظر متخصص انجام شود.
چه زمانی درمان خانگی آرتروز کافی نیست و باید به پزشک مراجعه کنیم؟
هرچند درمانهای خانگی میتوانند به کنترل علائم آرتروز کمک کنند، اما همیشه کافی نیستند. در برخی شرایط، مراجعه به پزشک برای بررسی تخصصی و شروع درمانهای پیشرفتهتر ضروری است:
درد مداوم و طولانیمدت
اگر با وجود درمانهای خانگی، درد مفصل بیش از چند هفته ادامه یابد یا روز به روز شدیدتر شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
تورم و التهاب شدید مفصل
تورمی که بهراحتی کاهش پیدا نمیکند یا همراه با گرمی و قرمزی باشد، نشانه التهاب جدیتر است و نیاز به بررسی دارد.
محدودیت شدید حرکتی
وقتی خم و راست شدن، راه رفتن یا انجام فعالیتهای ساده روزمره دشوار شود، درمان خانگی بهتنهایی کافی نخواهد بود.
تغییر شکل مفصل
هرگونه کج شدن، بزرگ شدن یا تغییر ظاهری مفصل باید جدی گرفته شود و بهسرعت تحت نظر پزشک قرار گیرد.
درد شبانه یا علائم عصبی
دردی که در شب باعث بیدار شدن بیمار شود یا با علائمی مثل بیحسی، مورمور یا ضعف در اندامها همراه باشد، میتواند نشانه آسیب عصبی یا پیشرفت بیماری باشد.
مکمل های درمان آرتروز در خانه را در نظر بگیرید!
ترکیب گلوکوزامین و کندرویتین ممکن است در درمان استئوآرتریت کمک کند. در حالی که ACR به طور کلی استفاده از هر دو مکمل را به تنهایی توصیه نمی کند اما برخی از مطالعات نشان داده اند که این ترکیب می تواند منجر به بهبود برخی علائم شود.
در مطالعه ایی که در آوریل 2016 در یک ژورنال منتشر شد نشان داد مصرف گلوکوزامین و کندرویتین به مدت 12 هفته یا بیشتر باعث سهولت در حرکات بیشتری را برای شرکت کنندگان داشت. و طبق مطالعه ایی که در ماه می سال 2015 منتشر شد ، مصرف این ترکیب در طی یک سال منجر به کاهش درد مفاصل شد.
شواهد اولیه نشان داده است که عصاره های گیاهی طبیعی به نام آووکادو می تواند به درمان و کاهش سرعت پیشرفت این بیماری کمک کند و باعث کاهش وابستگی به داروها شود.
جمعبندی
درمان خانگی آرتروز میتواند با روشهایی مانند تغییر سبک زندگی، ورزشهای سبک، استفاده از کمپرس، رژیم غذایی سالم و گیاهان دارویی به کاهش درد و بهبود حرکت مفاصل کمک کند. این روشها ساده، کمهزینه و قابل اجرا در خانه هستند و نقش مهمی در کنترل علائم دارند. با این حال، در مواردی که درد طولانیمدت شود، تورم و تغییر شکل مفصل رخ دهد یا دامنه حرکتی به شدت کاهش یابد، مراجعه به پزشک ضروری است.
برای دریافت درمانهای تخصصی و علمی در کنار روشهای خانگی، میتوانید به کلینیک دکتر امیرحسین یزدانی مراجعه کنید. در این مرکز، بیماران تحت نظر متخصصین مجرب از خدمات نوین درمانی و توانبخشی بهرهمند میشوند تا روند بهبودی سریعتر و مؤثرتر پیش برود.