درمان خانگی گردن درد و به طور کلی درمان گردن درد و گرفتگی گردن در خانه، نقطه شروع خوبی برای درمان است. با پیشرفت تکنولوژی و رواج شغل های جدید یکی از مشکلات شایع این روزها گردن درد است. دردهای عضلانی و شاید عصبی افراد را چنان تحت فشار قرار می دهد که گاه انجام فعالیت های عادی روزانه را با مشکل جدی مواجه کرده و ما را دچار گردن درد عصبی می کند. در چنین وضعی بیش از پیش به فکر بهترین درمان خانگی گردن درد می افتید.
بهترین درمان فوری و خانگی گردن درد
بسیاری از اشخاص از همان ابتدا به مراکز پزشکی مراجعه می کنند؛ اما درمان های پزشکی هزینه های بالایی می طلبد و در اکثر موارد به جز مصرف داروهای شیمیایی راهکار مناسبی برای کاهش درد و درمان ارائه نمی شود.
کمپرس سرد و کمپرس گرم
کمپرس سرد (درمان التهاب و درد ناگهانی)
کمپرس سرد بهترین گزینه در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از شروع گردندرد یا گرفتگی ناگهانی است. وقتی عضله بیش از حد کشیده یا ضربه خورده باشد، در بافت التهاب و ورم بهوجود میآید. سرما باعث انقباض رگها میشود و اینطوری جریان خون در ناحیه آسیبدیده کاهش پیدا میکند؛ نتیجهاش کمشدن التهاب، تورم و درد است.
✅ مواقع مناسب برای استفاده از کمپرس سرد:
- گردندرد یا گرفتگی ناگهانی بعد از خواب بد یا حرکت اشتباه
- درد ناشی از ضربه، پیچخوردگی یا اسپاسم تازه
- احساس حرارت یا التهاب در محل درد
- درد تیز و شدید در ساعات اولیه شروع
🕐 نحوه استفاده کمپرس سرد برای گردن:
- یخ را داخل حوله نازک بپیچید (مستقیم روی پوست نگذارید)
- ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی ناحیه درد بگذارید
- هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار تکرار کنید (در ۴۸ ساعت اول)
نکته: سرما درد را کم میکند اما اگر بیشتر از دو روز ادامه پیدا کند یا احساس خشکی زیاد بهوجود آورد، وقت آن است که سراغ گرما بروید.
کمپرس گرم (برای شل شدن عضلات و بهبود خونرسانی)
بعد از اینکه التهاب اولیه خوابید (معمولاً پس از ۴۸ ساعت)، نوبت به گرما میرسد. گرما باعث افزایش جریان خون، تغذیه بهتر عضلات و رهایی از اسپاسم میشود. درواقع، حرارت ملایم به بدن سیگنال آرامش میدهد و عضلات منقبض گردن را نرم و انعطافپذیر میکند.
✅ مواقع مناسب برای استفاده از کمپرس گرم:
- درد یا گرفتگی مزمن گردن (بیش از ۲ روز طول کشیده)
- خشکی و سفتی عضلات بهخصوص صبحها یا بعد از کار زیاد
- اسپاسمهای ناشی از استرس و خستگی
- احساس تیرکشیدن یا درد مبهم در پشت گردن و شانهها
🕐 نحوه استفاده:
- از حوله گرم، بطری آب گرم یا پد حرارتی استفاده کنید
- حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی عضلات دردناک بگذارید
- روزی ۲ تا ۳ بار تکرار کنید، اما از گرمای زیاد یا طولانیمدت پرهیز کنید
نکته: گرما در دردهای مزمن و گرفتگیهای طولانی فوقالعاده مؤثر است، اما اگر گردنتان هنوز متورم یا ملتهب است، نباید از آن استفاده کنید چون ممکن است التهاب را تشدید کند.
ماساژ ملایم عضلات گردن و شانه
ماساژ یکی از سریعترین روشها برای آرامکردن گرفتگی عضلات گردن است، چون هم باعث افزایش جریان خون میشود و هم تنش عصبی را کاهش میدهد.
برای ماساژ خانگی، میتوان با نوک انگشتها بهآرامی عضلات پشت گردن و بالای شانه را با حرکات دایرهای ماساژ داد؛ بهتر است از روغنهای گرم و ضدالتهاب مثل روغن نعناع یا اسطوخودوس استفاده شود تا اثر آرامبخشی بیشتر شود. فقط دقت کنید فشار بیش از حد وارد نکنید و اگر درد تیرکشنده یا التهاب شدید دارید، ماساژ را متوقف کنید.
وضعیت صحیح هنگام خواب
خوابیدن در وضعیت درست میتونه تفاوت بزرگی در بهبود گردندرد ایجاد کنه. بهترین حالت، خوابیدن به پشت یا به پهلو با گردن در راستای ستون فقرات است تا فشاری روی مهرهها نیاد. خوابیدن روی شکم معمولاً باعث چرخش بیشازحد گردن و کشش عضلات میشه و باید ازش پرهیز کرد. همچنین بهتره شانهها روی تشک قرار بگیرن نه روی بالش، تا وزن بدن بهصورت متعادل پخش بشه و گردن در وضعیت طبیعی خودش قرار بگیره.
"Resting and using a warm or cold compress can help reduce neck pain."
"استراحت و استفاده از کمپرس گرم یا سرد میتواند به کاهش درد گردن کمک کند."
استفاده از بالش مناسب
بالش نقش کلیدی در پیشگیری و درمان گردندرد داره. بالش باید ارتفاع متوسط و انحنای طبیعی داشته باشه تا فضای بین گردن و شانه پر بشه و سر نه خیلی بالا بره و نه پایین بیاد. بالشهای ارگونومیک معمولاً بهترین گزینهان چون فرم گردن رو حفظ میکنن و از خمشدن یا فشار به مهرههای گردنی جلوگیری میکنن. اگر به پهلو میخوابی، بالش باید ضخیمتر باشه تا فاصله بین سر و شانه پر بشه، ولی برای خوابیدن به پشت، بالش نازکتر مناسبتره.
حرکات کششی و اصلاحی گردن
حرکات ورزشی و اصلاحی برای گردن درد به افزایش انعطافپذیری عضلات گردن و کاهش گرفتگی و خشکی کمک میکنن. انجام منظمشون باعث بهبود جریان خون، کاهش درد و اصلاح وضعیت بدن میشه.
-
کشش گردن به جلو
سر را بهآرامی به جلو خم کنید تا چانه به سینه نزدیک شود، ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه دارید و رها کنید.
-
خمکردن گردن به طرفین
سر را بهآرامی به سمت شانه راست خم کنید، چند ثانیه نگه دارید، سپس به سمت چپ تکرار کنید.
-
چرخش آرام گردن
سر را بهآرامی به سمت راست و سپس چپ بچرخانید بدون اینکه شانهها حرکت کنند.
-
کشش شانهها
شانهها را بالا بیاورید، چند ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. این حرکت تنش عضلات گردن را کم میکند.
-
اصلاح وضعیت بدن (پُستچر)
پشت صاف، شانهها عقب و چانه کمی به داخل. این حالت را چند بار در روز تمرین کنید تا فشار از روی گردن برداشته شود.
حرکات اصلاحی پُستچر بدن
اصلاح پُستچر یا وضعیت بدن، یکی از مؤثرترین راهها برای پیشگیری و درمان گردندردهای مزمنه. وقتی ساعتها با گوشی یا لپتاپ کار میکنیم، سر به جلو خم میشه و عضلات گردن تحت فشار زیادی قرار میگیرن.
برای اصلاح این حالت، باید پشت را صاف نگه دارید، شانهها را کمی به عقب بدهید و چانه را کمی به داخل بکشید تا گوشها در امتداد شانهها قرار بگیرند. تمرینی ساده برای تقویت این وضعیت اینه که هر چند ساعت یکبار، روبهروی دیوار بایستید طوری که پشت سر، شانهها و باسن همزمان با دیوار تماس داشته باشن.
یوگا و حرکات ملایم پیلاتس مخصوص گردن
یوگا و پیلاتس با حرکات آهسته و کششهای کنترلشده، به آزاد شدن عضلات منقبض گردن و شانهها کمک میکنند. تمرینهایی مثل حرکت گربه و گاو (Cat-Cow) یا وضعیت کودک (Child’s Pose) باعث افزایش انعطاف و بهبود گردش خون در ناحیه گردن میشوند.
در پیلاتس هم تمرکز روی تنفس عمیق و کنترل حرکات است که فشار روی گردن را کم میکند و تعادل عضلات اطراف ستون فقرات را برمیگرداند. انجام روزانه چند دقیقه از این حرکات، به مرور درد را کاهش میدهد و از برگشت دوباره گرفتگی جلوگیری میکند.
تکنیکهای ریلکسیشن برای آرامسازی گردن
تکنیکهای ریلکسیشن یا آرامسازی به کاهش تنش عضلات گردن و شانهها کمک میکنند و نقش مهمی در کنترل درد دارند. روشهایی مثل تنفس عمیق شکمی، بستن چشمها و تمرکز روی رها کردن عضلات، یا گوش دادن به موسیقی آرام باعث میشوند بدن از حالت انقباض خارج شود.
دارو درمانی
در مواردی که گردندرد شدید است یا با درمانهای خانگی بهبود پیدا نمیکند، میتوان موقتاً از داروهای ضدالتهاب و مسکن بدون نسخه مثل ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کرد. این داروها التهاب و اسپاسم را کاهش میدهند، اما باید با احتیاط و در کوتاهمدت مصرف شوند تا به معده یا کلیهها آسیب نرسد.
مصرف داروهای گیاهی
برخی ترکیبات گیاهی خاص، اثر ضدالتهابی و آرامبخش دارند و میتوانند به کاهش درد گردن کمک کنند. چای زنجبیل، زردچوبه، بابونه و چای سبز از گزینههای مؤثر هستند. این گیاهان با کاهش التهاب و بهبود جریان خون، بدن را آرام میکنند و به تسکین طبیعی درد کمک میکنند.
استفاده از پماد، ژل و کرمهای موضعی
کرمها و ژلهای موضعی حاوی منتول، کپسایسین یا داروهای ضدالتهاب میتوانند درد و گرفتگی عضلات گردن را بهصورت موضعی کاهش دهند. این محصولات معمولاً حس گرما یا خنکی ایجاد میکنند که باعث شل شدن عضلات و تسکین سریع درد میشود. استفاده روزی دو تا سه بار روی ناحیه دردناک کفایت میکند.
درمان خانگی درد گردن سمت چپ
برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول از کمپرس سرد (۱۵–۲۰ دقیقه، ۳–۴ بار در روز) استفاده کنید تا التهاب و اسپاسم اولیه کم شود؛ بعد از فروکش درد حاد، گرمای ملایم یا دوش آب گرم را اضافه کنید تا جریان خون بهتر و عضله شلتر شود.
حرکات کششی آرام را ۲–۳ بار در روز انجام دهید: چانه را کمی به داخل بکشید (chin tuck) و ۵ ثانیه نگه دارید × ۱۰ مرتبه؛ سپس سر را آهسته به راست و چپ تا مرز «کششِ قابلتحمل» ببرید، هر سمت ۱۵–۲۰ ثانیه × ۳ تکرار. از حرکات ناگهانی یا چرخشهای عمیق پرهیز کنید.
وضعیت بدن را اصلاح کنید: هنگام کار با موبایل، گوشی را بالاتر بیاورید و گردن را خم نکنید؛ پشت میز، مانیتور همسطح چشم، شانهها رها و کتفها کمی عقب باشند؛ هر ۳۰–۴۵ دقیقه برخیزید و ۱–۲ دقیقه گردش شانه و کشش انجام دهید.
برای خواب، از بالش با ارتفاع میانی و نسبتاً سفت استفاده کنید تا فاصله گوش تا شانه را پر کند؛ به پهلو بخوابید و از قرار دادن چند بالش روی هم یا خوابیدن روی شکم پرهیز کنید.
در صورت نیاز از مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن طبق بروشور استفاده کنید (اگر زخم معده، بیماری کلیوی/کبدی دارید یا رقیقکننده خون مصرف میکنید، با پزشک مشورت کنید). ژلهای موضعی ضدالتهاب نیز میتوانند کمککننده باشند.
ماساژ ملایم (نه عمیق) روی عضلات تراپزیوس و لواتور اسکاپولا، هیدراته ماندن، و کاهش استرس (تنفس دیافراگمی، مدیتیشن کوتاه) به کاهش گرفتگی کمک میکند. تا بهبود نسبی از وزنهبرداری سنگین، حرکات بالای سر و رانندگی طولانی پرهیز کنید.
اگر درد به بازو تیر میکشد، بیحسی یا گزگز دارید، ضعف عضلانی ایجاد شده، تب/کاهش وزن بیدلیل همراه است، درد بیش از ۷–۱۰ روز باقی ماند، یا پس از ضربه/تصادف شروع شد، ارزیابی پزشکی و فیزیوتراپی تخصصی ضرورت دارد.
درمان خانگی درد گردن سمت راست
در ۲۴–۴۸ ساعت اول از کمپرس سرد (۱۵–۲۰ دقیقه، ۳–۴ بار در روز) استفاده کنید؛ پس از کمشدن درد حاد، گرمای ملایم یا دوش گرم اضافه کنید تا خونرسانی بهتر و اسپاسم کمتر شود.
کششهای هدفمند سمت راست:
کشش تراپزیوس راست: سر را به آرامی به سمت چپ خم کنید، با دست چپ کمی فشار ملایم بدهید؛ ۱۵–۲۰ ثانیه نگه دارید × ۳.
کشش لِواتور اسکاپولا: سر را به سمت چپ و کمی پایین (به جیب چپ نگاه کنید) ببرید؛ با دست چپ اندکی نگه دارید؛ ۱۵–۲۰ ثانیه × ۳.
چینتوک (Chin tuck): چانه را بهآرامی عقب بکشید و ۵ ثانیه نگه دارید × ۱۰، روزی 2–3 بار. از حرکات ناگهانی و چرخشهای عمیق پرهیز کنید.
ارگونومی را اصلاح کنید: موبایل را همسطح چشم بگیرید، ماوس/تاچپد را نزدیکتر قرار دهید تا شانه راست بالا نماند؛ هر ۳۰–۴۵ دقیقه ۱–۲ دقیقه کشش و چرخش شانه انجام دهید.
برای خواب، بالش با ارتفاع میانی و نسبتاً سفت انتخاب کنید تا فاصله گوش تا شانه راست را پُر کند؛ از خوابیدن روی شکم و روی چند بالش خودداری کنید.
در صورت نیاز از استامینوفن یا ایبوپروفن طبق بروشور استفاده کنید (در زخم معده، بیماری کلیه/کبد یا مصرف رقیقکنندهها، ابتدا با پزشک مشورت کنید). ژلهای موضعی ضدالتهاب هم میتوانند کمک کنند.
علائم هشدار: انتشار درد به بازو، بیحسی/گزگز، ضعف عضله، تب یا کاهش وزن بیدلیل، تداوم درد بیش از ۷–۱۰ روز، یا شروع پس از ضربه/تصادف—در این موارد ارزیابی پزشکی و فیزیوتراپی تخصصی ضروری است.
روش های خانگی برای پیشگیری از گردن درد در آینده
پیشگیری از گردندرد بهمراتب آسانتر از درمان آن است. با رعایت چند عادت ساده در سبک زندگی و محیط کار، میتوان از بازگشت درد و گرفتگی گردن جلوگیری کرد.
- حفظ وضعیت صحیح بدن در هنگام نشستن و ایستادن
- تنظیم ارتفاع مانیتور در سطح چشم
- استفاده از بالش ارگونومیک هنگام خواب
- انجام روزانه حرکات کششی گردن و شانه
- استراحتهای کوتاه بین کارهای طولانی با کامپیوتر
- پرهیز از استفاده طولانیمدت از موبایل در وضعیت خمشده
- تقویت عضلات گردن و پشت با ورزشهای سبک
- مصرف آب کافی و تغذیه غنی از ویتامین D و منیزیم
- کنترل استرس و انجام تمرینات آرامسازی روزانه
- خواب کافی و منظم برای ترمیم عضلات و کاهش تنش
ترک دخانیات
مصرف سیگار تاثیرات منفی بر درد گردن دارد. زیرا دخانیات باعث غلظت خون و کاهش گردش خون می شود و این امر سفتی عضلات گردن را به همراه خواهد داشت.
کاهش وزن
چاقی و افزایش وزن بر عملکرد اعضا تاثیر منفی دارد. بنابراین یکی از راه های درمان خانگی گردن درد کاهش وزن و تغذیه سالم است.
تاثیر سرکه سیب برای درمان درد گردن
یکی از مواد طبیعی و پرخاصیت جهت درمان گردن درد سرکه سیب است. این ماده سرشار از آنتی اکسیدان بوده و یک ضدالتهاب قوی به شمار می رود. بنابراین جهت کاهش درد گردن پارچه ای تمیز آغشته به سرکه را برای مدت کوتاهی روی گردن قرار دهید.
این ماده مفید حتی برای ریلکس کردن و بهبود درد گردن توصیه می شود. شیوه دیگر استفاده به این صورت است که مقداری از آن را در وان آب ولرم بریزید و به مدتی کوتاهی در آن دراز بکشید.
زردچوبه و زنجبیل، ضدالتهاب قوی
این دو ماده ضدالتهاب قوی به حساب می آیند و هر دو طبیعی هستند. به طوری که یکی از شیوه های ایده آل برای درمان خانگی گردن درد استفاده از زردچوبه و زنجبیل محسوب می شود. بنابراین زردچوبه را در شیر ولرم ریخته و با مقداری عسل مخلوط کرده و بنوشید. همچنین زنجبیل را به صورت روزانه همراه با چای و عسل نوش جان کنید.
استفاده اصولی از تلفن و کاهش درد گردن
استفاده مداوم از تلفن همراه جزئی از برنامه های کاری و زندگی بسیاری از افراد شده است؛ اما برای کاهش دردهای عضلانی گردن چه باید کرد؟ در ادامه به چند درمان خانگی گردن درد در این رابطه اشاره می شود:
- برای صحبت با تلفن از هدفون یا هندزفری استفاده کنید؛
- بهتر است که تلفن همراه را در وضعیتی مشاهده کنید که گردن به حالت خمیده نباشد؛
- گاهی اوقات ورزش گردن درد و حرکات کششی و نرمشی در بین کار انجام دهید.
اجتناب از حرکات ناگهانی
حرکات ناگهانی یا غلط میتونن درد گردن رو بدتر کنن و حتی باعث آسیب مجدد بشن.
منظور از حرکات پرخطر:
- چرخاندن سریع سر برای نگاه به عقب (مثلاً در رانندگی)
- خم شدن ناگهانی برای بلند کردن اجسام
- استفاده طولانیمدت از موبایل با سر خمشده (Text Neck)
راهکار جایگزین:
- هنگام حرکت، گردنت رو آرام و کنترلشده بچرخون.
- موقع کار با موبایل یا لپتاپ، صفحه را همسطح چشم قرار بده.
- به جای چرخاندن گردن برای نگاه کردن به عقب، تمام بدن را بچرخان.
عوامل ایجاد گردن درد را بشناسید
در این رابطه باید بدانید که علاوه بر استرس و فشارهای عصبی، عوامل بسیاری در ایجاد درد در ناحیه گردن دخیل هستند. گاهی اوقات درد گردن کل عضلات اسکلتی و عضلانی را نیز درگیر می کند و بسیار شدید است. اگر به دنبال منشا درد پشت گردن هستید؛ موارد زیر را مطالعه و تا حد ممکن مراقبت های لازم را انجام دهید:
- کار با رایانه به مدت طولانی و قرارگیری نامناسب گردن؛
- فرم نشستن نادرست بر صندلی نامناسب؛
- استفاده بیش از حد از تلفن همراه و وضعیت نادرست گردن؛
- استفاده از بالش نامناسب در زمان خواب و گرفتگی عضلات؛
- آسیب های ورزشی و ضربه به سر؛
- بلندکردن اجسام سنگین و فشار به عضلات؛
- واردشدن ضربه به گردن در اثر حوادث ناگهانی.
- آرتریت روماتوئید گردن
سخن آخر
در این مقاله گفته شد که گردن یکی از اندام های حیاتی بدن انسان است و پیچیدگی های بسیاری دارد. تحمل وزن سر به عهده گردن خواهد بود و همچنین معبر مهم نخاع محسوب می شود. بنابراین کوچک ترین ناملایمات و عدم نگهداری صحیح باعث ایجاد درد و گرفتگی در آن می شود.
درمان عوارض و ناراحتی های حاصل از بیماری هایی همچون درد گردن را نباید همیشه به علم جدید و روش های نوین بسپارید. گاهی اوقات لازم است که قبل از طب فیزیکی تدابیری اتخاذ کرده و راهکارهای طلایی درمان خانگی گردن درد را امتحان کنید. به طور حتم درمان خانگی تاثیرات بسیاری در روند درمان دارد. به عنوان مثال می توانید از پماد برای گردن درد و قرص گردن درد در خانه استفاده کنید.
متاسفانه بعد از استفاده از کمپرس گرم و سرد و انجام تمرینات، هنوز درد گردنم ادامه داره.