صدا دادن گردن ناشی از چیست؟
چه چیزی باعث صدا دادن گردن می شود؟ صدا دادن گردن عمدتا امری طبیعی است، اما می تواند نشانه آرتروز باشد که معمولا با استراحت، دارو و تمرین های مخصوص گردن بهبود می یابد.
زمانیکه مفاصل در شرایط خوبی هستند، صداهایی نظیر تق تق یا قرچ قرچ را خواهند داشت! این نوع صداها به خصوص در گردن بسیار قابل توجه اند. معمولا انواع گردن درد وجود دارد. حال اگر گردن شما این صداها را دارد، اما با دردی همراه نیست، احتمالا بی ضرر است، اما در صورتیکه با گردن درد همراه بود به پزشک خود مراجعه کنید.
آیا صدای تق تق گردن، طبیعی است؟
صدای قرچ قروچ گردن از نظر پزشکی کریپتوس، یعنی شنیدن یا حس کردن صداهایی نظیر تق تق، قریچ یا ترق ترق در پوست یا مفاصل، نامیده می شود. کریپتوس نشان دهنده تجمع هوایی است که در فضای فشرده ای در مفصل یا بافت زیر پوستی محصور شده است.
زمانی که تاندون یا عضله روی سطح استخوانی سر می خورد، باعث ایجاد صدایی نظیر صدای ترکیدن بادکنک می شود. در گردن این مورد زمانی رخ می دهد که مفاصل با چرخاندن گردن، سر می خوردند. این امری طبیعی است.
اگر صدای قرچ قروچ گردن با درد همراه بود، با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت وجود مشکلاتی غیر طبیعی، تشخیصی صورت گیرد. این می تواند نشانه وجود آسیب دیدگی در رباط ها و یا برخی از غضروف های شل شده، باشد.
بیماران دیگری که به التهاب تاندون و یا بورسیت مبتلا هستند نیز تجربه صداهایی نظیر قرچ قروچ گردن را داشته اند، اما اگر صدای قرچ قروچ یا ساییده شدن ناهنجارتر بود، ممکن است نشانه تغییراتی باشد که به دلیل آرتروز یا استئوآرتریت یا دیسک گردن در مفاصل ایجاد شده است.
علت صدا دادن استخوان گردن
گاهی هنگام چرخاندن یا خمکردن گردن، صدای تقتق یا قرچقرچ شنیده میشود. این صداها همیشه به معنی بیماری نیستند و بسیاریوقتها به تغییرات فیزیکیِ طبیعی در مفصل مربوطاند. اگر صدا با درد، گزگز، ضعف یا محدودیت حرکت همراه شود، احتمال درگیری بافتی یا عصبی بیشتر است و ارزیابی تخصصی لازم میشود. در ادامه، علتها را در دو دستهٔ «بدون درد» و «همراه درد» میبینی.
کاویتاسیون (حبابهای مایع سینوویال)
حین تغییر ناگهانی فشار داخل مفصل، حبابهای گاز در مایع سینوویال میترکند و صدای تقتق ایجاد میشود.
این فرآیند طبیعی است و تا وقتی با درد یا گیرکردن مفصل همراه نباشد، نگرانی خاصی ندارد.
فاصلهٔ زمانی لازم برای تشکیل دوبارهٔ حبابها باعث میشود نتوانی بلافاصله همان صدا را تکرار کنی.
لغزش رباطها روی برجستگیهای استخوانی
رباطها هنگام حرکت روی سطوح استخوانی میلغزند و گاهی با «پرشِ کوچک» صدا تولید میشود.
کمی ضخیمشدن بافت نرم یا شکل آناتومیک سطوح میتواند این لغزشِ بیدرد را بیشتر کند.
تا زمانیکه درد یا قفلشدگی نداری، معمولاً نیاز به اقدام درمانی وجود ندارد.
کاهش موقتی لغزندگی بافت نرم
کمآبی بافتها، سرمای محیط یا بیتحرکی طولانی، لغزندگی فاشیال را پایین میآورد و صدا بیشتر حس میشود.
با گرمکردن ملایم، هیدراته ماندن و چند حرکت نرمکننده، صدا کمتر شنیده میشود.
این وضعیت نشانهٔ آسیب نیست و بیشتر یک تغییر مکانیکیِ گذراست.
علت صدا دادن استخوان گردن با درد
مشکلات مفصلیِ گردن (آرتروز/اسپوندیلوز)
کاهش فضای مفصلی و ناصافشدن سطوح باعث سفتی صبحگاهی، دردِ پسِسری و صدای دردناک در حرکت میشود.
علائم ممکن است به شانه یا پشتِ میانی انتشار پیدا کند و با نشستن طولانی بدتر شود.
اصلاح پاسچر، تمرینهای کششی–تقویتی و در صورت نیاز، مداخلات تکمیلی به کنترل علائم کمک میکند.
آسیبدیدگی یا استفادهٔ بیشازحد
کشیدگی کپسول مفصلی، ضربهٔ ورزشی یا حرکات پرفشار میتواند حساسیت بافتی و صدای دردناک ایجاد کند.
پس از آسیب، برخی جهتهای حرکت با تقتق همراهِ درد تشدید میشوند.
بازتوانی مرحلهای، تقویت پایدارکنندهها و کنترل بارِ تمرین برای برگشت ایمن ضروری است.
درگیری ریشهٔ عصبی (رادیکولوپاتی)
تنگی سوراخ بینمهرهای یا برجستگی دیسک ممکن است با درد گردنِ تیرکشنده، گزگز دست و صدای دردناک همراه شود.
حرکات خاص یا فشردگی گردن علائم را بدتر میکند و دامنهٔ حرکتی محدود میشود.
ارزیابی عصبی و برنامهٔ توانبخشیِ تدریجی برای کاهش فشار و بهبود کنترل حرکتی لازم است.
ناپایداری عملکردی و ضعف عضلات عمقی
ضعف دیپکُرِ گردنی و تأخیر در کنترل تیغهٔ کتف میتواند حرکت را ناپایدار و صدا را دردناک کند.
الگوی سرِ رو به جلو و کارِ اداری طولانی این وضعیت را تشدید میکند.
تمرینهای تقویتیِ هدفمند و آموزش ارگونومی، درد و صدا را کاهش میدهد.
التهاب بافت نرم و نقاط میوفاشیال فعال
تریگرپوینتهای فعال در تراپزیوس فوقانی یا لواتور اسکاپولا به لمس دردناکاند و با حرکت صدا تشدید میشود.
گرمکردن ملایم، آزادسازی بافت نرم و تقویت اصلاحی، الگوی درد را آرامتر میکند.
اگر قرمزی، گرمی و تورمِ مداوم دیدی، بررسی علل التهابی ضرورت دارد.
اگر صدای گردن همراه با درد ماندگار، بیحسی/ضعف یا محدودیت شدید حرکت است، وقتِ ارزیابی تخصصی رسیده است تا علت دقیق مشخص شود و برنامهٔ درمانی مناسب چیده شود.
علائم صدا دادن استخوان گردن
وقتی ساختارهای گردن تحت فشار قرار میگیرند، نخستین تغییرات در الگوی حرکت و حس درد ظاهر میشود.بهتدریج، محدودیتِ دامنهٔ حرکتی، حساسیتِ بافتی و نشانههای ارجاعی به سر و اندام فوقانی دیده میشود.گاهی درگیرشدنِ ریشههای عصبی یا مفاصل بینمهرهای، علائم عصبی و سفتیهای موضعی ایجاد میکند.شناخت دقیق این الگوها کمک میکند زمان مناسبِ ارزیابی تخصصی و مداخلهٔ درمانی را از دست ندهیم.
کاهش دامنهٔ حرکتی
کاهش فلکشنِ جانبی و چرخش گردن نشان میدهد بافتهای کپسول مفصلی یا عضلات اطراف کوتاه و دردناک شدهاند.الگوی محدودیت اگر یکطرفه باشد، بیشتر به اسپاسم یا اختلال مفصل فاست اشاره دارد؛ اگر دوطرفه باشد، احتمال درگیری دژنراتیو بیشتر است.آزمونهای فعال و پاسیو به تمایز منشاء عضلانی–مفصلی کمک میکنند و مسیر تمریندرمانی را مشخص میسازند.
سردرد (ارجاع گردنی)
درد از ناحیهٔ پسِسری شروع میشود و به شقیقه یا پیشانی میرسد؛ معمولاً با حرکات گردن یا فشار روی ساباکسیپیتالها تشدید میشود.درگيری مفاصل آتلانتو–اکسیپیتال و آتلانتو–آگزیال یا تنش عضلات عمقی گردن از علل شایعاند.اصلاح پاسچر، تحرکِ ستون صدری و تقویت عمقیها اغلب بسامد و شدت سردرد را کم میکند.
درد عضلانی و حساسیت به لمس
گرههای میوفاشیال در تراپزیوس فوقانی، لواتور اسکاپولا و اسکلنها به لمس حساساند و درد ارجاعی میدهند.پرفشاریِ استاتیک طولانی و تکرار حرکات سر به جلو زمینهساز این نقاط است.آزادسازی بافت نرم، کشش هدفمند و تقویت پایدارکنندهها الگوی درد را آرامتر میکند.
بیحسی یا سوزنسوزنِ بازو
در فشار ریشههای عصبی (رادیکولوپاتی)، حس گزگز در مسیر درماتومهای C6–C8 ظاهر میشود و با مانورهای فشاری بدتر میشود.اسپوندیلوز گردن و برجستگی دیسک از علل رایج تنگیِ سوراخ بینمهرهای هستند.آزمونهای عصبی–مرکزی و نورودینامیک به تشخیص کمک میکند و شدت علائم راهنمای سطح بار تمرین است.
سفتی یا تودهٔ سفتِ موضعی
تودهٔ «سفت» اغلب یک تریگرپوینت فعال یا اسپاسم پایدار عضله است، نه تودهٔ توموری.کاهش لغزش فاشیال و چسبندگیِ بافتی حرکتِ بدون درد را محدود میکند.گرمکردن ملایم، فومرولینگ هدفمند و تمرینهای ایزومتریکِ کمدرد به رهاسازی کمک میکند.
قرمزیِ پوست نزدیکِ ناحیهٔ درد
افزایش جریان خونِ موضعی پس از دوشِ گرم یا ماساژ میتواند قرمزی گذرا ایجاد کند.اگر قرمزی با گرمی، تورم و دردِ ضربانی همراه شد، باید علائم التهابی یا عفونی مدنظر باشد.ثبتِ تغییرات پوستی و ارتباط آن با فعالیتها به پایش روند کمک میکند.
بهترین درمان صدا دادن استخوان گردن
زمانیکه عوارض جانبی حادی نظیر گردن درد، سکته مغزی و آرتروز (استئوآرتریت) رخ می دهد، شما به مراقبت پزشکی نیاز خواهید داشت. تا زمانیکه مراقبت های پزشکی مناسب را دریافت نکرده اید، گردن خود را ثابت و بی حرکت نگه دارید و از حرکات ناگهانی بپرهیزید
ممکن است تمرین های ورزشی به شما برای رفع علائم آرتروز گردن کمک کند، اما توصیه می شود که پیش از شروع این برنامه ورزشی ، با پزشک خود مشورت کنید.
تمرینات نیمه چرخشی
تمرینات نیمه چرخشی برای درمان صدای گردن موثر هستند و شامل حرکت گردن در دو سطح می شود. در ابتدا سر و گردن خود را در وضعیت طبیعی قرار داده و به روبرو نگاه کنید. سپس سر خود را به آرامی به پشت بچرخانید، به شکلی که چشم های شما به سمت سقف باشد.
به مدت ۲ تا ۳ ثانیه در این حالت بمانید. اینک سر خود را به آرامی به جلو بچرخانید، به شکلی که چانه شما قفسه سینه را لمس کند و چشم های شما به سمت زمین باشد. سپس به مدت ۲ تا ۳ ثانیه در این حالت بمانید و به موقعیت طبیعی برگردید. این توالی تمرینات را ۵ تا ۱۰ مرتبه تکرار کنید.
در حالت طبیعی قرار گیرید، سپس با آوردن گوش ها به سمت شانه اما نه تا حدی که آن را لمس کند، سر خود را به آرامی به چپ بچرخانید. به مدت ۲ تا ۳ ثانیه در این حالت بمانید. سپس به حالت طبیعی برگشته و سر خود را به آرامی به سمت راست بچرخانید. این حرکات را ۵ تا ۱۰ مرتبه تکرار کنید.

چرخش
تمرینات چرخشی گردن شامل دو حرکت می شود. اولین تمرین با صاف نگه داشتن سر و نگاه به روبرو آغاز می شود. سر خود را به آرامی به چپ بچرخانید، به شکلی که چانه شما روی شانه سمت چپ آویزان باشد. به مدت ۱ ثانیه در این حالت بمانید و سپس در حالت طبیعی قرار گیرید.
اینک. سر خود را به آرامی به سمت دیگر بچرخانید، ۱ ثانیه مکث کنید و اجازه دهید چانه روی شانه آویزان باشد. این توالی حرکتی را ۲ تا ۳ مرتبه تکرار کنید. تمرین دوم با انداختن سر بر روی شانه راست و سپس چرخش آرام آن به دور گردن در جهت عقربه های ساعت، انجام می شود.

مقاومت
تمریات مقاومتی به تقویت عضلات گردن کمک می کند. تمریت را با قرار گرفتن در وضعیت طبیعی آغاز کنید. کف دست را به پیشانی فشار دهید. از عضلات گردن استفاده کنید، به آرامی سر خود را به جلو فشار دهید و با نیروی دست خود در برابر آن مقاومت کنید.
به مدت ۵ پانیه در این حالت بمانید. اینک با دست خود به پشت سر فشار وارد کنید. به آرامی سر خود را به پشت فشار دهید و همزمان با آن با نیروی دست های خود در برابر آن فشار مقاومت کنید. به مدت ۵ ثانیه در این حالت بمانید.
اینک با دست چپ به سمت چپ سر فشار وارد کنید و با نیروی سر در مقابل آن فشار مقاومت کنید. همین حرکت را برای سمت راست نیز انجام دهید.

هشدار
این تمرینات را با دقت انجام دهید و فشار بیش از حد وارد نکنید زیرا می تواند باعث آسیب دیدگی شود. در صورتیکه این تمرینات باعث افزایش درد یا ناراحتی شما می شود، از انجام آن بپرهیزید. در صورتیکه درد شما همواره ادامه داشت، با پزشک خود در این خصوص مشورت کنید.
عوارض صدا دادن استخوان گردن
صدای تق تق گردن می تواند عوارضی به همراه داشته باشد از جمله:
گردن درد: صدای تق تق گردن می تواند پس از مدتی قابلیت حرکتی گردن را کاهش دهد. این مشکل به دلیل تحلیل رفتن و ساییدگی غضروف اطراف مهره ها می باشد که در نهایت منجر به تغییرات دژنراتیوی آرتروز می شود. با افزایش فشار وارده بر اعصاب، این می تواند به التهاب و درد گردن نیز منجر شود.
آرتروز: صداهای ممتد گردن باعث وارد شدن فشار قابل توجهی به مفاصل گردن شده و منجر به کشیدگی بیش از حد رباط ها می شود. این می تواند به عدم حرکت منجر شود، زیرا این حالت باعث تشکیل پل های استخوانی در بین مهره ها می شود، آنهم در زمانیکه بدن تلاش می کند مفصل را ثابت نگه دارد.
به هر حال، این روند طبیعی نیست و می تواند به ثبات مفصلی دائم و غیر قابل برگشت منجر شود که این عارضه آرتروز می نامند.
سکته مغزی: مطالعات نشان داده اند که سکته مغزی در افراد زیر ۶۰ سال ممکن است به دلیل صداهای تق تق ممتد گردن باشد. صداهای ممتد گردن میتواند باعث آسیب دیدگی رگ های خونی گردن یا شریان های گردن شود.
ایجاد این پارگی ها در شریان ها می تواند به خونریزی یا تشکیل شدن لخته خون منجر شود که میتوانند وارد مغز شوند. لخته های خون میتوانند مانع جریان خون شده و رسیدن اکسیژن به مغز را دچار اختلال می کنند.
این نوع سکته مغزی که به دلیل صداهای تق تق ممتد گردن ایجاد می شود، خفیف بوده و باعث یک حمله ایسکمی گذرا می شود، اما می تواند کشنده هم باشد. علائم معمول سکته مغزی عبارتند از سرگیجه، احساس گیجی، ضعف یک طرف از بدن، تاری دید، اختلال در صحبت کردن، و سردرد شدید. در زمان وجود این علائم به فوریت های پزشکی نیاز است.
نکات پیشگیری از عوارض صدا دادن گردن
وقتی «صدا دادن گردن» تکرار میشود، پیشگیری از عوارض با اصلاح عادتهای روزمره آغاز میشود.بسیاری از موارد «صدا دادن استخوان گردن» با مدیریت پاسچر، تحرک ملایم و تقویت هدفمند قابلکنترل است.اگر صدا با درد، گزگز یا محدودیت حرکت همراه شد، ارزیابی تخصصی لازم است و از دستکاری خودسرانه پرهیز کن.
اصلاح پاسچر و ارگونومی
مانیتور را همسطح چشم تنظیم کن و شانهها را رها نگهدار تا فشار تجمعی کم شود.هر ۳۰–۴۵ دقیقه از جای خود بلند شو و ۳۰–۶۰ ثانیه حرکات کششی سبک انجام بده.
پرهیز از منیپولیشن خودسرانه
گردن را برای شنیدن صدای بلند «تقتق» بهزور نچرخان؛ این کار میتواند بافتها را تحریک کند.اگر «صدا دادن گردن» وسوسهات میکند، بهجایش تحرک نرم و کشش کنترلشده انجام بده.
گرمکردن و تحرک ملایم
پیش از کار طولانی یا ورزش، ۳–۵ دقیقه گرمکردن سبک انجام بده.چرخشهای کوچک، فلکشن/اکستنشن نرم و رترکشن چانه، صدا دادن استخوان گردن را کمتر میکند.
تقویت عضلات عمقی گردن و تیغهٔ کتف
چیندادن چانه، ایزومتریکهای سبک و تمرینهای پایداری کتف را منظم اجرا کن.تقویت هدفمند، ناپایداری عملکردی و بسامد «صدا دادن گردن» را پایین میآورد.
وقفههای حرکتی در کار اداری
هر چرخهٔ کار ۳۰–۴۵ دقیقهای را با ۱ دقیقه حرکت فعال قطع کن.کشش سینه، بازکردن شانه و تحرک ستون صدری، بار گردن را کاهش میدهد.
هیدراتاسیون و تغذیهٔ بافتها
روزانه آب کافی بنوش تا لغزندگی بافتی بهتر بماند.کمآبی میتواند سایش و «صدا دادن استخوان گردن» را محسوستر کند.
مدیریت استرس و تنفس دیافراگمی
تنش مزمن، تون عضلانی گردن را بالا میبرد و صداها را تشدید میکند.تنفس آرامِ دیافراگمی و ریلکسیشن کوتاه روزانه، فشار عضلات را کم میکند.
بالش و وضعیت خواب
بالش با ارتفاع مناسب انتخاب کن تا سر در امتداد ستون فقرات قرار بگیرد.خواب به پهلو با بالش بین زانوها، بار روی گردن را کمتر میکند.
اجتناب از حرکات ناگهانی و بارهای سنگین
چرخش سریع سر یا بلندکردن غیراصولی میتواند بافتها را تحریک کند.حرکات را نرم و کنترلشده انجام بده و از تکنیک صحیح بلندکردن بار استفاده کن.
پایش علائم هشدار و مراجعه به متخصص
اگر با «صدا دادن گردن» درد تیز، گزگز دست یا ضعف عضلانی داری، پیگیری تخصصی ضروری است.تشخیص بهموقع از پیشرفت مشکل جلوگیری میکند و برنامهٔ توانبخشی مؤثر طراحی میشود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر «صدا دادن گردن» با دردِ تیز یا ماندگارِ بیش از ۷۲ ساعت همراه شد، زمانِ ارزیابی تخصصی است.وقتی صدا دادن استخوان گردن همزمان با بیحسی، گزگز یا ضعفِ بازو/دست رخ میدهد، احتمالِ درگیری عصبی مطرح است.در صورتِ محدودیتِ واضحِ حرکت، قفلشدگیِ ناگهانی یا احساسِ ناپایداریِ گردن، باید بررسی دقیق انجام شود.سردردِ شدید، سرگیجه، تهوع یا دوبینی که با حرکتِ گردن بدتر میشود، نیاز به مراجعهٔ فوری دارد.پس از ضربه، تصادف یا افتادن، اگر درد و «صدا دادن گردن» کاهش پیدا نکرد یا بدتر شد، معاینه ضروری است.تب، قرمزی و گرمیِموضعی یا دردِ ضربانی میتواند نشانهٔ التهاب یا عفونت باشد و باید پیگیری شود.دردِ شبانهٔ بیدارکننده، کاهشِ وزنِ بیدلیل یا سابقهٔ سرطان از علائمِ هشدار عمومی بهحساب میآید.
جمع بندی
درمان صدا دادن گردن معمولاً با روشهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و تقویت عضلات گردن انجام میشود. این درمانها میتوانند به کاهش علائم و پیشگیری از بروز مشکلات جدیتر کمک کنند.
اگر شما هم از صدا دادن گردن رنج میبرید و به دنبال درمان تخصصی هستید، کلینیک دکتر یزدانی با تیم متخصص خود آماده است تا به شما در رفع این مشکل کمک کند. برای مشاوره و تعیین وقت درمان، با کلینیک دکتر یزدانی تماس بگیرید.
وقتی سرم رو به راست میچرخونم یه «قرچقروچ» محسوس میده و بعضی عصرها پشت سرم سنگین میشه؛ از وقتی با لپتاپ روی میز کوتاه کار میکنم بدتر شده. نگرانم خطرناک باشه یا به آرتروز مربوطه.
اگر صدا بدون دردِ تیز یا بیحسی باشه معمولاً کریپتوس بیخطره، ولی همراهی با سردرد و محدودیت حرکت نیاز به ارزیابی داره. فعلاً ارگونومی رو اصلاح کن، از دستکاری شدید گردن پرهیز کن و روزانه کشش ملایم انجام بده؛ اگر خواستی برات وقت معاینه و برنامهٔ فیزیوتراپی میذاریم.