درمان خار پاشنه: علائم خار پاشنه، سیر تا پیاز درمان قطعی خار پاشنه
درمان خار پاشنه: علائم خار پاشنه، سیر تا پیاز درمان قطعی خار پاشنه
درمان خار پاشنه شامل روش های درمانی متنوعیست. درمان قطعی خار پاشنه با شاک ویو تراپی بسیار موثر است. سیر تا پیاز علت و علائم خارپاشنه و باور های عامیانه همچون درمان خار پاشنه با زنجبیل، صابون، گوجه فرنگی و پودر موبر در ادامه بررسی خواهند شد.
خار پاشنه یک مشکل معمول ارتوپدی است. در نتیجه التهاب Plantar fascia ، نواری که استخوان پاشنه و انگشتان پا را به هم وصل می کند و از دست دادن انعطاف پذیری آن رخ می دهد. در این منطقه یک برآمدگی استخوانی به شکل خار تشکیل می شود که از علائم خار پاشنه می باشد. اضافه وزن ، انتخاب کفش های اشتباه ، ایستادن مداوم در زمین سخت خطر خار پاشنه را افزایش می دهد. این بیماری در زنان ، دوندگان و افرادی که دارای اختلالات آناتومیکی مانند صافی کف پا هستند شایع است. بارزترین علامت آن درد هنگام راه رفتن در صبح است. خار پاشنه که مانند احساس سنگ یا ناخن در کف پا است ، می تواند با تشخیص و درمان زود بهبود یابد. در درمان از ورزش ، یخ ، داروهای ضد التهابی ، کفی استفاده می شود. در صورت عدم درمان ، راه رفتن را مختل می کند ، مزمن می شود و می تواند مشکلات دیگری ایجاد کند.
خار پاشنه چیست؟ خار پاشنه برآمدگی استخوانی تشکیل شده توسط تجمع کلسیم در قسمت پایین استخوان پاشنه شبیه خار است. به طور معمول باعث ایجاد درد مانند فرورفتن چاقو در پاشنه پا می شود. فاسیا پلانتار و درد پاشنه پا اغلب اشتباه گرفته می شوند. فاسیا پلانتار یک قطعه ضخیم و طولانی از بافت در زیر پا است. قوس کف پا را با اتصال استخوان پاشنه به انگشتان پا پشتیبانی می کند.
قوس کف پا مانند فنر کار می کند ، فاسیا پلانتار مانند یک فنر است. وقتی دچار تنش می شود تحریک می شود. فاسیا پلانتار که باعث ایجاد درد در ناحیه پاشنه می شود التهاب این بافت است. خار پاشنه یکی از دلایل التهاب است.
این درد معمولاً در اولین قدم صبح ظاهر می شود ، با ایستادن طولانی مدت ایجاد می شود و اغلب بعد از ورزش شدت می یابد. معمولاً در یک پا اتفاق می افتد ، اما می تواند هر دو پا را به طور هم زمان تحت تأثیر قرار دهد.
استخوان پاشنه بزرگترین استخوان پا است که بخش اعظم ضربه و فشار را جذب میکند. خار پاشنه پا پیآمد رشد غیرطبیعی استخوان پاشنه است. رسوبهای کلسیم زمانی تشکیل میشود که آرنگ کف پا (پلانتار فاسیا) از پاشنه پا به گونهای دور شود که برآمدگی استخوانی یا خار پاشنه ایجاد شود. آرنگ کف پا نوار پهنی از بافت فیبری است که در امتداد سطح کف پا از پاشنه تا جلوی پا کشیده شده است. خار پاشنه با التهاب موضعی مزمن در محل قرارگیری تاندونهای بافت نرم یا آرنگ کف پا همراه است. خار پاشنه در پشت پاشنه یا زیر پاشنه، پایین کف پا قرار میگیرد. خار پاشنه پشت پا غالباً با التهاب تاندون آشیل (تاندونیت) همراه است و درد پاشنه پا و حساسیت پشت پاشنه در اثر وارد شدن فشار به برجستگی کف پا شدیدتر میشود. در ادامه به علت خار پاشنه میپردازیم. قابل ذکر است که نباید سریعا قضاوت کنیم که درد پاشنه پا ناشی از خار پاشنه است زیرا ممکن است ناشی از عارضه های دیگری مانند چرخش مچ پا به داخل و…. باشد.
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟ در صورت عدم درمان خار پاشنه ممکن است رفته رفته دچار عفونت شدید شده و یا به دلیل درد شدید پاشنه به طور کامل توانایی راه رفتن را از دهید. حال اگر سوالتان این است که خار پاشنه درمان دارد؟ باید بگوییم بلی. در ادامه با روش های درمان خار پاشنه آشنا می شوید.
علت ها و دلایل خار پاشنه
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟ در صورت عدم درمان خار پاشنه ممکن است رفته رفته دچار عفونت شدید شده و یا به دلیل درد شدید پاشنه به طور کامل توانایی راه رفتن را از دهید. حال اگر سوالتان این است که خار پاشنه درمان دارد؟ باید بگوییم بلی. در ادامه با روش های درمان خار پاشنه آشنا می شوید.
علت ها و دلایل خار پاشنه
خار پاشنه غالباً نتیجه کشیدگی بیش از حد رباطها و عضلههای کف پا است، که به نوبه خود کشش آرنگ کف پا و پارگی مکرر (عادتی) غشاء پوشاننده استخوان پاشنه را در پی دارد. خار پاشنه در میان ورزشکارانی بسیار شایع است که در برنامه تمرینی و ورزشیشان دویدن و پریدن بسیار وجود دارد.
شایع ترین عامل خطر برای ایجاد خار پاشنه ، فاسیا پلانتار است. التهاب بافت پیوندی است که کف پا را پشتیبانی می کند. این بیماری می تواند در اثر خستگی بافت یا عوامل بیولوژیکی ناشی از تنش بیش از حد در قوس کف پا ایجاد شود.
عاملهای خطر خار پاشنه عبارتاند از:
• گام برداشتن به شیوه ای غیرطبیعی که فشار زیادی را بر استخوان پاشنه، رباط ها و اعصاب پاشنه تحمیل کند.
• دویدن یا راه رفتن سریع به ویژه روی سطوح سخت
• به پا کردن کفشهایی که اندازه پا نیستند و یا نامناسب هستند، به ویژه کفشهایی که قوس کف پا را به خوبی حمایت نمیکنند.
• اضافه وزن و چاقی نامناسب یا غیر اندازه
دیگر عاملهای خطر مرتبط با آرنگ کف پا عبارتاند از:
• افزایش سن که کاهش انعطاف پذیری آرنگ کف پا و نازک شدن لایه چربی محافظ پاشنه را به دنبال دارد.
• دیابت
• اکثر ساعات روز را سر پا بودن
• انجام فعالیتهای جسمی سنگین در دفعات متوالی
• صافی کف پا یا زیاد بودن قوس کف پا
خار پاشنه ناشی از التهاب آرنگ کف پا
خار پاشنه زیر کف پا از التهاب آرنگ کف پا ناشی میشود که بافت “کمانی شکلی” است که زیر کف پا امتداد دارد و به پاشنه متصل میشود. درد و حساسیت موضعی این نوع خار پاشنه با گذاشتن پاشنه بر روی زمین تشدید میشود.
خار پاشنه و التهاب آرنگ کف پا گاهی به تنهایی رخ میدهد و گاهی در بیماریهای اصلی و زیربناییای مانند آرتریت واکنشی (بیماری رایتر)، اسپوندیلیت انکیلوزان و برآمدگی استخوان منتشر اسکلتی با دلیل ناشناخته (DISH) ریشه دارد که باعث بروز بیماری التهابی مفصل، یا همان آرتریت، میشوند. شایان ذکر است که خار پاشنه گاهی اوقات با هیچ علامتی همراه نیست و صرفاً به صورت تصادفی در تصاویر پرتونگاریای مشخص میشود که پزشک به دلایل دیگری دستور انجام آن را داده است.
علائم و نشانه های خار پاشنه
علائم و نشانه های خار پاشنه می تواند در افراد متفاوت باشد. اکثر اشخاص تصور میکنند که خار پاشنه تیز است و با وارد شدن فشار به بافت دردناک میگردد، حال آن که این زائدههای استخوانی در واقع معمولاً نرم و تخت هستند. اگرچه خار پاشنه به ندرت به خودی خود دردناک است، اما باعث میشود تا پینه استخوانی در اثر ضخیم شدن بافت به منظور محافظت بیشتر از ناحیههای تحت فشار تشکیل شود. فرسودگی مفصلها به مرور زمان موجب میشود تا این زائدهها به اعصاب، تاندونها یا رباطهای مجاور فشار بیاورند و در نتیجه فرد با آسیب دیدگی بافت، درد، ورم و پارگی رباط مواجه شود.
اما چنانچه بیمار از التهاب آرنگ کف پا رنج ببرد، ناحیه زیر پا تحریک و ملتهب میشود و بیمار با ورم، درد و حساسیت موضعی در زمان ایستادن یا راه رفتن مواجه میشود، البته انجام هر گونه فعالیت توام با تحمل وزن یا کشش کف پا نیز مشکل آفرین است. علائم خار پاشنه معمولاً صبح هنگام به این دلیل تشدید میشود که آرنگ کف پا غالباً در طول شب سفت میشود. در واقع نشانه اصلی التهاب آرنگ کف پا دردی است که با برداشتن نخستین گامها پس از برخاستن از خواب در جلو و زیر پاشنه بروز مییابد. درد غالباً در دور تا دور پا منتشر میشود و در اثر راه رفتن روی برجستگی کف پا تشدید میشود، چون راه رفتن روی جلوی پا فشار بیشتری را به آرنگ کف پا وارد میکند و در نتیجه پاشنه به جلو کشیده میشود و ناراحتی بیشتری ایجاد میکند.
بدین ترتیب علائم و نشانه های خار پاشنه عبارتند از:
- درد پاشنه ای که حتی در نتیجه استراحت از بین نمی رود
- درد پاشنه پا در صبح یا درد شدید در اولین مراحل پس از دوره استراحت
- حساسیت – درد در تاندون آشیل و ران
- تورم پاشنه
- سوزش، بی حسی و سوزن سوزن شدن پا هنگام حرکت یا در حالت استراحت در پاها
- درد ، حساسیت ، سوزش در پاشنه یا قوس کف پا
- درد با کشش ناگهانی کف پا؛ فشار در انگشتان پا یا دشواری در بالا رفتن از پله ها
راه های تشخیص خار پاشنه
تشخیص خار پاشنه به گونه ایست که متخصص کف و مچ پا، سابقه پزشکی بیمار را بررسی میکند و معاینه کاملی انجام میدهد تا بتواند احتمال وجود هر گونه مشکل دامن زننده به درد پاشنه را رد کند و در نهایت تنها مسئله ابتلا به التهاب آرنگ کف پا باقی بماند.
به علاوه از تصویربرداری های تشخیصی، مانند پرتونگاری (اشعه ایکس) یا دیگر روشها، به منظور تمایز قائل شدن بین گونههای متفاوت درد پاشنه استفاده میشود. این بیماری گاهی اوقات در بیماران مبتلا به التهاب آرنگ کف پا به چشم میخورد، اما این زائدهها به ندرت منشأ درد به شمار میروند. در هر حال تشخیص خار پاشنه در صورتی که به آن مبتلا باشید، سندرم التهاب آرنگ کف پا می باشد.
خار پاشنه ، که طول آن تا 2 سانتی متر نیز می رسد ، ازآنجا که بسیار آهسته شکل می گیرد تشخیص آن می تواند سخت باشد. با بیرون زدگی در استخوان پاشنه روی اشعه ایکس تشخیص داده می شود. باعث می شود احساس درد در پا و زیر پاشنه داشته باشید.
با هر قدمی که بردارید ، احساس درد خواهید کرد. درد شدید در اولین قدم هایی که هنگام صبح از رختخواب خارج می شوید ، رخ می دهد ، بعد از چند قدم ، به خودی خود از بین می رود.
درمان خار پاشنه چیست
درمان خار پاشنه چیست؟ در واقع درمان درد خار پاشنه و التهاب آرنگ کف پا یکسان است، چرا که این دو مشکل مرتبط با یکدیگراند. استراحت کوتاه مدت و کنترل التهاب نخستین مرحله درمان خار پاشنه است. بیمار برای درمان علائم التهاب آرنگ کف پا و خار پاشنه باید این مراحل را انجام دهد: قرار دادن یخ بر روی موضع دردناک هم درد و هم التهاب را کاهش میدهد. داروهای ضد التهاب، مانند ایبوپروفن (ادویل) یا تزریق کورتیزون غالباً مفید هستند.
کفی و کفش های طبی (دونات شکل) یا ارتز برای کاهش فشار روی خار پاشنه به کار برده میشود. همچنین بالا بردن پاشنه پا با کاهش فشار روی تاندون آشیل خارهای دردناک پشت پاشنه را تسکین میدهد. عمل جراحی نیز به ندرت برای درمان خارهای ملتهب مزمن انجام میشود.
اگر به موقع درمان نشود ، ضعف در عضلات پا ایجاد می شود زیرا فعالیت راه رفتن محدود می شود. تنش و سفتی بیش از حد در عضلات کف پا رخ می دهد. کلسیفیکاسیون در مفاصل شروع می شود. با گذشت زمان ، ممکن است شروع به تحت تأثیر قرار دادن ستون فقرات کند و منجر به پارگی منیسک در مفصل زانو ، درد مزمن ، انحراف ستون فقرات و دیسک کمر شود.
درمان قطعی خار پاشنه چیست؟
درمان قطعی خار پاشنه ترکیبی از درمان داروها ، کفی های ارتوپدی ، درمان فیزیکی و تمرینات ورزشی مخصوص می باشد پیشرفت چشمگیری در بهبودی این بیماری دارند. در مراحل شدیدتر بیماری روش درمان خار پاشنه با شاک ویو می تواند بسیار موثر واقع شده و به عنوان درمان قطعی خار پاشنه تلقی شود. شاک ویو یک دستگاه است که در ارتوپدی، فیزیوتراپی، پزشکی ورزشی، اورولوژی و دامپزشکی و درمان خار پاشنه مورد استفاده قرار می گیرد. مزایای اصلی شاک ویو تراپی خار پاشنه، کاهش سریع درد و بازیابی تحرک بدن می باشد. این موارد و همچنین غیر جراحی بودن این روش و عدم نیاز به مسکن، باعث شده است که شاک ویو تراپی به روش درمانی ایده آلی برای تسریع بهبودی و درمان عوارض مختلفی که درد مزمن و حاد ایجاد می کنند، تبدیل شود.
اگر هیچ یک از درمان های فوق سبب بهبودی کامل نگردید، بسته به شرایط بیمار ، ناحیه ملتهب یا خار پاشنه می تواند به صورت جراحی برداشته شود.
از دیگر روش های نوین درمان قطعی، درمان خار پاشنه پا لیزر می باشد. اگر درد ناشی از خار پاشنه شما با درمان های ساده تر مثل درمان خانگی کاهش پیدا نکرد، ترکیبی از درمان های شاک ویو، لیزر بیورزونانس، کفی طبی و ورزش درمانی می تواند به شما کمک کرده و سبب بهبودی کامل نشانگان این بیماری شود.
تزریق آمپول کورتیزون برای خار پاشنه:
کورتیزون هورمونی است که توسط غدد فوق کلیوی بدن در پاسخ به استرس، واکنش های آلرژیک و التهاب تولید می شود.
تزریق کورتیزون از نسخه مصنوعی کورتیزون طبیعی (که کورتیکواستروئید نیز نامیده می شود) برای مبارزه با التهاب در قسمت های بسیار خاص بدن مانند پاشنه پا استفاده می کند. در نظر گرفتن تزریق کورتیزون به عنوان یک نسخه بسیار هدفمند و قوی از تیلنول یا ایبوپروفن می تواند مفید باشد.
تزریق استروئید برای خار پاشنه پا معمولاً در محلی که درد شدیدتر است با استفاده از یک سوزن نازک تزریق می شود. تزریق به خودی خود کمی دردناک است و پزشک معمولاً یک ماده بیحس کننده به خود واکسن کورتیزون اضافه میکند یا قبل از تزریق، ناحیه را بیحس میکند.
پزشک شما معمولاً به جای پاشنه پا، برای جلوگیری از آسیب رساندن به پد چربی، و جلوگیری از خطر کوچک پارگی کف پا، شما را در قسمت داخلی پایتان تزریق میکند (در ادامه به آنها میپردازیم).
انتظار داشته باشید در 2 تا 3 روز بعد مدتی را به استراحت پاهای خود اختصاص دهید (سعی کنید در این دوره نقاهت از ورزش خودداری کنید). و اگر درد قبل از بهبود کمی بدتر شد، خیلی نگران نباشید. بعد از روز سوم، حدود 3 ماه باید تسکین درد قابل توجهی را احساس کنید.
درمان خانگی خار پاشنه پا:
• تمرینهای کششی: با انجام تمرینهای کششی ساق پا میتوان درد را کاهش داد و دوران بهبود را کوتاه کرد.
• پا برهنه راه نرفتن: بدون کفش راه رفتن فشار و کشش مضاعفی را بر آرنگ کف پا وارد میکند.
• محدود کردن فعالیتها: کاهش فعالیتهای جسمی گسترده به منظور استراحت دادن به پاشنه
• انتخاب کفش مناسب: پوشیدن کفشی که به خوبی قوس کف پا را حفظ کند و اندکی پاشنه را بالا بیاورد، فشار روی آرنگ کف پا را کاهش میدهد.
اگر پاشنه درد پس از گذشت چند هفته تسکین نیابد، باید به جراح متخصص کف و مچ پا مراجعه کرد تا یک یا چند مورد از رویکردهای درمانی زیر آغاز شود:
• کفی گذاشتن، باند بستن و چسب زدن: قرار دادن کفی در کفش ضربه ناشی از راه رفتن را تا حدی خنثی میکند. بستن باند و چسب زدن پا را حمایت میکند و کشش روی آرنگ کف پا را کاهش میدهد.
• ارتز: ارتوزهای سفارشی مخصوص برای اصلاح ناهنجاریهای ساختاری اصلی دامن زننده به التهاب آرنگ کف پا درون کفش قرار داده میشود.
• تزریق: آمپول کورتیکواستروئید در بعضی موارد برای کاهش التهاب و تسکین درد تزریق میشود.
• قالب متحرک: با استفاده از قالب متحرک در زمان راه رفتن میتوان پا را به مدت چند هفته بیحرکت نگاه داشت تا فرصت التیام یافتن فراهم شود.
• اسپلینت (محافظ) شبانه: آرنگ کف پا با بستن اسپلینت شبانه در زمان خواب نیز تحت کشش قرار میگیرد. به این ترتیب درد صبحگاهی کاهش مییابد.
• فیزیوتراپی: تمرینهای مخصوص و دیگر تکنیکهای فیزیوتراپی به تسکین درد کمک میکنند.
درمان خار پاشنه در طب سنتی:
درمان خار پاشنه در طب سنتی بر پایه تسکین نواحی ملتهب پا با استفاده از روغن های گرم استوار است و به تعبیری از آن ها به عنوان روغن ماساژ خار پاشنه استفاده می شود. آیا درمان خار پاشنه با ابغوره حقیقت دارد؟ برای اینکه پاسخ این سوال را بدانید، مقاله مربوطه را بخوانید.
درمان گیاهی خار پاشنه چیست؟
درمان گیاهی خار پاشنه چیست؟ در کتب قدیمی طب سنتی آمده است که استفاده از روغن های گرم همچون روغن زیتون و روغن کنجد، پیش از خواب می تواند در درمان خار پاشنه موثر واقع شود. همچنین ترکیب نصف لیوان سرکه سیب با نصف لیوان آب ولرم و نمک می تواند در کاهش رسوب کلسیم و بهبود خار پاشنه پا مفید باشد. یک ساعت قبل از خواب ترکیب سرکه سیب و نمک و آب ولرم را روی پاشنه پای خود به مدت 5 دقیقه مالیده و ماساژ برای خار پاشنه را انجام دهید، سپس جوراب نخی پوشیده و بخوابید. روش ماساژ خار پاشنه حائز اهمیت است که بدین منظور می توانید از فرد متخصص کمک گرفته و یا از ماساژور خار پاشنه استفاده کنید.
اما توجه داشته باشید که درمان های سنتی خار پاشنه پا، درمان قطعی نبوده و بیشتر به تسکین درد کمک می کنند.
خار پاشنه چگونه درمان میشود؟
خار پاشنه چگونه درمان میشود؟ خار پاشنه معمولاً بدون درمان از بین می روند. اکثر قریب به اتفاق بیماران طی 18-6 ماه پس از شروع روش های درمانی ساده بهبود می یابند. اجتناب از فعالیت های زیاد که درد را در طی روند بهبود تشدید می کند ، ضروری است.
تمرینات کششی پا و ران باعث تسریع در بهبود می شود. اگر سایر درمان ها به مدت 12-6 ماه کارساز نباشد، تزریق استروئید (کورتیزون) داده می شود. جراحی آخرین گزینه است. درمان در بیشتر بیماران بدون نیاز به عمل جراحی موفقیت آمیز است.
در ابتدا ، درمان خار پاشنه زیر اعمال می شود:
- مسکن
- استراحت دادن پا
- کفش ارتوپدی
- کاربرد یخ
- توصیه می شود از پد های پاشنه پا و ارتز در کفش خود استفاده کنید تا به فشار متعادل روی پاهای خود کمک کنید.
توصیه هایی برای کسانی که مشکل خار پاشنه پا دارند:
- وزن سالم خود را حفظ کنید
- با پاهای برهنه به خصوص در سطوح سخت راه نروید
- از راه رفتن یا ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید
- فعالیت هایی را که به پاهای شما صدمه می زند ، کاهش دهید
- ورزش خود را تغییر دهید؛ به جای پیاده روی و دویدن، ورزشی مانند دوچرخه سواری و شنا را امتحان کنید
- از دمپایی نرم در خانه استفاده کنید
- تا حد امکان پا های خود را استراحت دهید.
ضرورت یافتن جراحی
اگرچه اکثر بیماران مبتلا به التهاب آرنگ کف پا به خوبی با درمان غیر جراحی بهبود مییابند، اما درصد اندکی از بیماران مجبور به انجام جراحی هستند. چنانچه درد پاشنه پس از چند ماه درمان غیرجراحی متوقف نشود، به اجبار به جراحی روی آورده میشود. جراح کف و مچ پا بیمار را از روش های مختلف جراحی آگاه میکند و مناسبترین روش را پیشنهاد میدهد.
برای درمان خار پاشنه پا روش های دیگری از جمله ماساژ درمانی ، شاک ویو تراپی و … نیز وجود دارد.
نویسنده : دکتر یزدانی، متخصص طب فیزیکی
* - لطفا نظر خود را در خصوص این مقاله بیان بفرمایید: