آیا تا به حال متوجه شدهاید که کودکتان بعد از ساعتها بازی با تبلت یا نشستن طولانیمدت در کلاس، از درد گردن شکایت میکند؟ حقیقت این است که گردن درد در کودکان فقط یک ناراحتی ساده نیست؛ گاهی میتواند نشانهای از سبک زندگی نادرست یا حتی مشکلات جدیتر عضلانی و استخوانی باشد.
خیلی وقتها والدین تصور میکنند این دردها موقتی است، اما حقیقت این است که تنها یک متخصص گردن درد کودکان میتواند علت اصلی را تشخیص دهد و بهترین روش درمانی را ارائه کند. اگر میخواهید بدانید چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید و چه راهکارهایی برای درمان و پیشگیری وجود دارد، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
علل و نشانههای گردن درد در کودکان
گردن درد در کودکان به درد، گرفتگی یا محدودیت حرکتی در ناحیه گردن گفته میشود که میتواند کوتاهمدت یا طولانیمدت باشد. برخلاف تصور بسیاری از والدین، این مشکل فقط مخصوص بزرگسالان نیست و در بچهها هم بهویژه به دلیل عادات نادرست روزمره یا وضعیتهای غلط بدنی بسیار شایع است. توجه به این مسئله اهمیت زیادی دارد، زیرا گردن درد میتواند روی کیفیت خواب، تمرکز و حتی فعالیتهای روزمره کودک تأثیر بگذارد.
انواع گردن درد در کودکان
گردن درد در کودکان میتواند به شکلهای مختلفی بروز کند و هر نوع آن نیاز به بررسی جداگانه دارد. شناخت انواع گردن درد به والدین کمک میکند تا راحتتر علت مشکل را حدس بزنند و در صورت لزوم سریعتر به متخصص گردن درد کودکان مراجعه کنند.
گردن درد ناشی از گرفتگی عضلانی
این نوع از درد بسیار شایع است و معمولاً به دلیل خوابیدن در وضعیت نامناسب یا استفاده طولانی از موبایل و تبلت رخ میدهد. کودک ممکن است سر خود را به یک سمت نگه دارد و در حرکت دادن آن دچار مشکل شود.
گردن درد ناشی از وضعیت بدنی
نشستن طولانیمدت در مدرسه، استفاده از کولهپشتی سنگین یا خم شدن طولانی روی میز مطالعه میتواند باعث ایجاد گرفتگی گردن در کودکان شود. این نوع درد بیشتر در بچههای مدرسهای دیده میشود.
به نقل از سایت : children.movebettergwent.nhs.wales
شایعترین علت گردن درد، وضعیت بد بدن است، بهویژه زمانی که کودک در حال مطالعه یا استفاده از تکنولوژی دستی مانند گوشی یا تبلت است و مدت زیادی را صرف نگاه کردن به پایین یا ماندن در یک موقعیت ثابت میکند.
گردن درد ناشی از آسیبدیدگی
در کودکان فعال یا ورزشکار، زمین خوردن یا ضربه به گردن میتواند باعث درد شدید شود. در این حالت گاهی دامنه حرکتی گردن محدود میشود و نیاز به بررسی فوری توسط پزشک وجود دارد.
گردن درد ناشی از عفونتها
برخی عفونتهای ویروسی یا باکتریایی مانند عفونت گلو، عفونت گوش یا حتی مننژیت میتوانند با گردن درد همراه باشند. اگر گردن درد با تب، بیحالی یا سردرد شدید همراه بود، مراجعه فوری به متخصص گردن درد کودکان ضروری است.
گردن درد مزمن یا مکرر
اگر کودک به طور مرتب از درد گردن شکایت کند یا این درد بیش از چند هفته طول بکشد، احتمال وجود مشکلات ساختاری در ستون فقرات گردن یا بیماریهای زمینهای مطرح است. این نوع درد باید جدی گرفته شود و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
علائم گردن درد در کودکان
شناخت علائم، اولین گام برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از مشکلات جدیتر است. علائم میتوانند بسته به سن کودک و شدت مشکل متفاوت باشند، اما شایعترین آنها عبارتاند از:
-
سفتی و گرفتگی گردن: کودک در حرکت دادن گردن احساس سختی میکند و حتی ممکن است سر خود را به یک سمت بچرخاند و در همان وضعیت نگه دارد. این حالت اغلب بهعنوان گرفتگی گردن در کودکان شناخته میشود.
-
کاهش تمایل به فعالیتهای روزمره: کودک ممکن است به دلیل درد گردن از بازی، دویدن یا حتی نشستن طولانی روی نیمکت مدرسه اجتناب کند.
-
بیاشتهایی و تغییرات رفتاری: برخی کودکان هنگام درد شدید گردن دچار بیحوصلگی، بیاشتهایی یا تغییرات رفتاری میشوند.
-
انتشار درد به شانهها و بازوها: در مواردی درد گردن ممکن است به شانهها یا بازوها هم سرایت کند و کودک احساس سنگینی یا کرختی در دستها داشته باشد.
-
مشکل در تمرکز و افت تحصیلی: وقتی درد مداوم باشد، کودک در درس خواندن یا تمرکز در کلاس دچار مشکل میشود.
-
تهوع یا سرگیجه (در موارد خاص): اگر گردن درد با مشکلات عصبی یا فشار روی اعصاب همراه باشد، علائم دیگری مانند سرگیجه یا تهوع هم دیده میشود.
-
تب یا علائم عفونت: اگر گردن درد همراه با تب یا بیحالی شدید باشد، میتواند نشانهای از عفونت یا مشکلات جدیتر باشد و باید سریع به متخصص گردن درد کودکان مراجعه کرد.
-
کودکان خردسال (۲ تا ۵ سال): این گروه سنی نمیتوانند درد را توضیح دهند و بیشتر با بیقراری، تغییر در نحوه خوابیدن یا حتی امتناع از بازی کردن علائم خود را نشان میدهند.
علتهای گردن درد در کودکان
گردن درد در کودکان میتواند از دلایل بسیار ساده و گذرا تا مشکلات جدی و نیازمند بررسی پزشکی متغیر باشد. شناخت درست علتها به والدین کمک میکند تا بهتر تصمیم بگیرند چه زمانی مراقبت خانگی کافی است و چه زمانی باید به متخصص گردن درد کودکان مراجعه کنند.
گرفتگی گردن در کودکان
این یکی از شایعترین دلایل گردن درد است. خوابیدن در وضعیت نامناسب، استفاده طولانی از موبایل یا تبلت و حتی حمل کولهپشتی سنگین میتواند منجر به گرفتگی گردن در کودکان شود. در این حالت عضلات گردن دچار انقباض میشوند و کودک نمیتواند گردن خود را آزادانه حرکت دهد. خوشبختانه این نوع درد معمولاً موقتی است و با استراحت، ماساژ ملایم یا گرما درمانی بهبود پیدا میکند.
وضعیت نادرست بدن
نشستن طولانیمدت پشت نیمکت مدرسه یا میز مطالعه بدون رعایت اصول ارگونومیک میتواند فشار زیادی به گردن وارد کند. همینطور استفاده طولانی از موبایل در حالت خم شدن سر به جلو (اصطلاحاً text neck) امروزه یکی از علل مهم گردن درد کودکان محسوب میشود.
آسیبهای ورزشی
فعالیتهای ورزشی مانند فوتبال، ژیمناستیک یا حتی بازیهای پرتحرک ممکن است باعث زمینخوردن یا حرکات ناگهانی گردن شوند. در این موارد، درد گردن میتواند ناشی از کشیدگی عضلات یا حتی آسیبهای جدیتر مثل آسیب رباطها باشد. اگر کودک پس از ورزش دچار گردن درد مداوم شد، بررسی توسط متخصص ضروری است.
عفونتها و بیماریهای جدیتر
در برخی مواقع، درد گردن در کودکان میتواند نشانهای از عفونتهای ویروسی یا باکتریایی باشد. عفونت گلو، عفونت گوش یا حتی مننژیت میتوانند با گردن درد همراه باشند.
این نوع درد معمولاً با تب، بیحالی و سفتی گردن همراه است و باید فوراً توسط متخصص گردن درد کودکان یا پزشک اطفال بررسی شود.
مشکلات ساختاری یا مادرزادی
برخی کودکان ممکن است به دلیل مشکلات ساختاری در ستون فقرات گردنی یا بیماریهای مادرزادی دچار گردن درد شوند. این موارد نادرتر هستند اما نیاز به درمان طولانیمدت و تحت نظر متخصص دارند.
تفاوت گرفتگی گردن در کودکان با دردهای عضلانی ساده
بسیاری از والدین وقتی کودکشان از درد گردن شکایت میکند، آن را با یک کشیدگی ساده عضلات اشتباه میگیرند.
اما گرفتگی گردن در کودکان معمولاً شدیدتر است و میتواند حرکت سر و گردن را بهطور قابل توجهی محدود کند.
درد عضلانی ساده
-
معمولاً بعد از فعالیت زیاد یا خوابیدن در وضعیت نامناسب ایجاد میشود.
-
طی یک یا دو روز با استراحت و ماساژ ملایم کاهش پیدا میکند.
گرفتگی گردن در کودکان
-
همراه با سفتی شدید و کاهش قابلتوجه حرکت گردن است.
-
گاهی کودک سر خود را به یک سمت نگه میدارد و از حرکت آن خودداری میکند.
-
اگر با تب یا علائم عفونت همراه باشد، نیاز به مراجعه فوری به متخصص گردن درد کودکان دارد.
چرا گردن درد کودک دو ساله نیاز به بررسی دقیق دارد؟
گردن درد کودک دو ساله با کودکان بزرگتر متفاوت است، زیرا در این سن کودک نمیتواند درد خود را بهطور کامل توضیح دهد و بیشتر با گریه یا بیقراری آن را نشان میدهد.
دلایل شایع در این سن
-
خوابیدن در وضعیت نادرست یا بالش نامناسب.
-
عفونتهای ویروسی یا باکتریایی مثل سرماخوردگی یا عفونت گوش.
-
آسیبهای کوچک ناشی از افتادن یا حرکات ناگهانی.
اهمیت مراجعه به پزشک
در این سن، هرگونه گردن درد در کودکان بهویژه اگر با تب، بیحالی یا محدودیت شدید حرکت همراه باشد، باید سریع بررسی شود تا مشکلات جدی مثل عفونت مننژیت یا اختلالات مادرزادی گردن رد شود.
چه عواملی باعث گردن درد بچهها در مدرسه میشود؟
یکی از شایعترین موارد گردن درد بچهها به دوران مدرسه برمیگردد. عادات نادرست روزانه و شرایط محیطی مدرسه میتواند زمینهساز این مشکل باشد.
نشستن طولانیمدت روی نیمکت
اگر نیمکت و صندلی مناسب قد و اندام کودک نباشد، فشار زیادی به گردن و ستون فقرات وارد میشود.
استفاده از کولهپشتی سنگین
کولههای سنگین یا نامناسب، باعث کشیدگی و گرفتگی گردن در کودکان میشود.
استفاده طولانی از موبایل یا تبلت
عادت به خم کردن سر به جلو برای دیدن صفحه، فشار زیادی به عضلات گردن وارد میکند (Text Neck).
موثرترین روشهای درمان گردن درد کودکان در کلینیکهای تخصصی
در کلینیکهای تخصصی، درمان گردن درد کودکان بر اساس شدت علائم و علت بروز مشکل طراحی میشود. هدف این درمانها کاهش درد، بازگرداندن دامنه حرکتی و پیشگیری از آسیبهای بعدی است. درمان بهصورت مرحلهای و علمی انجام میشود:
روشهای غیرتهاجمی
-
فیزیوتراپی تخصصی: فیزیوتراپی شامل تمرینات کششی و تقویتی برای بهبود حرکت گردن و کاهش گرفتگی عضلات. این ورزش برای گرفتگی گردن با نظارت فیزیوتراپیست انجام میشوند تا از فشار اضافی جلوگیری شود.
-
ماساژ درمانی و تکنیکهای دستی: این روشها به شل شدن عضلات و بهبود جریان خون کمک میکنند.
-
اصلاح وضعیت بدن: به کودک آموزش داده میشود چگونه هنگام نشستن پشت میز یا کار با وسایل دیجیتال، گردن و کمر خود را در حالت درست نگه دارد.
روشهای دارویی
داروهای مسکن خفیف یا شربتهای مناسب کودکان ممکن است توسط پزشک تجویز شوند. این داروها فقط برای کنترل موقت درد به کار میروند و نباید خودسرانه مصرف شوند.
بررسیهای تخصصی
اگر کودک علائم جدی مثل تب، بیحالی یا محدودیت شدید حرکتی داشته باشد، ممکن است پزشک از روشهای تصویربرداری (MRI یا رادیوگرافی) و آزمایشهای خون برای یافتن علت دقیق استفاده کند
روشهای خانگی برای کاهش درد گردن در کودکان
در بسیاری از موارد، گردن درد در کودکان خفیف است و والدین میتوانند با چند اقدام ساده در خانه به بهبود آن کمک کنند. درمان خانگی گردن درد علاوه بر کاهش درد، به پیشگیری از عود مشکل هم کمک میکنند:
استفاده از کمپرس گرم یا سرد
-
کمپرس گرم: برای رفع گرفتگی گردن در کودکان و شل شدن عضلات بسیار مؤثر است.
-
کمپرس سرد: در موارد التهاب یا ورم، کمک میکند تا تورم کاهش یابد و درد کمتر شود.
ماساژ ملایم
ماساژ آرام با نوک انگشتان یا استفاده از روغنهای گیاهی مثل روغن زیتون یا بادام، گردش خون را افزایش میدهد و باعث آرامش کودک میشود.
اصلاح وضعیت خواب
-
استفاده از بالش استاندارد و مناسب با قد و سن کودک اهمیت زیادی دارد. بالشهای خیلی بلند یا خیلی تخت میتوانند فشار زیادی به گردن وارد کنند.
-
بهتر است کودک روی پهلو یا پشت بخوابد و از خوابیدن روی شکم پرهیز کند.
محدود کردن استفاده از موبایل و تبلت
-
والدین باید مدت زمان استفاده کودک از وسایل دیجیتال را کاهش دهند و در عوض او را به فعالیتهای بدنی و بازیهای فیزیکی تشویق کنند.
-
در زمان استفاده از تبلت یا کتاب، صفحه باید در سطح چشم کودک قرار گیرد تا از خم شدن گردن جلوگیری شود.
انجام حرکات کششی ساده
حرکات سبک مثل چرخاندن آرام سر به چپ و راست یا خم کردن گردن به جلو و عقب، به افزایش انعطافپذیری و کاهش درد کمک میکند.
متخصص گردن درد کودکان کیست؟
متخصص گردن درد کودکان پزشکی است که در زمینه تشخیص و درمان انواع مشکلات گردن در سنین پایین تخصص دارد. او با بررسی دقیق علائم، سابقه پزشکی کودک و در صورت نیاز انجام آزمایشها و تصویربرداریها، علت اصلی درد را مشخص میکند.
این متخصص میتواند از روشهای غیرتهاجمی مثل فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی تا داروهای مناسب کودکان و در موارد خاص درمانهای تخصصیتر را برای بهبود وضعیت کودک به کار گیرد.
چه زمانی باید به متخصص گردن درد کودکان مراجعه کنیم؟
گاهی گردن درد موقتی و ساده است، اما در برخی شرایط نیاز به بررسی فوری توسط متخصص گردن درد کودکان وجود دارد.
علائمی که نیاز به مراجعه فوری دارند
-
گردن درد همراه با تب و بیحالی شدید.
-
محدودیت حرکتی شدید یا سر ثابت در یک وضعیت.
-
گردن درد طولانیمدت که بیش از چند روز ادامه دارد.
-
وجود علائم عصبی مثل بیحسی دستها یا سرگیجه.
جمعبندی
گردن درد در کودکان میتواند ناشی از دلایل سادهای مانند گرفتگی عضلات یا وضعیت بدنی نادرست باشد، اما در برخی موارد نشانهای از مشکلات جدیتر است که نیاز به بررسی تخصصی دارد. والدین باید علائم هشداردهنده را جدی بگیرند و در صورت نیاز به متخصص گردن درد کودکان مراجعه کنند. درمانهای خانگی برای موارد خفیف مفید هستند، اما برای درمانهای کامل و علمی، مراجعه به مراکز معتبر اهمیت دارد.
کلینیک دکتر یزدانی با تیمی متخصص و بهرهمندی از تجهیزات پیشرفته، یکی از بهترین گزینهها برای تشخیص و درمان گردن درد کودکان است و میتواند روند بهبودی را سریعتر و مطمئنتر کند.