علت گزگز پا و معرفی بهترین درمان برای گزگز پا در خانه

مسیر درمان مؤثر همیشه از تشخیص دقیق علت آغاز می‌شود: معاینه هدفمند، بررسی الگوی انتشار، آزمایش‌های لازم و در صورت نیاز نوار عصب و عضله یا تصویربرداری. سپس، بسته به ریشه مشکل، از اصلاح سبک زندگی و فیزیوتراپی تا درمان‌های دارویی، تزریقی یا جراحی به‌صورت مرحله‌ای انتخاب می‌شوند. اگر علاوه بر گزگز، ضعف پیشرونده، درد شبانه شدید، بی‌اختیاری ادرار/مدفوع یا بی‌حسی ناحیه زین دارید، باید سریع‌تر ارزیابی تخصصی شوید.

فرم رزرو نوبت

اکثر افراد حداقل یک‌بار تجربه گزگز انگشتان پا و به خواب رفتن آن را دارند. به جرئت می‌توان گفت این مورد یکی از مشکلات شایع در میان افراد می‌باشد. در هر شخصی ممکن است مورمور شدن پا علت خاص خود را داشته و نیازمند درمان گزگز پا باشد. اگر پاهای شما نیز هر از گاهی یا در اکثر مواقع دچار گزگز می‌شوند، بهتر است که هر چه سریع‌تر برای تشخیص دلیل این مشکل و درمان آن اقدام کنید.

علت گزگز در ناحیه پا چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم، گزگز کف پا و انگشتان پا در هر شخص دلیل خاصی داشته و علت این مشکل باید مورد بررسی قرار بگیرد. موارد زیر ازجمله رایج‌ترین علت‌های گزگز کف و انگشتان پا محسوب می‌شوند که عبارت‌اند از:

دیابت و نوروپاتی

یکی از شایع‌ترین دلایل بروز گزگز پا در ناحیه انگشتان و قسمت کف، مربوط به بیماری نوروپاتی دیابتی است. اگر در خانواده شما بیماری مرض قند و دیابت موروثی باشد، ممکن است مسئله گزگز پاهایتان نیز به این مورد مربوط باشد. برای تشخیص اینکه آیا دیابت دارید یا نه حتماً به پزشک مراجعه کرده و آزمایش تست قند خون بدهید. البته موارد زیر نیز ازجمله علائم بیماری دیابت محسوب می‌شوند:

• تکرر ادرار؛
• عطش زیاد؛
• میل به خوردن غذاهای شیرین؛
• درد و‌ بی‌حسی در ناحیه‌ پا؛
• کند شدن سرعت درمان زخم؛
• بروز عفونت‌های قارچی؛
• بی‌حالی و خواب آلودگی؛
• درد و‌ بی حس شدن دست‌ها؛
• خارش پوست؛
• کاهش وزن؛
• کاهش دید و بینایی؛
• احساس گرسنگی.

اگر یک یا چند مورد از علائم عنوان شده را به همراه احساس گزگز در کف پاهایتان دارید، ممکن است دلیل اصلی مشکل دیابت باشد. در نتیجه برای درمان گزگز پا بهتر است که به پزشک مراجعه کنید.

بیماری ام اس MS

ام اس بیماری مربوط به سیستم‌ عصبی مرکزی یعنی مغز و‌ نخاع است که منجر به از بین رفتن اعصاب می‌شود. احساس گزگز در پا و انگشتان دست یکی از نشانه‌های بیماری ام اس است. البته موارد زیر نیز از نشانه‌های شایع این بیماری هستند:

• خستگی مفرط؛
• درد و خارش در نواحی بدن؛
• عدم کنترل بدن و‌ حفظ تعادل؛
• مشکلات جنسی؛
• اسپاسم‌ های عضلانی؛
• افسردگی و اختلالات عاطفی.

اگر هر یک از نشانه‌های نامبرده را در خود مشاهده می‌کنید،‌ سریعاً برای تشخیص بیماری به پزشک مراجعه کنید تا با آنالیز نخاعی، آزمایش خون و MRI مشکلتان بررسی شود.

اختلالات غده تیروئید

از دیگر علت گزگز کف و‌ انگشتان پا می‌توان به کم‌کاری تیروئید اشاره کرد. علاوه بر گزگز در ناحیه پا این افراد دچار افزایش وزن، پف کردن صورت، اختلالات قاعدگی، ضعف و دردهای شدید نیز می‌شوند. اگر بیماری تیروئید دارید بهتر است که برای درمان گزگز پا فکر جدی کرده و مشکل را اساسی حل کنید.

نارسایی‌ های کلیوی

اگر سابقه بیماری‌های کلیوی و سنگ کلیه دارید، ممکن است علت گزگز پاهایتان به این مشکل مربوط باشد. برای تشخیص این مورد حتماً باید به متخصص کلیه مراجع کنید.

لازم به ذکر است که علت گزگز کف و انگشتان پا در اکثر مواقع به‌ بیماری‌های نامبرده و یا سایر موارد مربوط است. از دیگر بیماری‌هایی که می‌توانند علت بروز گزگز در ناحیه دست و پا شوند می‌توان به مشکلات و بیماری‌های زیر اشاره کرد:

بیماری و اختلالات وراتثی شارکو ماری ثوت CMT

بیماری CMT نوعی از اختلالات وراثتی است که به منجر به بروز آسیب عصبی و محیطی شده و علائم آن به شرح زیر است:

• ضعف عضله‌
• انقباض و بی حسی اندام‌ها
• تحلیل ران و ساق پا
• عدم توانایی در راه رفتن و دویدن

اگر مشکل گزگز پا شما به این بیماری ارتباط داشته باشد از طریق آزمایش خون و بررسی ژنتیک و الکترومیوگرافی قابل تشخیص است. در برخی مواقع نیز نیاز به نوار اعصاب و نمونه برداری عصبی وجود دارد. راه درمان این بیماری نیز کاردرمانی، فیزیوتراپی و استفاده از تجهیزات ارتوپدی است.

بیماری‌های خود ایمنی

بیماری‌های خود ایمنی در اثر حمله سیستم ایمنی بدن نسبت به سایر ارگان‌های خود بروز می‌یابند و ممکن است دلیل گزگز و خواب رفتن پا باشند.

وجود عفونت در بدن

برخی از بیماری‌های عفونی که به صورت کامل درمان نشده‌اند، می‌توانند منجر به بروز گزگز پا شوند‌. این بیمارها عبارت‌اند از:

• لایم
• انواع هپاتیت
• زونا
• هانسن
• ایدز

لازم به ذکر است که دلایل بروز گزگز در کف پا، ممکن است علل دیگری نیز داشته باشند. از دیگر علت‌های مهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سندروم تونل تارسل TTS
• کمبود برخی از ویتامین‌ها
• اعتیاد به الکی
• گزگز پا به دلیل بارداری یا دیابت بارداری
• فشارهای عصبی شدید
• در معرض برخی از سموم مثل جیوه، سرب و‌ آرسنیک بودن
• بیماری‌های پرونتیلاسیون
• بیماری‌های شریانی محیطی
• پارگی دیسک

علائم مهم گزگز پا چیست؟

علت گزگز پاها چیست ؟ اگر پاهای شما در بلند مدت دچار گزگز و بی‌حسی می‌شوند، باید سریعاً برای تشخیص علت و درمان گزگز پا به پزشک مراجعه کنید. چنانچه این مشکل همراه با سه نشانه زیر است،‌ حتماً این هشدارها را جدی بگیرید. این نشانه‌ها عبارت‌اند از:

• ادامه دار شدن گزگز کف پا و انگشت‌ها
• گزگز همراه با درد
• بروز مشکل در راه رفتن به دلیل گزگز

همان‌طور که اشاره کردیم، تشخیص علت گزگز کردن کف پا و انگشت‌ها تنها به واسطه پزشک متخصص ممکن است. در نتیجه با مراجعه به افراد متخصص، می‌توانید روند درمان خود را بهبود ببخشید. مراحل تشخیص گزگز پا به شرح زیر می‌باشد:

1. به پزشک متخصص مراجعه کرده و معاینه می‌شوید.
2. پرونده پزشکی و سوابق درمانی توسط پزشک بررسی می‌شود.
3. در صورت لزوم برای شما آزمایش و MRI تجویز کنید.
4. پس از بررسی جواب MRI متناسب با علت بیماری روند درمان طی می‌شود.

علت گزگز پا در شب

علل عصبی

1. نوروپاتی محیطی (بیشترین علت، مخصوصاً در دیابت)
2. فشردگی یا آسیب عصب سیاتیک (مانند فتق دیسک کمر)
3. سندرم پای بی‌قرار (RLS)
4. مولتیپل اسکلروزیس (MS)
5. آسیب عصبی ناشی از داروهای شیمی‌درمانی یا HIV

علل عروقی و گردش خون

1. نارسایی وریدی (اختلال در بازگشت خون از پاها)
2. بیماری شریانی محیطی (کاهش خون‌رسانی به پاها)
3. فشار خون بالا یا پایین
4. ورم یا احتباس مایعات.

علل تغذیه‌ای و متابولیکی

1. کمبود ویتامین‌های B1، B6، B12

2. کمبود منیزیم یا پتاسیم

3. قند خون بالا (دیابت)

4. کم‌خونی (فقر آهن)

علل هورمونی و فیزیولوژیکی

1. بارداری (مخصوصاً سه‌ماهه سوم)

2. کم‌کاری تیروئید

3. تغییرات هورمونی یائسگی

علل دارویی

1. داروهای دیورتیک (ادرارآور)

2. داروهای شیمی‌درمانی

3. برخی داروهای ضد تشنج یا اعصاب

علل مکانیکی یا وضعیتی

1. نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت

2. خوابیدن در وضعیت نامناسب (فشار به عصب)

3. کفش نامناسب

بهترین درمان برای گزگز پا چیست؟

برای بهبود بیماری گزگز کف و انگشتان پا، روش‌های متعددی وجود دارند. برخی از روش‌ها به صورت طب سنتی بوده و برخی در زمینه تخصصی و پزشکی هستند. موارد زیر ازجمله بهترین روش‌های درمانی برای گزگز پا محسوب می‌شوند:

• معاینه و تشخیص علت توسط متخصص (نورولوژی/طب فیزیکی)
• اصلاح ارگونومی دست‌ها و مچ/کاهش استفاده مکرر
• اسپیلنت شبانه مچ برای سندروم تونل کارپ
• فیزیوتراپی و تمرین‌های کششی/تقویتی و نِرو گلایدینگ
• کنترل قند خون در نوروپاتی دیابتی
• اصلاح کمبودها: ویتامین B12، ویتامین D، آهن (طبق آزمایش)
• پرهیز از مصرف بیش‌ازحد ویتامین B6
• تنظیم اختلالات تیروئید (هیپو/هیپر)
• ترک الکل و محدودکردن سیگار
• مدیریت داروهای مسبب گزگز (با نظر پزشک)
• داروهای ضد‌دردِ نوروپاتیک (طبق نسخه): گاباپنتین/پرگابالین/دولوکستین/TCAs
• تزریق‌های هدفمند (اپیدورال کمری/گردنی، یا اطراف عصب گیرافتاده)
• دکامپرشن عصب (جراحی رهاسازی تونل کارپ یا گیرهای محیطی مقاوم)
• درمان علت‌های التهابی/خودایمنی (مثلاً IVIG یا استروئید با نظر متخصص)
• مدیریت دیسک گردن/کمر: محافظه‌کارانه مرحله‌ای و در موارد منتخب جراحی
• کفش مناسب و کفی ارتوپدی در اختلالات بیومکانیک پا
• برنامه‌ی خواب و استرس‌کاهی (بهبود خواب، مدیتیشن، فعالیت هوازی سبک)
• پیگیری منظم و تنظیم درمان بر اساس پاسخ علائم

بهترین درمان های خانگی گزگز پا

اگر مشکل گزگز پا و انگشتان شما جدی نبوده و هر از چند گاهی با آن مواجه می‌شوید، درمان های خانگی برایتان مؤثرند. در این شرایط راهکارهای زیر درمان خانگی محسوب می‌شوند؛

• استراحت برای کاهش درد گزگز پا
• قرار دادن پاها در سطح بالا مانند دیوار، صندلی و… جهت افزایش گردش خون
• ماساژ پا
• استفاده از کفش‌های طبی

ماساژ کف پا با روغن گل مغربی

اگر پاهای شما به صورت مداوم به خواب می‌روند و دچار گزگز می‌شوند، ماساژ با روغن گل مغربی کمک بسزایی برای درمان شما می‌باشد.

مصرف دارو

در برخی مواقع که مشکل ممکن است حاد باشد، روش‌های سنتی، ماساژ و … کارساز نبوده و پزشک برای بیمار دارو تجویز می‌کند. البته ممکن است علت گزگز پاها اسکلروز چندگانه یا آرتروز باشد که با مصرف دارو بهبود می‌یابد. توصیه می‌کنیم که تحت هر شرایطی داروی سرخود و بدون نسخه پزشک به منظور درمان گزگز و گرفتگی عضلات کف پا مصرف نکنید.

فیزیوتراپی پا 

تمریناتی که در جلسات فیزیوتراپی و کار درمانی انجام می‌شوند، در درمان گزگز پا مؤثر هستند. جالب است بدانید که این تمرین‌ها منجر به افزایش گردش خون شده و روند درمان را سرعت می‌بخشند. تشخیص اینکه برای درمان گزگز انگشتان و‌ کف پا به فیزیوتراپی و کار درمانی نیاز دارید یا نه نیز، بر عهده پزشک متخصص است.

طب سوزنی در درمان گزگز پا

از دیگر روش‌های درمانی که برای اکثر بیماری‌ها کارساز می‌باشد، طب سوزنی است. در این روش با تحریک نقاط خاصی از پا، می‌توان برای درمان گزگز پا اقدام کرد.

هایتون تراپی و لیزر بایورزونانس درمان تخصصی ما برای نوروپاتی هست که پاسخ به درمان بسیار خوبی دارد.

گرما درمانی

یکی از روش‌های رایج برای درمان گزگز انگشتان پا و کف پا، استفاده از کمپرس گرم است. برای کمپرس می‌توانید از کیسه آب گرم استفاده کنید. ماساژ با آب گرم نیز می‌تواند منجر به رفع گزگز پا شده و‌ موجب افزایش گردش خون در پاهای شما شود. چنانچه از این روش نتیجه مطلوبی نگرفتید، باید به فکر روش درمان اصولی و جدی باشید.

برای گزگز پا چی بخوریم؟ 

• غذاهای سرشار از ویتامین B1، B6، B12 (مثل تخم‌مرغ، ماهی، جگر)
• منابع منیزیم (مثل مغزها، اسفناج، موز)
• مواد غذایی ضدالتهاب (مثل زردچوبه، زنجبیل، چای سبز)
• نوشیدن آب کافی
• کاهش مصرف قند، نمک و غذاهای فرآوری‌شده

جمع‌بندی

در این مقاله برای شما عزیزان درباره بهترین درمان گزگز پا گفتیم. حالا به خوبی علت گزگز پا را می‌دانید و درک می‌کنید که در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکل شما در زمینه بی حس شدن، گزگز کف و انگشت‌های پا بسیار جدی است، پیشنهاد ما برای شما مراجعه به کلینیک درمانی دکتر امیرحسین یزدانی می‌باشد.

بدون شک با تشخیص دقیق دکتر یزدانی، برای همیشه از شر بیماری‌های مربوط به گزگز پا و انگشتان پا راحت خواهید شد. چنانچه یکی از اقوام و آشنایان شما نیز دچار مشکل گزگز در کف پا است، حتماً مطلب درمان گزگز پا را با ایشان به اشتراک بگذارید.