آرتروز زانو چیست و چرا ایجاد میشود؟
آرتروز زانو یک بیماری شایع مفصلی است که به دلیل فرسایش غضروفها در مفصل زانو ایجاد میشود. در این بیماری، غضروفهایی که سطح مفصل را پوشش میدهند و از سایش استخوانها جلوگیری میکنند، به تدریج تخریب میشوند. با از دست رفتن غضروف، استخوانها به یکدیگر ساییده میشوند که این امر باعث ایجاد درد، التهاب و محدودیت حرکت میشود. آرتروز زانو معمولاً در افراد مسنتر رایج است، اما میتواند در جوانترها نیز به دلایل مختلفی مانند آسیبهای ورزشی، فشار زیاد به مفصل یا ژنتیک ایجاد شود. عواملی مانند چاقی، وراثت و فعالیتهای فیزیکی شدید میتوانند به شدت در ایجاد آرتروز زانو تأثیرگذار باشند.
علائم آرتروز زانو
آرتروز زانو معمولاً با علائم متعددی بروز میکند که شامل درد، التهاب و محدودیت حرکت مفصل زانو هستند. این علائم به تدریج و به صورت پیوسته تشدید میشوند.
علائم اصلی آرتروز شامل درد و سفتی در مفاصل است که میتواند حرکت مفاصل آسیبدیده را دشوار کرده و انجام برخی فعالیتها را مشکل کند.
در مراحل اولیه، درد معمولاً در زمان فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، ایستادن طولانیمدت یا بالا رفتن از پلهها احساس میشود. درد در این مرحله معمولاً بهطور موقت است و پس از استراحت کاهش مییابد.
در مراحل پیشرفتهتر، درد بهطور مداوم وجود دارد و حتی در حالت استراحت هم ممکن است بیمار درد مزمن را تجربه کند. یکی از علائم رایج در آرتروز زانو، تورم مفصل است که باعث میشود بیمار احساس سنگینی و فشار در مفصل زانو کند. در موارد شدید، بیمار ممکن است مفصل زانو را قفل شده یا خشک حس کند و در حرکت دادن آن به مشکل بربخورد. همچنین، ممکن است صدای ترکیدن یا خشخش از مفصل هنگام حرکت شنیده شود که نشاندهنده ساییدگی استخوانها بر یکدیگر است.
علل و علائم ایجاد آرتروز زانو
آرتروز زانو میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. یکی از مهمترین علائم آرتروز زانو، فرسایش طبیعی غضروفها است. غضروفها پوشش محافظتی مفصلها را تشکیل میدهند و از ساییدگی استخوانها جلوگیری میکنند. اما با گذر زمان، این غضروفها بهطور طبیعی به تدریج آسیب میبینند و بهویژه در افراد مسنتر، این آسیبها بیشتر مشهود است.
علاوه بر سن، عوامل دیگری مانند آسیبهای ورزشی (مانند پارگی تاندونها یا آسیبهای لیگامانی) میتوانند روند فرسایش غضروفها را تسریع کنند. افرادی که در ورزشهای پر فشار مانند فوتبال یا بسکتبال فعالیت دارند، بیشتر در معرض آسیبهای ورزشی هستند که میتواند منجر به آرتروز زانو شود. همچنین، اضافه وزن میتواند فشار زیادی به مفصل زانو وارد کرده و باعث افزایش سرعت فرسایش غضروفها شود. افراد دارای ژنتیک خاص نیز بیشتر مستعد ابتلا به آرتروز هستند. کسانی که در مشاغل فیزیکی فعالیت میکنند یا حرکات تکراری در مفصل زانو دارند، مانند کارگران ساختمانی، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
خطرات عدم درمان آرتروز زانو
اگر آرتروز زانو درمان نشود، میتواند به فرسایش بیشتر غضروفها، کاهش توانایی حرکت مفصل و در نهایت نیاز به جراحی منجر شود. در مراحل پیشرفته، این بیماری میتواند باعث تحلیل غضروف و ساییدگی استخوانها شود که منجر به درد شدید و محدودیت حرکت میشود. آرتروز زانو پیشرفته میتواند بهطور چشمگیری عملکرد مفصل زانو را کاهش دهد و موجب تحریک استخوانها به یکدیگر شود که در نهایت شکستگی مفصل و درد بسیار شدید به همراه دارد.
بدون درمان بهموقع، فرد ممکن است به مشکلاتی مانند خشکی مفصل و محدودیت در فعالیتهای روزمره روبهرو شود. درمان بهموقع با استفاده از روشهایی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و تزریقهای هیالورونیک اسید میتواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و کیفیت زندگی بیمار را حفظ کند. همچنین، اگر بیماری به درستی مدیریت شود، احتمال نیاز به جراحی تعویض مفصل کاهش خواهد یافت.
چرا درمان زانو درد در مراحل اولیه مهم است؟
درمان زانو درد در مراحل اولیه آرتروز اهمیت زیادی دارد چراکه میتواند از پیشرفت بیماری و آسیبهای بیشتر به مفصل جلوگیری کند. زمانی که آرتروز در مراحل اولیه تشخیص داده میشود، میتوان با درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و تزریقهای هیالورونیک اسید درد و التهاب را کنترل کرد و حرکت مفصل را حفظ کرد. درمان بهموقع میتواند بهطور چشمگیری از بروز آسیبهای جدیتر جلوگیری کند و فرد را از نیاز به جراحی مفصل نجات دهد. درمان زودهنگام میتواند همچنین هزینههای درمانی را کاهش دهد.
جلوگیری از پیشرفت بیماری
در مراحل اولیه آرتروز زانو، درمانهای غیرجراحی میتوانند بهطور مؤثر پیشرفت بیماری را کند کرده و از آسیبهای بیشتر مفصل جلوگیری کنند. این درمانها معمولاً با استفاده از فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و تزریقات هیالورونیک اسید صورت میگیرند. این روشها به حفظ غضروفهای مفصلی و کاهش التهاب کمک کرده و از فرسایش بیشتر غضروفها جلوگیری میکنند. در این مراحل، اگر درمان بهموقع و صحیح انجام شود، میتوان روند بیماری را تا حد زیادی کند کرده و کیفیت زندگی بیمار را حفظ نمود. به عنوان مثال، تزریق هیالورونیک اسید به مفصل کمک میکند تا مفصل به حرکت نرمتری ادامه دهد و از سختی و درد مفصل کاسته شود. همچنین، فیزیوتراپی با تمرینات خاص و حرکات اصلاحی زانو درد به تقویت عضلات اطراف مفصل و کاهش فشار روی مفصل کمک میکند، که از آسیب بیشتر جلوگیری میکند.
حفظ عملکرد مفصل
در صورتی که درمان آرتروز زانو در مراحل اولیه شروع شود، میتوان به حفظ عملکرد مفصل کمک کرد و از نیاز به جراحی در آینده جلوگیری کرد. درمانهای غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی و تزریقهای هیالورونیک اسید برای کاهش درد و افزایش انعطافپذیری مفصل بسیار مؤثر هستند. این روشها نه تنها به کاهش علائم کمک میکنند بلکه باعث تقویت عضلات اطراف مفصل نیز میشوند. عضلات تقویتشده فشار کمتری به مفصل آسیبدیده وارد میکنند و به بهبود عملکرد مفصل کمک میکنند. تمرینات کششی و تقویتی بهویژه در آرتروز زانو میتوانند موجب افزایش دامنه حرکت مفصل شده و از سفتی مفصل جلوگیری کنند. در نتیجه، بیمار قادر خواهد بود تا بدون نیاز به جراحی به فعالیتهای روزمره خود ادامه دهد.
کاهش هزینههای درمانی
درمان زانو درد در مراحل اولیه آرتروز میتواند هزینههای درمانی را کاهش دهد. زیرا درمانهای غیرجراحی معمولاً هزینه کمتری نسبت به جراحیهای پیچیده دارند و معمولاً به دوره نقاهت کوتاهتری نیاز دارند. در حالی که جراحی تعویض مفصل معمولاً در مراحل پیشرفته آرتروز مورد نیاز است و شامل هزینههای زیاد از جمله هزینه بیمارستان، هزینه جراحی و دوره نقاهت طولانی میشود، درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و تزریقهای هیالورونیک اسید هزینههای کمتری دارند و میتوانند درد مفصل را کاهش داده و عملکرد مفصل را حفظ کنند. درمان بهموقع و پیشگیری از پیشرفت بیماری میتواند بهطور چشمگیری از هزینههای درمانی آتی بکاهد و بیمار را از جراحیهای پیچیده و هزینهبر بینیاز کند.
جمع بندی:
درمان آرتروز زانو بستگی به شدت بیماری و وضعیت فردی بیمار دارد. در مراحل ابتدایی، روشهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و تزریقات هیالورونیک اسید میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. در مراحل پیشرفتهتر، تزریق سلولهای بنیادی یا حتی جراحی تعویض مفصل ممکن است نیاز باشد. برای دریافت مشاوره تخصصی و شروع درمان مناسب برای آرتروز زانو، میتوانید با کلینیک دکتر امیر حسین یزدانی تماس بگیرید یا نوبت آنلاین بگیرید.