روتاتور کاف از چهار عضله تشکیل شده که به پایداری و حرکت مفصل شانه کمک می‌کنند. هر یک از این عضلات یا همگی آن و تاندون‌هایی که این عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند ممکن است به خاطر صدمات حاد، استفاده بیش از حد در طولانی مدت یا فرایند تدریجی پیری دچار آسیب‌دیدگی شوند. این آسیب‌دیدگی موسوم به التهاب تاندون یا پارگی تاندون شانه باعث درد شدید، کاهش دامنه حرکتی و ناتوانی در استفاده از مفصل شانه می‌شود.
شانه یک مفصل گوی و کاسه‌ای است که به بازو اجازه می‌دهد در جهات مختلف حرکت کند. این مفصل متشکل از سر استخوان بازو (انتهای بالایی استخوان بازو) است که در درون حفره گلنوئید اسکاپولا (تیغه شانه) جای گرفته است. سر استخوان بازو توسط کپسول مفصل و لابروم در جای خود نگه داشته شده است. لابروم یک نوار ضخیم و حلقوی از جنس غضروف است که با قرار گرفتن روی حفره گلنوئید مخروط بزرگی را تشکیل می‌دهد که سر استخوان بازو در آن قرار می‌گیرد. عضلات روتاتور کاف پایدار کننده‌های دینامیک و حرکت دهنده‌های مفصل شانه بوده و در هنگام حرکت شانه سر استخوان بازو و اسکاپولا را در وضعیت صحیح‌شان حفظ می‌کنند.
چهار عضله روتاتور کاف عبارتند از:
• سوپرااِسپیناتوس
• اینفرااِسپیناتوس
• ساب‌اسکاپولاریس
• ترس مینور
با آسیب دیدن رتاتور کاف، مشکلات زیادی بروز می‌کند:
• درد شانه و اسپاسم ،دامنه حرکتی شانه را محدود می‌کند و ممکن است منجر به بیماری شانه منجمد گردد.
• عضلات، دیگر نمی‌توانند با ایجاد تغییرات جزئی در وضعیت مفصل به حرکت روان سر استخوان بازو کمک کنند.
• تجمع مایع در مفصل که ناشی از التهاب تاندون است حرکت را محدود می‌کند.
• آرتروز شانه و رسوبات کلسیم که به مرور زمان شکل می‌گیرند دامنه حرکتی را محدود می‌کنند.
شدت آسیب‌دیدگی می‌تواند از یک کشیدگی خفیف و التهاب تاندون یا عضله، که منجر به هیچگونه صدمه دائمی نمی‌شود، تا پارگی جزئی یا کامل عضله، که ممکن است برای ترمیم به جراحی نیاز داشته باشد، را در برگیرد.
انواع آسیب‌های روتاتور کاف
دلایل متعددی برای آسیب دیدن روتاتور کاف وجود دارد که شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از التهاب تاندون‌های روتاتور کاف و پارگی تاندون شانه و عضلات.
تاندینوپاتی روتاتور کاف
ممکن است تاندون‌های روتاتور کاف بین یکی از ساختارهای دیگرِ تشکیل دهنده مفصل زانو گیر کرده و فشرده شوند. این وضعیت باعث التهاب تاندون‌ها می‌شود که به آن تاندینوپاتی گفته می‌شود. تاندینوپاتی روتاتور کاف اغلب تاندون‌هایی که از فضای زیر آکرومیون می‌گذرند را درگیر می‌کند. به حالتی که در آن تاندونی گیر کرده یا فشرده می‌شود، ﺍﯾﻤﭙﯿﻨﺠﻤﻨﺖ تاندون شانه می‌گویند.
پارگی روتاتور کاف
در این حالت یک یا چند عضله و تاندون تشکیل دهنده روتاتور کاف پاره می‌شوند. پارگی می‌تواند جزئی یا کامل باشد؛ می‌تواند ناشی از تروما، مثل افتادن، باشد؛ یا ناشی از پارگی‌های ریزی در تاندون‌ها باشد که به مرور زمان به دلیل استفاده بیش از اندازه و فرسودگی به وجود آمده‌اند.
علائم آسیب های روتاتور کاف
علائم آسیب‌دیدگی روتاتور کاف عبارتند از:
• شانه درد (یا دردی که تا پایین بازو کشیده می‌شود)، خصوصاً هنگامی که دست بالا یا پایین برده می‌شود
• مشکل در بردن دست به پشت کمر
• شانه درد شبانه، خصوصاً هنگامی که شخص روی طرف درگیر می‌خوابد
• احساس ضعف در شانه در هنگام بالا بردن یا چرخاندن دست
درد ناشی از تاندینوپاتی به تدریج بروز می‌کند. اما اگر پارگی روتاتور کاف ناشی از یک تصادف یا افتادن باشد درد آن شدید و ناگهانی خواهد بود.
البته این علائم می‌توانند ناشی از مشکلاتی غیر از آسیب‌دیدگی‌های روتاتور کاف نیز بروز کنند. اگر هر کدام از علائم فوق را داشتید با یک پزشک مشورت کنید.
علت آسیب روتاتورکاف
برخی از علل آسیب‌دیدگی‌های روتاتور کاف عبارتند از:
• استفاده از یک حرکت سریع برای بلند کردن یا کشیدن شیئی که برای شخص بیش از حد سنگین است
• فرود آمدن روی دستی که شخص برای جلوگیری از افتادنش آن را به حالت کشیده ستون کرده است
• انجام مکرر برخی حرکات شانه مثل پرتاب کردن یا بلند کردن اجسام
• نرسیدن خون کافی به تاندون‌ها، به دلیل پیری. این حالت به این دلیل منجر به پارگی و التهاب تاندون می‌شود که توانایی بدن برای ترمیم آسیب‌دیدگی‌ها را کاهش می‌دهد.
• رشد زوائدی به نام خارهای استخوانی. گاهی اوقات با بالا رفتن سن چنین زوائدی زیر آکرومیون رشد کرده و روی تاندون‌های کاف روتاتور ساییده می‌شوند.
عواملی وجود دارد که احتمال آسیب‌دیدگی روتاتور کاف را بالا می‌برند، از جمله:
• بالاتر بودن سن از 35 سال. دلیل این امر آن است که اکثر آسیب‌دیدگی‌های روتاتور کاف به خاطر ساییدگی و فرسودگی ناشی از بالا رفتن سن رخ می‌دهند.
• انجام کارهایی که مستلزم بالا بردن مکرر دست‌ها به بالای سر هستند، از جمله شنا کردن، وزنه‌برداری، انجام وزش‌های راکتی و کارهایی مانند نقاشی ساختمان، آذین‌بندی دیوارها یا تمیز کردن پنجره‌ها.
تشخیص پارگی تاندون شانه
پزشک از شما در مورد علائمتان پرسیده و شما را معاینه می‌کند. او همچنین در مورد تاریخچه پزشکی‌تان و فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث چنین مشکلی شده باشند سؤال می‌کند.
ممکن است برای انجام برخی تست‌ها و معاینات به یک جراح ارتوپد، پزشک ورزشی یا کلینیک ارجاع داده شوید. این تست‌ها شامل یک یا چند مورد از تست‌های زیر می‌شوند:
• ام‌آرآی: در این تکنیک با استفاده از جریان‌های مغناطیسی و امواج رادیویی تصاویری از درون بدن تولید می‌شود.
• اسکن اولتراسوند: در این تکنیک با استفاده از امواج صوتی تصاویری از درون شانه تولید می‌شود.
• عکسبرداری رادیولوژی: در این تست از تابش اشعه برای تولید تصویری از درون بدن استفاده می‌شود.
درمان پارگی تاندون شانه
هر چه آسیب‌دیدگی روتاتور کاف زودتر درمان شود بهتر است. انجام درمان طی 48 تا 72 ساعت اول، نقش بسیار مهمی در بهبودی سریع و کامل آسیب‌دیدگی دارد.
درمان یک آسیب‌دیدگی روتاتور کاف به نوع و شدت آسیب بستگی دارد.
خود درمانی
اقدامات زیر به بهبودی شما کمک خواهند کرد:
• به شانه‌تان استراحت دهید. فعالیت‌هایی که مستلزم بردن دست به بالای سر هستند را محدود کرده و هیچگونه حرکتی که باعث شروع درد می‌شود را انجام ندهید. برای جلوگیری از خشک شدن شانه، در اولین فرصت انجام حرکات آرام را شروع کنید.
• برای تسکین درد می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند پاراستامول یا داروهای ضدالتهابی استروئیدی (NSAIDها)، مانند ایبوپروفن استفاده کنید. همیشه برگ راهنمای مصرف دارو که در جعبه داروهاقرار دارد مطالعه کنید.
فیزیوتراپی
ممکن است پزشک شما را به یک فیزیوتراپ (یک متخصص سلامت که در زمینه حفظ و بهبود قابلیت حرکت و دامنه حرکتی تخصص دارد) ارجاع بدهد. فیزیوتراپ تمرینات مناسبی به شما می‌دهد، که کمک می‌کنند تا عضلات شانه‌تان را کشش داده و قدرت و قابلیت حرکت شانه‌تان را بهبود دهید. تمرینات متناسب با آسیب شما طراحی می‌شوند.
اگر بعد از امتحان کردن انواع دیگر درمان پارگی تاندون شانه بهتر نشد، پزشک تزریق استروئید به مفصل شانه را توصیه خواهد کرد. برای اطلاعات، به بخش پرسش‌های متداول مراجعه کنید.
شما نقش مهمی در بهبودیتان دارید. حتماً از راهنمایی متخصصین ما پیروی کنید، به موقع در تمام جلسات درمانی تعیین شده حضور پیدا کنید، و تمرینات ورزشی خانگی‌تان را انجام دهید. با پزشکتان در مورد اینکه درمان چگونه خواهد بود و چه موقع بهبودتان شروع می‌شود صحبت کنید. اگر هر کدام از علائم آسیب‌دیدگی روتاتور کاف را دارید لطفاً با کلینیک ما تماس بگیرید تا برای همان روز یک وقت ویزیت به شما داده شود. متخصصان ما علائمتان را چک کرده و بهترین گزینه‌های درمانی را به شما ارائه می‌دهند.
تحریک الکتریکی (TENS)
در TENS (تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست) از الکترودهایی برای ارسال جریان الکتریکی پالسی به شانه استفاده می‌شود (که یک احساس سوزن سوزن شدن به بیمار می‌دهد). TENS پایانه‌های عصبی را طوری تحریک می‌کند که مغز سیگنال‌های درد را دریافت نکند.
اولتراسوند
حرارت جریان خون به بافت را افزایش داده، التهاب تاندون را کاهش داده و به بهبود سرعت می‌دهد. حرارت همچنین، انعطاف‌پذیری را بهبود داده و اسپاسم‌های عضلات را رفع می‌کند تا راحت‌تر بتوانید تمرینات بهبود دهنده دامنه حرکتی و قدرت شانه را انجام دهید.
طب سوزنی
در یک تحقیق، 52 ورزشکار مبتلا به درد روتاتور کاف به مدت چهار هفته و هر هفته دو بار تحت درمان طب سوزنی قرار گرفتند، که باعث کاهش 50% از دردشان شد. مسدود شدن جریان خون یا انرژی باعث درد می‌شود، و طب سوزنی می‌تواند با رفع این انسدادها باعث بهبود گردش خون و در نتیجه کاهش درد و التهاب تاندون شود.
تزریق کورتیزون
اگر سایر درمان‌ها جواب ندهند، پزشک تزریق کورتیزون (استروئید) را امتحان می‌کند. اگر انجام یک تزریق باعث تسکین طولانی مدت شد، ارزشش را دارد که در آینده نیز یک تزریق دیگر دریافت کنید.
جراحی
اگر روتاتور کاف پاره شده باشد و سایر درمان‌ها جواب ندهند، جراح یا پزشک ورزشی انجام جراحی را توصیه می‌کند.
چند نوع جراحی برای ترمیم آسیب‌دیدگی روتاتور کاف وجود دارد.
• جراحی باز: جراح پوست شانه را شکاف داده و از طریق شکاف ایجاد شده آسیب‌دیدگی را ترمیم می‌کند.
• آرتروسکوپی شانه: نوعی جراحی سوراخ کلید است که در آن از یک دوربین کوچک برای دیدن داخل مفصل شانه و درمان آن استفاده می‌شود.
• جراحی باز کوچک: ترکیبی از آرتروسکوپی و ترمیم از طریق یک برش کوچک است که معمولاً 3 تا 5 سانتی‌متر طول دارد.
